Sot është 1 prilli, ja historiku i 
ditës së gënjeshtrave

TIRANE - Sot është 1 prilli, dita që në gjithë botën njihet si dita e gënjeshtrave. E njohur si një festë me origjinë pagane, kjo ditë shënonte dikur ardhjen e pranverës. Në fillesat e krishtërimit, shumë njerëz talleshin me ata që ende e festonin këtë datë.

Dijetarët e traditave popullore japin versione të ndryshme, të bazuar më shumë në hamendje se në teori të provuara shkencërisht, që e rrethojnë lindjen e kësaj tradite me një atmosferë misterioze. Midis hipotezave të ndryshme dy janë më të mundshme.

Njëra nga hipotezat aludon se që prej vitit 154 p.e.s  1 prilli shënonte fillimin e vitit, ndërsa më 1564 Mbreti Charles IX vendosi të miratojë kalendarin ‘Gregorian’ sipas të cilit u zhvendos fillimi i vitit në fillim të janarit. Disa nga oborrtarët nuk e pranuan ndryshimin, por u tallën dhe qeshën. E si pasojë filluan të tallen çdo vit, duke i dërguar “tradicionalistëve” çdo 1 prill dhurata shaka ose i ftoin ata në festa fantazmë.

Hipoteza tjetër, mjaft e përhapur, i referohet një riti pagan, të lidhur me kalendarin e vjetër Julian, kur 1 prilli shënonte fillimin solistik pranveror. Pas dimrit, ardhja e pranverës shënonte rinovimin e tokës dhe jetës.

Me këtë rast, mes 25 marsit dhe 1 prillit, ato përdornin dhurata për të marrë me të mirë zotat dhe bënin sakrifica të ndryshme për nder të tyre. Festa ishte gjithashtu një mundësi për të shprehur veten maksimalisht në liri të plotë: me shaka, tallje, gënjeshtra.

Me ardhjen e Krishtërimit në Perandorinë Romake festat e këtij lloji, me vullnetin e Kishës , u zëvendësuan me festat e tjera fetare, në mënyrë për të zhdukur përgjithmonë zakonet dhe traditat pagane.

Kështu dhe festa e 1 prillit të zëvendësohej me atë të Pashkëve. Njerëzit që këmbëngulnin në festimin e ritit të vjetër pagan ishin objekt tallje dhe shakaje të të gjitha llojeve.

Të dyja hipotezat, megjithatë, konfirmojnë origjinën pagane dhe gazmore të festës, e cila vazhdon edhe sot, megjithëse me nuanca të ndryshme, për të qëndruar gjallë në pjesën më të madhe të botës. 


Redaksia Online
(e.c/shqiptarja.com)

/Shqiptarja.com
  • Sondazhi i ditës: 13 Janar, 10:25

    Nisi regjistrimi, a do të marrë pjesë masivisht në zgjedhje diaspora?



×

Lajmi i fundit

Ylli Pata: Pse Gaz Bardhi i trembet primareve në PD?!

Ylli Pata: Pse Gaz Bardhi i trembet primareve në PD?!