Kosova ka akuzuar Serbinë se qëndron pas një grupi paraushtarak që i zuri pritë një patrulle policie dhe u përlesh me forcat e Kosovës të dielën. Autoritetet në Prishtinë treguan një sërë armatimesh moderne që sipas tyre i përkisnin grupit terrorist, duke përfshirë dy makina të blinduara të prodhimit serb dhe një granatëhedhës, së bashku me një dokument që supozohej se tregonte se granatahedhësi, i prodhuar nga kompania e armëve Zastava, ishte furnizuar nga ushtria serbe.
Në një intervistë për tabloidin 'The Guardian', Ministri i Brenshëm i Kosovës, Xhelal Sveçla, tha se grupi terrorist kishte ardhur nga Serbia, të cilët janë financuar dhe pajisur nga policia serbe. Ai gjithashtu tha se një pjesë e armëve ishin marrë nga magazinat e ushtrisë dhe u janë dorëzuar terroristëve për t'i dërguar në Kosovë të ardhura nga Serbia.
“Ky grup ka ardhur nga Serbia, ata janë trajnuar në Serbi, janë financuar nga ata dhe gjithashtu të pajisur nga ushtria e Serbisë dhe policia e saj. Një pjesë e armëve janë marrë nga magazinat e ushtrisë dhe janë dorëzuar te terroristët që kanë ardhur në Kosovë nga Serbia”, tha për The Guardian Xhelal Sveçla, ministri i Brendshëm i Kosovës.
Sveçla tha se ministria e tij kishte ndarë provat me ambasadat dhe agjencitë perëndimore.
“Ajo që ata donin të bënin është të hapnin një kanal të ri komunikimi, një rrugë të re nga Serbia në Kosovë”, tha ai, duke shtuar se qëllimi përfundimtar ishte ndarja e vendit.
Qeveria e Kosovës pretendoi gjithashtu se lideri i grupit ishte një politikan i shquar serb i Kosovës besnik ndaj presidentit serb, Aleksandar Vuçiç dhe se një nga tre luftëtarët paraushtarakë të vrarë të dielën ishte një ish-truproje e Aleksandar Vulin, shefit të inteligjencës serbe i sanksionuar nga SHBA, në korrik për korrupsion.
Qeveria serbe ka mohuar përfshirjen me grupin e armatosur, por ka mbajtur një ditë zyrtare zie për tre të vdekurit. Vuçiç ka kërkuar të justifikojë veprimet e tyre dhe në një takim me ambasadorin rus në Beograd tha se qeveria e Kosovës po kryente spastrim etnik.
Kosova pretendon se grupi drejtohej nga Milan Radoiçiç, nënkryetari i partisë Lista Serbe e mbështetur nga Beogradi, e cila dominon politikën në katër komunat me shumicë serbe në veri të Kosovës.
Sveçla tha se shërbimi i inteligjencës së vendit të tij besonte se Radoiçiç, i cili është sanksionuar nga SHBA dhe Britania e Madhe, ishte plagosur dhe po shërohej në spitalin kryesor ushtarak në Beograd.
Radoiçiq nuk ka bërë një deklaratë publike, por ministri i Jashtëm i Serbisë, Ivica Daçiç, pretendoi se një video që pretendonte se tregonte Radoiçiqin në mesin e paraushtarakëve ishte një “mashtrim”.
Përplasja ndodhi në një kohë kur bisedimet e ndërmjetësuara nga BE-ja që synojnë normalizimin e marrëdhënieve midis dy vendeve kanë ngecur, me Vuçiç që u zotua se nuk do ta njohë kurrë Kosovën, dhe qeveria e Kosovës si pasojë refuzon të krijojë një asociacion të komunave serbe.
Ndërkohë administrata Biden po heton përfshirjen e Beogradit në njësinë paraushtarake dhe po përpiqet të zbulojë misionin e saj. Nëse Vuçiç zbulohet se ka qenë i përfshirë, kjo mund të ndryshojë qasjen e ndërmarrë nga SHBA dhe BE ndaj negociatave, të cilat janë kritikuar nga ligjvënësit në të dy anët e Atlantikut si të njëanshme ndaj Beogradit. Kjo gjithashtu mund të çojë në sanksione ndaj Serbisë.
“Është gjithnjë e më e qartë se ka pasur një skenar për të provokuar një konflikt në mënyrë që ushtria serbe pastaj të hyjë për të mbrojtur popullin serb në veri dhe kështu të zbatojë ndarjen e Kosovës. Kjo situatë nuk është provokuar nga Kurti, siç komentojnë shumica në Beograd. Përkundrazi, ai tregoi pjekuri dhe policia e Kosovës tregoi profesionalizëm”, tha Sonja Biserko, presidentja e komitetit të Helsinkit për të Drejtat e Njeriut në Serbi.
Të dielën e 24 shtatorit 2023 sulmuesit serbë i zunë pritë njësitët policor afër fshatit Banjskë në Zveçan dhe vranë policin Afrim Bunjaku. Në aksionin e Policisë, dhjetëra sulmues të armatosur e uniformuar serbë u rrethuan në fshatin Banjskë. Policia u sulmua në vazhdimësi nga sulmuesit.
Sveçla tha se para se policia kosovare të merrte kontrollin e manastirit, disa pjesëtarë të grupit paraushtarak u larguan dhe kaluan në Serbi. Po ashtu edhe Shpend Ahmeti, një politikan i pavarur kosovar dhe ish-kryetar i Prishtinës, tha: “Është e qartë se ditët dhe javët në vijim do të jenë të tensionuara. Kjo nuk ka mbaruar”.
Sekretari amerikan i shtetit, Antony Blinken, dënoi sulmin ndaj policisë kosovare dhe tha: “Autorët e këtij krimi duhet të mbajnë përgjegjësi përmes një procesi hetimor transparent. I bëjmë thirrje qeverive të Kosovës dhe Serbisë që të përmbahen nga çdo veprim apo retorikë që mund të nxisë më tej tensionet”.
Blinken kërkoi gjithashtu edhe një "kthim në dialogun e lehtësuar nga BE". Ndërsa, Edward P Joseph, një ish-zëvendës shef i misionit në Kosovë i Organizatës për Siguri dhe Bashkëpunim në Evropë, tha se nëse Beogradi qëndron pas grupit paraushtarak, SHBA-ja do të duhet të rimendojë qasjen e saj ndaj rajonit.
“Çështja është se thirrjet për dialog janë boshe tani që e gjithë strategjia e SHBA – për të kultivuar Serbinë e Vuçiçit si “partner”, është hedhur në erë. Mohimet e njohurive të Vuçiqit janë po aq të besueshme sa politika iluzionare e SHBA-së ndaj Serbisë”, tha Joseph, tani një anëtar i lartë në shkollën e studimeve të avancuara ndërkombëtare të Universitetit Johns Hopkins. në Uashington.