'Brenda vitit 2033 Ballkani Perëndimor të jetë anëtar i Bashkimit Evropian, Greqia kërkon afate ambicioze! Mitsotakis: Koha të jemi të sinqertë, jemi të vonuar

Kryeministri grek Kyriakos Mitsotakis ka ftuar Bashkimin Evropian që të marrë një vendim të madh, të sigurojë se brenda vitit 2033 të jenë të integruar 6 vendet e Ballkanit Perëndimor, në atë që ai e quan “një hap ambicioz por të arritshëm dhe të nevojshëm”. Në një artikull të botuar në ‘Politico’ përpara samitit që do mbahet në Greqi, mbi Procesin e Bashkëpunimit të Evropës Juglindore (SEECP), Mitsotakis tha se BE-ja duhet të tregojë se kur "parashtron një vizion, ajo ka synimin dhe kapacitetin për ta ndjekur atë".

Kryeministri i Shqipërisë Edi Rama do të udhëtojë ditën e sotme drejt Greqisë për të marrë pjesë në samitin e liderëve të shteteve të Procesit të Bashkëpunimit të Europës Juglindore. Ky samit do të bëjë bashkë 12 shtete për të biseduar rreth thellimit të bashkëpunimit me vendet e rajonit dhe partnerët ndërkombëtarë për të garantuar paqe, siguri, stabilitet, zhvillim ekonomik, politik e shoqëror në rajon. Gjithashtu liderët do të flasin për luftën në Ukrainë dhe ndikimin e saj në vendet e rajonit.

Shkrimi i plotë i Mitsotakis në Politico.eu

Samiti i sotëm i Procesit të Bashkëpunimit të Evropës Juglindore (SEECP) në qytetin e lashtë port të Selanikut, një qendër e madhe e tregtisë dhe ideve gjatë shumë shekujve, vjen në një moment kritik. Ai paraqet një mundësi për t'u takuar dhe shkëmbyer ide të thella me kolegët e mi udhëheqës dhe për të bërë një bilanc se ku jemi dhe çfarë duhet bërë urgjentisht.

Historia na mëson se ka periudha të ndryshimeve të përshpejtuara që kërkojnë një zgjim të menjëhershëm. Bota ka ndryshuar shumë në muajt e fundit, dhe si rezultat, ne jemi në një moment përcaktues – veçanërisht për Ballkanin Perëndimor dhe më gjerë Evropën Juglindore.

Është koha që Bashkimi Evropian të pranojë rëndësinë ekzistenciale të integrimit të këtij rajoni në familjen evropiane dhe duhet të rritet me besim për ta bërë këtë – duke filluar nga Ballkani Perëndimor.

Pas rënies së Bashkimit Sovjetik, ekzistonte një besim i përhapur në Perëndim – që nga ajo kohë u vërtetua se ishte naiv – se beteja mbi vlerat dhe idealet ishte fituar. Historia e Evropës, e përcaktuar nga konflikti i dhunshëm dhe dy luftërat botërore, mendohej se kishte kthyer qoshen drejt paqes, prosperitetit, bashkëpunimit dhe shtetit të së drejtës.

Lufta e paprovokuar, e paligjshme dhe e tmerrshme në Ukrainë ka ekspozuar pamëshirshëm se sa të gabuara ishin nocione të tilla. Edhe pse fundi i Luftës së Ftohtë ishte një moment i madh shprese dhe optimizmi, ai ushqeu në të njëjtën kohë një vetëkënaqësi të rrezikshme. Është një vetëkënaqësi për të cilën ne tani po paguajmë një çmim të lartë dhe nuk mund të lejojmë të jemi përsëri të vetëkënaqur.

Takimet e sotme vijnë më pak se dy javë nga takimi BE-Ballkani Perëndimor në Bruksel dhe Këshilli Evropian, ku mund të merren vendime të rëndësishme për rajonin dhe të ardhmen e bllokut. Dhe Ballkani, si shumë herë më parë në historinë e tij, qëndron përsëri në vijën e parë të sferave konkurruese të ndikimit - lëkundjet ogurzi mund të ndihen nën sipërfaqe. Prandaj, është koha që BE të jetë e sinqertë me veten dhe me rajonin.

Në vitin 2003, përsëri në Selanik, BE-ja ofroi një vizion politik të përkatësisë dhe propozoi një proces që do të çonte në anëtarësimin e Ballkanit Perëndimor në familjen evropiane. Por në pothuajse 20 vitet që kanë kaluar, proceset e anëtarësimit janë bërë gjithnjë e më të përpunuara dhe më të kërkuara, dhe vizioni është bërë i paqartë, duke u zbehur në sytë e qytetarëve të frustruar dhe të zhgënjyer. BE vazhdon të flasë për një angazhim konkret ndaj Ballkanit Perëndimor dhe pret përmbushjen e plotë të kushteve dhe reformave të saj. Megjithatë, rajoni e interpreton këtë si lodhje nga zgjerimi i BE-së dhe një ‘lëvizje e vazhdueshme e shtyllave’. Lufta në Ukrainë vetëm sa ka shtuar ndjenjën se fokusi i BE-së po zhvendoset.

Duke reflektuar për të gjitha këto tani në vitin 2022, edhe një herë nga Selaniku, ku do të na bashkohen Presidenti i Këshillit Evropian dhe kancelarja gjermane, më duket se ne si vende anëtare të BE-së duhet të bëjmë hapin e guximshëm, por të nevojshëm për të plotësojmë vizionin politik të vitit 2003. Dhe ne duhet ta bëjmë këtë në një mënyrë historikisht dhe politikisht kuptimplotë, duke vendosur më në fund një perspektivë të prekshme dhe të kufizuar në kohë për të përmbushur premtimin tonë. Ne duhet të ndërtojmë besimin se kur BE-ja përcakton një vizion, ajo ka synimin dhe kapacitetin për ta ndjekur.

Mezi pres ta bëj këtë rast, jo vetëm për ata që marrin pjesë në samitin sot, por edhe për udhëheqës të tjerë nga e gjithë BE-ja – përfshirë mikun tim të madh, presidentin francez Emmanuel Macron. Ai është njëkohësisht një mendimtar i thellë dhe një njeri veprimi, i cili tashmë ka paraqitur ide ambicioze dhe novatore për të ardhmen e Evropës, të cilat mund të shërbejnë si frymëzim për diskutimet tona. Por mesazhi im sot është i qartë: Në përputhje me kriteret e përcaktuara, le të ofrojmë integrimin e të gjithë Ballkanit Perëndimor në BE deri në vitin 2033 – një afat kohor ambicioz, por i arritshëm. Kjo është shumë e vonuar. Dhe hapi i parë duhet të jetë një vendim brenda dy javësh në Bruksel për të zhbllokuar rrugën e Maqedonisë së Veriut dhe Shqipërisë.

Duke e zmadhuar rajonin më të gjerë, BE-ja duhet të përqafojë faktin se peizazhi i ri gjeopolitik ka imponuar një realitet tjetër – një realitet që përfshin vende të tilla si Ukraina dhe Moldavia në perspektivën e BE-së. Kjo pasqyrohet në Deklaratën e Përbashkët të Samitit që do të miratohet sot. BE-ja duhet ta shohë këtë jo si një shpërqendrim nga evolucioni i saj, por si një mundësi për transformim.

Duke parë prapa, BE-ja duhet të jetë krenare për gjithçka që ka arritur. Projekti evropian është një eksperiment unik që është dëshmuar se është garantuesi më i suksesshëm i paqes, stabilitetit, rritjes ekonomike dhe prosperitetit social në kontinent. Por e ardhmja nuk do të presë, dhe ne nuk mund ta bëjmë kohën të ndalojë - e gjithë jeta është në fund të fundit evolucion. Është e qartë se ndryshime të tilla të thella në botën përreth nesh kërkojnë që BE-ja të zhvillojë urgjentisht një diskutim të brendshëm serioz dhe të ndershëm për të ardhmen e zgjerimit – se si dhe kur. Ne duhet të mendojmë dhe të vendosim se si shohim.

Në Ballkan, si kudo tjetër, ka aktorë armiqësorë që kërkojnë të minojnë përpjekjet tona. Ata kanë një botëkuptim konkurrues dhe aspirata që shkelin të drejtat e njeriut, sundimin e ligjit dhe liritë themelore. Ata përdorin gjuhën e inatit, revizionizmit dhe nostalgjisë perandorake. Ata mendojnë se mund të shtypin shpirtin njerëzor me bullizëm dhe muskuj ushtarakë. Ne nuk mund të lejojmë që aktorët e tillë të krijojnë një vakum, në të cilin ata mendojnë se mund të kenë sukses. Këto do të jenë mendimet që do të marr me vete nga Selaniku në Bruksel. Unë dua të besoj se BE-ja është e gatshme të përballojë sfidën e formësimit të së ardhmes së kontinentit tonë në një mënyrë që do të sigurojë stabilitet dhe prosperitet për brezat që do të vijnë. Është koha për të mbajtur premtimin tonë të Selanikut.

/ Përktheu Shqiptarja.com

K.T./r.k./Shqiptarja.com

TAG:
• greqi
• ballkani perendimor
• integrimi europian
• Kyriakos Mitsotakis
• Bashkimi evropian