Në universin paralel të Partisë Demokratike, aty ku logjika ka marrë pushime të përhershme dhe shpresa vjen me orar, siç vjen uji pas premtimeve për 24 orë ujë, ekzistojnë dy ëndrra të mëdha:

E para është ëndrra kolektive, ëndrra që bashkon demokratët sikur të ishte Himni i Flamurit. E gjithë PD-ja: të moderuar, radikalë, emigrantë, nostalgjikë, të penduar, të ikur e të rikthyer, imagjinojnë një mëngjes rilindas, një mëngjes mrekullie, ku Edi Rama çohet nga gjumi, tund kokën që herë e bën të duket si Skënderbeu e herë si Ismail Qemali, fërkon mjekrrën që përsëri është imitim i mjekrrave të dy burrave të sipërpërmendur, dhe thotë:

“O popull o miqtë miq! U lodha me këtë punë. Merreni ju qeverinë! Unë do merrem me pikturë dhe me bimë medicinale. Mendoj se doktor Berisha, me rinine dhe vullnetin që e karakterizon, është figura e duhur për të qeverisur këtë vend.”

Në këtë pikë, demokratët prekin faqet, pickojnë veten, pëllumbat ngrihen në ajër, horizonti hapet dhe populli blu përlotet. Ky është momenti kur realiteti bie ndesh me fizikën: ëndrra është aq absurde, sa edhe Muli nuk e beson dot që mund të ndodhë në të vërtetë.

Ëndrra e dytë është më e butë, më delikate, por edhe më absurde se e para. Reformatorët e PD-së, ata që e duan ndryshimin por pa prekur askënd, pa ofenduar askënd, dhe sidomos pa ngritur zërin, fantazojnë një ditë historike ku vetë monumenti politik, Sali Berisha, del në ballkon, në katin e tetë të godinës ku banon, vështron horizontin e bulevardit, militantët poshtë ballkonit dhe thotë:

“Tani mjaft. Boll 35 vjet. Le të vijë një brez tjetër.”

Sigurisht që edhe ky skenar kërkon ndërhyrjen e NASA-s, Akademisë së Shkencave dhe ndoshta edhe rishikim të teorisë së relativitetit. Ka më shumë gjasë të gjesh fjalën “Rama fiton zgjedhjet me votë të lirë” në një kërkim të lirë në Google sesa frazën “Berisha u tërhoq me dëshirë”.

Ndërkohë, në realitetin blu, ka nisur një lëvizje shumë dinamike, shumë filozofike, shumë kafeinare. Filloi si lëvizja e kafesë, ku çdo nismë shoqërohet me një kapuçino. Pastaj u shndërrua në një aktivitet më serioz: një mbledhje në Durrës me Ervin Salianjin dhe Ilir Alimehmetin në krye: dy njerëz të vendosur që PD-ja të ndryshojë, por me një kusht të shenjtë, të hekurt, të pathyeshëm: mos prek monumentin!

Sali Berisha është në statusin “Monument Kulture – Kategoria I”, si Gjirokastra dhe Butrinti bashkë. Mund të futet edhe në objektet e mbrojtura nga UNESCO pas xhubletës dhe lahutës. E prek me gisht, të bie partia. E sheh shtrembër, të del përpara statuti. E përmend në analizë, të shpallin tradhtar. Këtë e di çdo demokrat nga Tropoja në Sarandë: në PD mund të preket çdo gjë veç monumentit.

Dhe ndërkohë që këto takime bëhen, PD-ja numëron humbjet.

Katër herë rresht ka humbur zgjedhjet parlamentare.

Nga minus 37 mijë vota në 2021, arriti në minus 327 mijë vota në 11 maj 2025.

Një rritje e humbjes që çdo statistikan normal do ta konsideronte “shkencë e re politike: rënia me shpejtësi të përshpejtuar”.

Kanë kaluar tetë muaj nga ajo disfatë dramatike që do t’i kishte shkundur edhe mumiet e Egjiptit, por PD ende nuk ka bërë analizë. Pse? Sepse analiza duhet të vërë gishtin te dikush. Dhe ky “dikushi” është ai që nuk preket. Dhe kështu analiza është shtyrë, shtyrë, shtyrë… deri në pafundësi. Në PD, analizat bëhen vetëm për të ardhmen, kurrë për të shkuarën.

Ndërkohë, pronari i partisë prej 35 vitesh, sepse askush nuk guxon ta quajë ndryshe, del dhe thotë:

“Nuk humbëm! Narko-shteti na vodhi zgjedhjet! Ramaduro na mori fitoren nga duart!”

Kjo është receta e preferuar: e lehtë, e shpejtë, pa efekte anësore. Nuk kërkon ndryshim, nuk kërkon reflektim, nuk kërkon dorëheqje. Thjesht të thotë që faji është i tjetrit dhe partia vazhdon punën si zakonisht: humbje pas humbjeje, ëndërr pas ëndrre, monument pas monumenti.

Nuk del njeri të thotë: po mirë mor, Rama mund të vjedhë prapë. Ne pse jemi aty? Pse nuk ia bëjmë të pamundur vjedhjen Ramaduros?

Kështu PD-ja sot është bërë si një muze politik: i hapur çdo ditë, i pasiguruar, me dritare të plasaritura, që nga koha e kryengritjes së jeniçerëve kundër uzurpatorit të fronit të sulltanit, Bashës. E mbani mend besoj sulmin me hunj dhe flakadanë, me shkallë dhe gurë, për të marrë me sulm selinë që të gjithë e quajnë SHQUP, por që në fakt është vendi ku është vendosur monumenti. Dhe që në hyrje qëndron e shkruar me gërma të arta:

“Mos prek monumentin. Ai mban tavanin.”

Dhe demokratët vazhdojnë të ëndërrojnë: ose Rama të zgjohet një mëngjes e t’u japë pushtetin, ose monumenti të lëvizë vetë.

Deri atëherë, PD mbetet një muze me shpresë, një estradë si ato që bëheshin dikur në çdo rreth, një parti me dy ëndrra dhe një realitet që nuk lëviz.

Sepse në PD çdo gjë mund të ndryshojë… përveç asaj që duhet të ndryshojë.