The Guardian: Gjykimi ndaj ‘Gjarprit’ që mund ta rishkruajë historinë e Kosovës

Gjykimi i krerëve të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës ka zgjuar vëmendjen edhe të mediave ndërkombëtare. Është gazeta prestigjioze britanike “The Guardian” që ka publikuar një artikull e ku theksi kryesor është ish-presidenti i Kosovës, Hashim Thaçi.

Në këtë artikull prezantohet roli i Thaçit ku përmendet edhe me nofkën e tij që e kishte në kohën e luftës “Gjarpri”. Aty përmendet edhe roli i ish-kryeministrit të Britanisë së Madhe, Tony Blair.

“Thaçi priti ish-kryeministrin e Britanisë së Madhe, Tony Blair, një nga mbështetësit më të shquar ndërkombëtarë të UÇK-së. Ai takoi liderin e ndjerë të Liberal Demokratëve Sir Paddy Ashdoën për një birrë. Madeleine Albright, asokohe sekretare e shtetit të SHBA-së, ishte një admiruese e zëshme dhe Hillary Clinton u takua me Thaçin më vonë kur ajo zuri të njëjtin pozicion”, shkruhet në artikull.

LEXO EDHE:
Ish luftëtari i UÇK në Hagë, deklarata të forta për Thaçin: Njeri i rrezikshëm

“Megjithatë, javën e kaluar, Thaçi – i cili shërbeu si kryeministër dhe president i Kosovës – u paraqit në bankën e të akuzuarve të një gjykate të Hagës së bashku me tre kolegë të shquar, të gjithë të akuzuar për krime lufte të kryera gjatë konfliktit, duke përfshirë bashkëpunimin në vrasjen e 102 personave”, shkruan The Guardian.

Gazeta britanike ka paraqitur disa nga akuzat me të cilat po akuzohen ish krerët e UÇK-së.

“Ndërsa prokurorët paraqitën rastin e tyre kundër Thaçit dhe të pandehurve të tjerë Rexhep Selimi, Kadri Veseli dhe Jakup Krasniqi – të gjitha figura të larta në udhëheqjen e UÇK-së gjatë luftës kundër forcave serbe nga viti 1998 deri në vitin 1999 – ata përshkruan një fushatë të supozuar të vrasjeve, torturës dhe represionit kundër kundërshtarëve dhe anëtarët e pakicave etnike të drejtuar nga katër burrat”, shkruan gazeta prestigjioze britanike.

 “Pretendohet se viktimat përfshinin përkrahës shqiptarë etnikë të partisë politike rivale LDK, civilë serbë dhe romë, të cilët u mbajtën pa proces të rregullt në kushte çnjerëzore në selinë e UÇK-së, iu nënshtruan torturës dhe, në disa raste, u ekzekutuan”

Gazeta britanike përmend faktin e vonesës në gjykim, dhe rolin e Thaçit në Shtabin e Përgjithshëm të UÇK-së.

“Gjyqi, i cili u hap dy vjet pasi burrat u dorëzuan në juridiksionin e gjykatës dhe pritet të zgjasë deri në gjashtë vjet, tashmë duket i sigurt se do të rishkruajë historinë e konfliktit. Procedurat, thellësisht të papëlqyeshme në Kosovë dhe Shqipërinë fqinje, kujtojnë periudhën e konfliktit brutal midis viteve 1998 dhe 1999, ku organizatat e armatosura serbe dhe kosovare kryen krime lufte në kontekstin e kryengritjes së armatosur të UÇK-së dhe reagimit ushtarak të Beogradit”, shkruhet më tutje.

“Në një luftë të zhvilluar fillimisht në dhe rreth fshatrave dhe qyteteve të vogla në bastionin malor të Drenicës të UÇK-së, Thaçi, i njohur me emrin “Gjarpri”, ishte përfaqësues politik në shtabin e përgjithshëm të UÇK-së”, specifikohet në artikull.

Pjesa tjetër e artikullit:

Më pas, në fund të të 20-tave, ai u dallua mes kolegëve të tij komandantë për inteligjencën dhe besimin e tij, duke përfaqësuar më vonë UÇK-në në negociatat e dështuara të paqes në Rambuje, Francë, në fillim të vitit 1999 që i paraprinë ndërhyrjes së NATO-s në konflikt.

Megjithatë, në të njëjtat fshatra, me shtëpitë dhe fermat e tyre të vogla të shpërndara nëpër kullota malore, aktakuza pretendon se UÇK-ja dhe komandantët e saj i mbanin të burgosurit e saj në kushte shpesh të vështira, duke i nënshtruar ata ndaj rrahjeve dhe poshtërimeve të tjera, dhe ndonjëherë duke i vrarë ata. Në mesin e katalogut të krimeve të supozuara të zbuluar javën e kaluar, veçohet një: ngjarjet që ndodhën rreth 26 korrikut 1998 në mes të një ofensive serbe.

Më pas, thuhet në dokumentin e akuzës, anëtarët e UÇK-së “morën afërsisht 30 të burgosur nga Llapushniku ​​në malet e afërta të Berishës/Beriša dhe i ndanë në dy grupe. Një grup u zgjidh dhe u lirua; të arrestuarit e grupit tjetër u qëlluan dhe u vranë”. Nëse gjyqi në Hagë është goditës, kjo është për shkak se ndërhyrja e NATO-s në Kosovë u përkufizua si një përgjigje ndaj krimeve të rënda të luftës, jo më pak e masakrës së Raçakut nga forcat serbe në janar 1999, e cila ripërcaktoi shtrirjen e ndërhyrjes ushtarake mbi baza humanitare.

Megjithatë, edhe atëherë, ishte e qartë se të dyja palët kishin në shënjestër civilët, edhe nëse kishte një ndryshim në shkallë, jo më pak aksioni ushtarak në shkallë të gjerë i nisur nga Beogradi pas fillimit të bombardimeve të NATO-s që bëri që qindra mijëra civilë të largoheshin nga Kosova në vendet fqinje.

Për disa, duke përfshirë diplomatët perëndimorë, të cilët u ndeshën me Thaçin dhe komandantët e tjerë të UÇK-së gjatë konfliktit, siç e kujtojnë ata, mbështetja perëndimore ishte një zgjedhje – rreshtimi i interesit në Londër dhe Uashington me UÇK-në kundër Sllobodan Millosheviqit në Beograd, i cili tashmë ishte zhytur. Bosnja në tmerr.

“E gjitha kishte të bënte me heqjen qafe të Millosheviçit dhe një riorganizim pas prishjes për mungesën e mbështetjes për Bosnjën”, kujton një zyrtar që u takua me Thaçin gjatë konfliktit.

Thaçi, kujton ish-zyrtari, kishte “një atmosferë autoriteti”, por nuk arriti ta rikrijonte plotësisht veten si një politikan i pavarur, siç u kërkua nga disa prej admiruesve të tij politikë perëndimorë. Në vend të kësaj, ai mbeti në përçmim të kolegëve të tij të vjetër në komandën e përgjithshme të UÇK-së, zgjedhje që përfundimisht do ta linin atë të pambrojtur ndaj ndjekjes penale pasi pyetjet e paqarta u shfaqën në dekadën pas luftës në lidhje me të dhënat e vetë UÇK-së.

Në vitin 2010, atëherë do të publikohej një raport nga Dick Marty për Këshillin e Evropës, duke detajuar pretendimet për abuzime të rënda të të drejtave të njeriut, përfshirë trafikimin e organeve nga UÇK-ja – pretendime që do të çonin, pesë vjet më vonë, në krijimin e një Specialeje të gjykojë anëtarët e emëruar të UÇK-së, duke përfshirë edhe Thaçin.

Por ndërsa çështja ka vazhduar në gjyq me një ritëm thuajse të akullt, me Kosovën nën presion nga ish-mbështetësit e saj perëndimorë për të dorëzuar Thaçin dhe kolegët e tij të pandehur, pretendimet më të habitshme nga raporti i Marty-t – se viktimat u vranë dhe u morën organet – janë zhdukur nga procedurat.

Në vend të kësaj, fokusi i rastit kundër Thaçit dhe tre kolegëve të tij është tani që, përmes “përgjegjësisë superiore” në zinxhirin komandues të UÇK-së, ata ranë dakord për “plane dhe politika” që çuan drejtpërdrejt në krime, “duke marrë pjesë, duke lehtësuar, miratuar [dhe] inkurajimin e tyre, dhe dështimin për të parandaluar krimet që të ndodhin.

Nëse forma e prokurorisë tani është e qartë, kështu është edhe mbrojtja e përshkruar nga avokati i Thaçit, Gregory Kehoe, javën e kaluar, në të cilin tha se ndërsa Thaçi “nuk mohon se disa krime janë kryer nga shqiptarët etnikë [për hakmarrje [ai] refuzon se ato ishin kryer si çështje e politikës së [UÇK-së] … ose se ato ishin të përhapura.”

Kehoe nënvizoi gjithashtu atë që ka të ngjarë të jetë një çështje kryesore e kontestuar midis prokurorisë dhe mbrojtjes: sa e centralizuar dhe hierarkike ishte struktura komanduese e UÇK-së.

Përderisa prokuroria këmbëngul se dokumentet dhe deklaratat në atë kohë tregonin një përqendrim të lartë të pushtetit dhe drejtimit nga shtabi i përgjithshëm i grupit, avokati i Thaçit do të argumentojë se UÇK-ja ishte më e mjegullt, me Thaçin që gëzonte më pak ndikim sesa pretendohej në aktakuzë, në një grupi bazë, besnikëria e të cilit, tha ai, ishte ndaj komandantëve lokalë.

Nëse kjo ka të ngjarë të jetë një çështje e vështirë për t’u zgjidhur ndërsa vazhdon gjyqi, kjo është për shkak se edhe ata që patën mundësinë të vëzhgojnë Thaçin dhe UÇK-në nga afër, mbeten, 25 vjet më vonë, të pasigurt se sa autoritet kishte Thaçi në periudha të ndryshme gjatë konflikti dhe sa në qendër ishte organizuar UÇK-ja.

“Ai ishte një oportunist,” kujtojnë ata. “Ai ka qenë pjesë e strukturës komanduese, por ka pasur shumë rivalitete në nivel lokal. Pyetja është, çfarë kontrolli kishte ai dhe në çfarë mase e përdorte atë?”./ Nacionale

K.T./Shqiptarja.com

TAG:
• hashim thaci
• Gjyqi ndaj UCK ne Hage