Si të mësoni deri në 30 gjuhë të huaja

Disa njerëz mund të flasin një numër të pabesueshëm gjuhësh të huaja. Por si ja dalin mbanë, shtrohet pyetja dhe si mund të mësojmë dhe ne prej tyre? David Robinson, i BBC, na rrëfen historinë e Tim Keeley dhe Daniel Krasa, të cilët ndërsa shijojnë një ditë me diell në një ballkon në Berlin, ‘godasin’ njëri-tjetrin me fjalë në gjuhë të ndryshme; fillimisht në gjermanisht, pastaj në hinduishte, nepalezçe, poloneze, kroate, mandarin e deri tajlandeze, duke folur rrjedhshëm deri në 20 gjuhë të ndryshme në totale në pak minuta.

Ai ndodhet në një ambient të mbushur plot me persona të tillë, të cilët e kanë talent (ose jo) të flasin dhe interpretojnë  njëkohësisht dy gjuhë të ndryshme dhe kjo është gjë e zakonshme për ta.

Ndërkohë për shumë persona të tjerë, kjo është gati një mision i pamundur!
Në qendrën e Poliglotëve në Berlin, po realizohet një takim me 350 ose më shumë persona që flasin gjuhë të ndryshme – disa dhe gjuhë të padëgjuara si gjuha e barinjve të drerëve në Skandinavi.

Ndërkohë, një pjesë surprizuese e tyre janë hiperglot dhe arrijnë të flasin të paktën 10 gjuhë të ndryshme. Një ndër folësit më perfekt të gjuhëve të ndryshme është Richard Simcott, i cili drejton grupin e poliglotëve në kompaninë e  quajtur eModeration – ai personalisht flet 30 gjuhë! Me njohuri modeste të italishtes dhe disa fjalëve të përdorimit të përditshëm të gjuhës daneze, ndihem krejt jashtë vendi mes këtyre nejrëzve hiperglot. Por ata thonë që duhet të mësosh nga më të mirët, ndaj jam këtu për të mësuar sekretin e tyre…

“Kur ndërmerr hapin për të sfiduar trurin, nuk ka rëndësi sesa sforcohemi, pasi në vetvete mësimi i një gjuhe është shumë kërkuese. Ne kemi sisteme të ndryshme kujtese dhe perfeksionimi i një gjuhe kërkon aktivizimin e të gjitha këtyre sistemeve. Ka një proçedurë kujtese – programimi i muskujve për të perfeksionuar një theks – dhe një kujtesë deklaruese, që është aftësia për të kujtuar fakte (të paktën 10 mijë fjalë të reja nëse doni të keni një gjuhë fluente, për të mos përmendur më tej gramatikën). Për më tepër, nëse nuk doni të ngjani si një robot i prishur, fjalët dhe struktura e tyre duhet të përshtaten dhe të gërmëzohen në fraksion sekondi, duke qenë të programuara paralelisht dhe në memorien “e drejtpërdrejtë” dhe atë “të nënkuptuar”.

Megjithatë, kjo lodhje e madhe e trurit shpaguhet dyfish në fund: është padyshim mënyra më e mirë që mund të provoni për të trajnuar trurin. Studime të ndryshme kanë treguar se të qenit një njohës gjuhësh të ndryshme mund të rrisë përqëndrimin dhe kujtesën, dhe kjo mund të shkaktojë “një rezervë njohëse” që mund të ulë rrezikun e çmendurisë. Duke parë eksperiencat e emigrantëve, Ellen Bialystok në Universitetin e New Yorkut në Kanada, ka zbuluar se të folurit dy gjuhë vonon diagnostifikimi e çmendurisë me të paktën 5 vite diferencë.

Ata që dinë tre gjuhë, diagnostifikohen me 6,4 vite më vonë se monolinguistët, ndërse ata që flasin rrjedhshëm më shumë se katër gjuhë gëzojnë rreth 9 vite më shumë shëndet mendor. Kështu, këshillat kryesore për të mësuar gjuhë të ndryshme është fillimi një nga një dhe jo tendenca për të mësuar shumë gjuhë njëkohësisht pasi kjo mund të shkaktojë konfuzion.

Mënyra më e mirë për të mësuar një gjuhë është padyshim vizitimi i vendeve përkatëse, ku mundësia për të mbajtur mend gjërat që prek dhe sheh është më e madhe. Por, mbi të gjitha duhet shumë vullnet për t’u përqëndruar e për të punuar me përkushtim. Shumë metoda janë ato të mësimit nëpërmjet teksteve të këngëve, çka rezulton vërtet një mënyrë efektive. Duhet gjithashtu të shkruani fjalët e reja, dhe të ushtroheni me gjuhët që dini duke gjetur fjalë sinonime apo dhe fjalët e njëjta në gjuhë të ndryshme.



Marrë nga ATSH

Redaksia Online
(xh.k/shqiptarja.com)