Spartak Hoxha një tjetër
balerin në trupën e Nju Jorkut

NEW YORK CITY- Baleti i Qytetit të New Yorkut, është një nga kompanitë më kryesore të vallëzimit – baletit në botë, me një regjistër të valltarëve spektakolare dhe me një repertor të pashembullt. Kompania është themeluar në vitin 1948 nga George Balanchine dhe Lincoln Kirstein dhe shpejt u bë e njohur botërisht për stilin e tij, atletikë dhe bashkëkohor Jerome Robbins, u bashkua me New York City Ballet në vitin 1949 dhe së bashku me Balanchine, ndihmoi për të ndërtuar repertorin befasues, të vendosur në mënyrë brilante rreth kompanisë më të njohur në botë të Trupës së Baletit të Qytetit të Nju Jorkut.

Baleti i qytetit të New Yorkut, ka sallën e vet në Lincoln Center, e cila ka qenë gjithmonë baza e baletit amerikan ku kërcimtarë të rinj kan pasë mundësinë për të u trajnuar dhe u shkolluar nën drejtimin e mjeshtrave më të mëdhenj të baletit. Në historikun e këtij baleti, thuhet se: “Kur ai u takua George Balanchine në Londër në vitin 1933, Kirstein e dinte se ai kishte gjetur personin e duhur për ëndrrën e tij. Balanchin udhëtoi për në Amerikë me ftesën e Kirstein -, dhe në vitin 1934 të dy burrat hapën Shkollën e parë të  Baletit Amerikanë, ku Balanchine më vonë ka trajnuar valltarë – mjeshtër të baletit në një stil të ri dhe teknikë të re, që përputhet me idenë e tij për një të lloj të baletit të klasicizmit.

Në vitin 1946 Kirstein dhe Balanchine formuan në Nju Jork, Shoqërin e Baletit, dhe prezantuan kompaninë e tyre të re në qendër të qytetit, duke formuar Dhomën e Muzikës dhe Dramës në Nju Jork. Pasi ata ishin duke parë një performancë të Shoqërisë së Baletit, atëherë, me kryetarin e komitetit të financave në City Center, kanë ftuar Balanchin dhe Kirstein për t’u bashkuar kompaninë e tyre zyrtarisht që shfaqjet të jepeshin në qendrën e artit. Më 11 tetor, 1948, Trupa e Baletit të qytetit të New Yorkut, ka lindur me një shfaqje, që ka qenë titulluar “Concerto Barocco Balanchine” e Orfeut dhe simfoninë  “C”.

Balanchine, shërbeu si Master i Baletit në Trupën e Baletit të qytetit të New Yorkut, qysh nga fillimi i tij deri në vdekjen e tij , në vitin 1983 . Me një koreografi nga vepra të panumërta dhe duke krijuar një kompani më valltarë të njohur për “pastërtinë” e tyre lineare , mprehtësinë e “sulmit” , dhe shpejtësinë dhe e përgjithshëmja me plot muzikalitet . Në vitin 1949 , Jerome Robbins, u bashkua me Kompaninë si drejtor i asociuar dhe , me Balanchine , ata krijojnë një repertor të larmishm, që u rrit në çdo sezon .

 Në vitin 1964 NYCB u zhvendos në shtëpinë e saj të tanishme në “David H. Koch” Teatrin e famshëm Qendra Linkoln – (ish Teatrii i Shtetit në New York ) , ku aktualisht është në skenë për 21 javë të vitit . Pas vdekjes Balanchine -së , në vitin 1983 , Jerome Robbins dhe Peter Martins, u emëruan Masters dhe Shef të baletit  , dhe, që nga viti 1990 z. Martins, ka marrë përsipër përgjegjësinë e vetme për drejtimin artistik të Kompanisë . 

Ashtu si Balanchine , z. Martins beson se eksplorimi koreografikë, është ajo që mban të gjallë kompaninë dhe formën e artit vetë , dhe NYCB vazhdon të paraqesë, si çdo herë punë të re si një pjesë e vazhdueshëm të stinëve të saj të performancës . Kjo trupë është gjerësisht e njohur për kontributet e tij të qëndrueshm në kërcime . NYCB, është i angazhuar për promovimin e përsosmërisë krijuese dhe është duke edukuar një brez të ri me kërcimtarë dhe koreografë .

Eshtë, mjaft interesantë fakti, që pjesë e kësaj Trupe Baleti dhe shkollës amerikane të baletit për herë të parë në historinë e tij, është edhe një djalë shqiptar – Ose, një kërcimtar i talentuar i “pangacmuar” deri tani nga media shqiptare.

Ai është Spartak Hoxha, i cili, është anëtar i trupës së Baletit të qytetit të New Yorkut. Ai ka lindur në Tiranë dhe ka filluar trajnimin e tij, si valltar në moshën nëntë vjeçare në Shkollën Teknike të Baletit në qytetin e Nju Jorkut, para se të ketë studiuar në Shkollën e Baletit Amerikan (SAB), shkollën zyrtar të Baletit në New York City në vitin 2002. Në gusht të vitit 2010, talenti shqiptarë Hoxha u bë një nxënës me rezultate të shkëlqyera në NYCB dhe gusht të viti 2011, pra tre vjet më parë ai u bashkua me Kompaninë më të madhe të baletiti në Shtetet e Bashkuara, si anëtar i trupës së baletit të qytetit të Nju Jorkut.

 Gazeta më e madhe amerikane New Yorkt Times, ka shkruar për një performancë të talentit shqiptarë, Spartak Hoxha tre vjet më parë se ;” Shfaqja u dallua për cilësitë e shpejtësisë dhe të energjisë që NYCB është bërë pjesë integrale të stilit të tij të veçantë, që janë më kryesoret në ”Valse”. Udhëheqësit e kësaj trupe Claire Kretzschmar dhe Peter Walker, ofruan publikut njujorkez një spektakël të magjeps të roleve qendrore. Me valltar të tillë si çifti Spartak Hoxha, me Bianca Bulle, ata kanë treguar veten se janë të paparë në artikulimin e tyre të plotë për çdo lëvizje - jo vetëm teknike, por edhe të shpejtësinë e vallëzimit, por edhe kanë një demonstrim të veçantë për çdo lëvizje në skenën e baletit.”
 
Shkrimi u publikua sot (21.02.2014) në gazetën Shqiptarja.com (print)

Redaksia Online
(d.d/shqiptarja.com)