Vala e të nxehtit, ja çfarë po ndodh me planetin tonë! Shkenca: Dioksidi i karbonit fajtori më i madh për ngrohjen globale

Shkencëtaret përherë e më tepër po ngrenë pikëpyetje mbi atë çfarë po ndodh në planetin tokë. Nga i nxehti ekstrem, tek stuhitë e paparashikueshme apo fenomene të tjera ekstreme të motit. Por megjithatë, ekspertët bien të gjithë me një mendje, që nxehtësia po bllokohet në sipërfaqe të tokës, dhe ky fenomen është nga vdekjeprurësit sipas tyre.

Në Greqi, vala e paprecedentë e të nxehtit  që pritet të arrijë kulmin këtë javë me temperatura deri në 45 gradë Celsius, ka vënë në gatishmëri autoritetet. Frontet e zjarrit janë të mëdha dhe të reja po shfaqen çdo ditë.

Në Siçili dhe Sardenjë, shkencëtarët presin 48 gradë Celsius dhe ndoshta të thyejë rekordin për temperaturën më të lartë të regjistruar ndonjëherë në Evropë  (48.8 gradë në Siçili në gusht 2021). Në Spanjë, Portugali, Turqi situata është e njëjtë. Në Britaninë e Madhe u regjistrua një temperaturë prej 40 gradësh për herë të parë në histori.

Mesdheu është në flakë. Evropa është në zjarr. Por ajo nuk është e vetmja. Në Luginën e Vdekjes, në SHBA , arriti në 53.3 gradë Celsius, në Kinë u regjistrua rekordi i dytë i temperaturës këtë vit: nga -53 në Mohe në Janar, në 52.2 gradë Celsius të dielën e kaluar në Shanbao City. Në Japoni regjistrohen temperatura rekord, në Irak lumi Tigër po tkurret, në Indi vala e të nxehtit u pasua nga stuhitë që vranë 90 persona.

Çfarë po ndodh në botë, në fund të fundit? Përgjigja e dhënë nga shkencëtarët është se hemisfera veriore e Tokës po piqet brenda katër kupolave termike të njëkohshme dhe paralele: në Amerikën e Veriut, në Oqeanin Atlantik të Veriut, në Afrikën e Veriut (që prek Evropën) dhe në Azi. Shkencëtarët përcaktojnë një kube termike si një sistem të palëvizshëm me presion të lartë. Me një kube nxehtësie ende në vend, temperaturat mund të qëndrojnë të ngrohta për periudha të gjata kohore, sepse, siç shpjegon Organizata Botërore Meteorologjike (ËMO), fenomeni bën që nxehtësia të bllokohet në sipërfaqen e Tokës dhe është një nga më vdekjeprurësit.

Ky fenomen, duke qenë se është verë në hemisferën veriore, nuk është i pazakontë, ashtu siç nuk është e pazakontë që ne të jemi të nxehtë në këtë periudhë të vitit, ashtu edhe për pjesën tjetër të këtij rajoni të veçantë të Tokës. Shkencëtarët thonë se ajo që i habit është intensiteti i shkaqeve që shkaktojnë këto kupola të nxehtësisë si dhe kohëzgjatja e episodeve të nxehtësisë. 

Sekretari i Përgjithshëm i Organizatës, Profesor Petri Talas, thotë se “ngjarjet ekstreme të motit - një fenomen gjithnjë e më i shpeshtë në klimën tonë të ngrohjes - kanë një ndikim të rëndësishëm në shëndetin e njeriut, ekosistemet, ekonomitë, bujqësinë, energjinë dhe furnizimin me ujë. Kjo nënvizon urgjencën në rritje për të reduktuar emetimet e gazeve serrë sa më shpejt dhe thellësisht të jetë e mundur."

Dhe ai shpjegon se tani "ne duhet të shtojmë përpjekjet tona për të ndihmuar shoqërinë të përshtatet me atë që, për fat të keq, po bëhet normalja e re". Intensiteti dhe kohëzgjatja e këtyre dukurive nuk janë aspak të rastësishme, thonë shkencëtarët, të cilët theksojnë se temperatura mesatare e planetit është rritur me 1,1 gradë Celsius në krahasim me nivelet që ishin para Revolucionit Industrial, kryesisht për shkak të rritjes së madhe të gazeve serrë nga aktiviteti njerëzor.

Dhe kryesisht të dioksidit të karbonit. “fajtori” më i madh për ngrohjen globale, pasi ai, së bashku me metanin dhe gazrat e tjerë, bllokojnë nxehtësinë e diellit, duke lejuar që më pak nxehtësi të kthehet në hapësirë, përqendrimi i të cilit në atmosferë u rrit me 48% nga viti 1750 në 2020 . Dhe nëse këto janë pasojat e menjëhershme, ekspertët theksojnë se ka pasoja të tjera, më afatgjata, për vendet dhe rajonet më të rrezikuara, duke sjellë rreziqe të thatësirës ekstreme dhe mungesës së ujit dhe rrjedhimisht shkatërrimit të tokave bujqësore që do të shtyjnë popullsinë të lëvizë për të gjetur burime ose për të ulur prodhimin e ushqimit dhe produkteve të tjera bujqësore.

Në një reklamë, Greenpeace përshkruan atë në të cilën jetojmë dhe çfarë do të vijë me dy skena nga The Simpsons - seriali vizatimor që besohet se ka parashikuar shumë nga ngjarjet e mëdha në jetën tonë. Në të, Bart Simpson i vogël ulet i djersitur në një shtyllë dhe monologon se "kjo është vera më e nxehtë që kam jetuar ndonjëherë". Në kuadrin tjetër, babai i tij, Omer, i thotë se "kjo do të jetë vera më e lezetshme që do të keni jetuar ndonjëherë".

M.T/r.k./Shqiptarja.com

TAG:
• shkencetar
• ngrohja globale
• temperatura te larta