Në kushtet e mangësive ligjore që të rregullojnë decentralizimin fiskal në Shqipëri, duke filluar nga mungesa e një Strategjie Kombëtare për Decentralizim, qeveria shqiptare ka vepruar në mënyrë jotransparente dhe të njëanshme në caktimin e financimeve nga buxheti qendror në favor të pushtetit vendor. Ky është një prej konkluzioneve të një dokumenti studimor për decentralizimin fiskal në Shqipëri, të përgatitur nga Agjencia e Shteteve të Bashkuara për Zhvillimin Ndërkombëtar (USAID).
ECURIA
Sipas këtij dokumenti, gjatë disa viteve të fundit është bërë pak progres në drejtim të një sistemi më të decentralizuar dhe nuk janë përmbushur sfidat e ndryshme për të arritur një sistem më të decentralizuar. Dobësia kryesore në kuadrin kombëtare të hartimit të politikave është dështimi në miratimin formalisht të Strategjisë Kombëtare për Decentralizim, edhe pse janë bërë përpjekje të mëdha në këtë drejtim gjatë viteve të fundit.
Kjo është kryesisht për shkak të mungesës së një mekanizmi në nivel kombëtar organizativ për politikat dhe koordinimin që po punon aktivisht për të hartuar këtë dokument të Strategjisë Kombëtare për Decentralizimin. Një tjetër dobësi kontribuar për këtë është ndarja e shoqatave të qeverisjes vendore, e cila pengon zhvillimin e një politike koherente për njësitë e qeverisjes vendore. Këta faktorë kanë frenuar përpjekjet për promovimin e dialogut politik dhe ndërtimit të konsensusit që do të prodhonin një dokument të politikave të decentralizimit në nivel kombëtar, vijon më tej dokumenti.
Sipas Agjencisë amerikane, hendeku kryesor në kuadrin ligjor është mungesa e një Ligji për Financat e Qeverisjes Vendore që do të sqarojë kompetencat fiskale dhe financiare, do të stabilizojë sistemin e transfertave me përcaktimin e burimit të transfertave, formulën e ndarjes të bazuar në kritere objektive, si dhe përmirësimet të kapacitetit për mbledhjen e të ardhurave të qeverive vendore.
Edhe pse Ligji i plotë për Financat e Qeverisjes Vendore është hartuar që në vitin 2008, mbetet ende për t’u diskutuar gjerësisht ose për t’u miratuar nga qeveria qendrore. Po kështu, kuadrit ligjor i mungon edhe një Ligj për Qarqet, konstaton USAID.
DY STANDARDET
Një zbulim të veçantë USAID-i ka bërë lidhur me kritere të dyfishta, që poërdoren nga ministria e Financave në vlerësimin e granteve në adresë të pushtetit vendor.
Një faktor që ndërlikon shumë ndarjen e shpenzimeve dhe transfertat ndërqeveritare për pushtetin vendor janë diferencat e mëdha tek të dhënat e popullsisë mbi të cilat do të bazohen këto ndryshime, konstaton USAID. Sipas dokumentit, regjistrimi i popullsisë i përfunduar kohët e fundit tregon diferenca të mëdha me të dhënat e popullsisë që vijnë nga Regjistri Civil. Në pjesën më të madhe të rasteve, të dhënat e Censusit janë shumë më të ulëta se të dhënat e gjendjes civile.
Është e nevojshme që të trajtohen këto mospërputhje të numrit të popullsisë dhe duhet të merret një vendim i qartë e transparent për të përcaktuar se cilat të dhëna do të përdoren dhe për cilin qëllim me qëllim garantimin e reformave të nevojshme në strukturat administrative territoriale, në ndarjen e shpenzimeve dhe në formulën e transfertave ndërqeveritare.
Në tabelën që riprodhohet në këtë faqe, jepen shembuj të ndryshimit në numrin e popullsisë sipas burimeve të ndryshme të të dhënave të popullsisë. Dhe rezultati, që zbulojnë ekspertët e USAID-it, është se, analiza për frymë, sipas numrit të popullsisë, tregon se një numër të madh i njësive vendore kanë të ardhura të pakta nga burimet e veta, për shkak të madhësisë së popullsisë, por marrin një përqindje të madhe të granteve për të arritur një nivel relativisht të lartë të barazizmit horizontal.
Me fjalë të tjera, ministria e Financave përdor numrin e banorëve sipas Regjistrit Civil, ku përfshihen edhe emigrantët – brenda apo jashtë vendit – për të llogaritur grantet që jep. Këtu përfitojnë ato komuna që kanë shumë të ikur, kryesisht njësi vendore të Verilindjes së Shqipërisë. Ndërkohë, Censusi, ku duhet të bazohen këto llogaritje, nuk merret parasysh.
USAID sugjeron se duhet “krijuar një raport më të drejtë për borxhin publik mes qeverisë qendrore dhe njësive të qeverisjes vendore. Ky raport duhet të specifikojë qartë përqindjen e borxhit publik që i përket qeverisjes lokale ndaj totalit të borxhit publik. Kjo do të mbrojë qeverinë lokale nga veprimet e ndërmarra nga ministria e Financave, me disa nga veprimet e identifikuara nga krerët lokalë si qëndrime politike”.
Shkrimi u botua sot në gazetën Shqiptarja.com (print) 30.04.2013
Redaksi Online
(b.m/shqiptarja.com)
Lajme të tjera
-
Dosja/ Zbardhen planet në Sky Ecc të Suel Çelës për të ekzekutuar me snajper Ardian Çapjan: Atë e kishte karamele, qëllon deri në 1 mijë metër! Pse dështoi atentati
26 Nëntor, 22:51 -
DOSJA/ 'Do e marrim si kec në tavë, mos t’i gjendet as nam e as nishan', ja si banda e Suel Çelës planifikoi vrasjen e 'Vis Korçarit'
26 Nëntor, 22:45 -
Kaq afër zgjedhjeve a ia vlen të harxhosh energji me protesta politike?
26 Nëntor, 22:44
-
SPAK e akuzon Artan Hoxhën për lidhje Suel Çelës, Muça në ‘Repolitix’: Axhendë në shërbim të klanit! Çaça: Kur bëhesh kundër një grupi tjetër, je pjesë e organizatës
26 Nëntor, 22:38 -
Dëshmitë e krimit, Kosova bëhet me muze të të mbijetuarve të dhunës seksuale gjatë luftës
26 Nëntor, 22:29 -
Goditja e grupit të Suel Çelës, avokati në ‘Repolitix’: SkyEcc ka hapur një ‘kuti’ që s’e dimë kur do mbarojë
26 Nëntor, 22:15 -
Dosja e Suel Çelës, Meçe në ‘Repolitix’: Lidhjet me Artan Hoxhën, manipuloi hapësirën mediatike në shërbim të grupit kriminal! Mori zarfin në dorë
26 Nëntor, 22:10 -
Biden: Po pranimit nga ana e Izraelit të marrëveshjes për një armëpushim në Liban
26 Nëntor, 22:02 -
Protesta e PD, rritet numri, 44 protestues të shoqëruar në polici
26 Nëntor, 21:46 -
Kryeministri australian e pranon me krenari: Jam shqiptar, kam rrënjë arbëreshe (VIDEO)
26 Nëntor, 21:38 -
Pak orë pasi Netanyahu pranoi armëpushimin, Izraeli sulmohet me 3 raketa të lëshuara nga Libani
26 Nëntor, 21:37 -
Mero Baze: 700 cuba që duan t’u imponohen 700 mijë qytetarëve
26 Nëntor, 21:21
