Ne Raportin e Kontrollit te Larte te Shtetit mbi Buxhetin Faktik te Vitit 2014, ka nje aneks dhe nje tabele permbledhese: “Te dhena permbledhese per shkeljet me pasoje dem ekonomik ne te ardhura dhe shpenzimet e Buxhetit te Shtetit dhe detyrimet debitore”. Ne te kete tabele eshte shkruar: 1.Vlera e shkeljeve me pasoje dem ekonomik ne te ardhurat e Buxhetit 14,407,241,000 leke.
Detajuar ne: Ne sistemin e tatimeve dhe doganave, shkelje legjislacioni 13,461,082,000 leke. 2.Vlera e shkeljeve me pasoje dem ekonomik ne shpenzime 67,945,692,000 leke Detajuar ne: Nga shitja dhe dhenia me qera e koncesione e pasurise 67,060,692,000 leke ne zbatimin e procedurave te prokurimit 385,380,000 leke 3.Vlera e konstatimeve ne shoqerite anonime me pasoje dem ekonomik gjate vitit 2014 26,459,154,000 leke Detajuar ne: Albpetrol sha 21,456,690,000 leke Per te gjithe ata qe nuk lexojne, po fare fare dhe qe permblidhen ne gazeten Panorama, u prodhua numri 777 milion euro dëm ekonomik në vitin e parë të qeverisë. Ne fakt, edhe po ti mbledhesh numrat e mesiperm e ti pjestosh me vleren e nje euroje, nuk rezulton ky numer.
Por, kjo eshte aritmetike (te flasesh per te me Irfanin eshte lluks), mua me intereson permbajtja e dokumentit te KLSH. Cfare eshte “demi ekonomik” i zbuluar nga KLSH e rumbullakuar nga Panorama me nje numer bixhozi? Ti marrim me radhe; I pari, vlera e shkeljeve me pasoje dem ekonomik ne te ardhura: Sic u tragova me lart, vlera me e madhe vjen nga “shkelje legjislacioni ne dogana e tatime”. Ne tabelen e faqes 114 te raportit, KLSH precizon: 11,5 miliard lekedem nga AKBNHidrokarburet, 1.3 miliard lekedem renta minerare. Ne faqet 59, 60, 61, 62 dhe 63 te Raportit, per ate qe lexon eshte e qarte se behet fjale per zbatimin e Marreveshjeve Hidrokarbure ne fushat e naftes
KLSH sqaron se fitimi permes ketyre marreveshjeve ndahet mes kompanive dhe shtetit, ne varesi te faktorit R. Ne paragrafin e pare te faqes 60, KLSH ben me dije se:
“Vetem per Marreveshjen Hidrokarbure dhe Licensen e vendburimit te Patos Marinzes, gjatë viteve 20092014 (shihni vitet), Faktori R ka variuar nga 0,7178 deri ne 0,9638, pa arritur te jete asnjehere i barabarte ose me i madh se 1”. KLSH gjithashtu veren se qe nga nisja e operacioneve hidrokarbure ne 2005 e deri ne dhjetor 2014, “janë kryer një sërë ndryshimesh në planet e zhvillimit, për vitet 2005, 2009, 2011” (shihni vitet serish). KLSH thote ne te njejtin paragraf se ky veprim ka bere qe kompanite te tejkalojne shpenzimet dhe edhe pse sasia e naftes se nxjerre e te shitur ka qene ne rritje kane mbajtur faktorin R gjithnje me te vogel se 1. Citoj KLSH: “Ne rast se nuk do te ishin ndryshuar Planet e Zhvillimit, Planet e Punes dhe Buxhetit te kryer, shteti shqiptar do të kishte përfituar deri në fund të vitit 2014, përveç rentës minerare prej 199.4 milion USD, dhe një shumë prej afro 305 milion USD, si pjesë e fitimit nga prodhimi i naftës”.
Konkluzioni i parë Demi i deklaruar nga KLSH ka nje shkakNdryshimin e planeve te zhvillimit; ka nje periudhe2005, 2009, 2011!! Besoj jemi te qarte. KLSH detajon me tej ne faqet 60, 61, se: Ne mbajtjen e qellimte nen 1 te faktorit R ka ndikuar: Perfshirja ne koston e operacionecve hidrokarbure te te gjitha llojeve te shpenzimeve, pavaresisht natyres apo lidhjes se tyre me keto procese;
Perjashtimi nga TVSH per nenkontraktore te kompanive hidrokarbure, objekti i veprimtarise se te cilave nuk perputhet me hidrokarburet, si ne rastin e nje nenkontraktori qe merret me kembim valutor; Njohja qe nga viti 2008 (shihni vitin kur eshte vendosur kjo), te pagesave minerare si shpenzime te njohura per efekt te faktorit R. Dhe me e renda, KLSH konstaton krim me holluesin me te cilin jane furnizuar kompanite hidrokarbure, si produkt i perjashtuar nga akciza dhe tvsh. Ne paragrafin e fundit te faqes 62 KLSH thote: “Per vitin 2013, Kompania Bankers ka marre ne daten 19.07.2013 (shihni daten edhe nje here), perjashtim nga Akciza dhe TVSH, per sasine totale prej 139, 668 tone hollues. Pra eshte miratuar sasi gasoili (hollues) edhe per vitin 2014, qe ne muajin korrik 2013. Autorizimi eshte argumentuar vetem per sasine 11,000 tone gasoil 0,1 PPM, ndersa pjesa tjeter 128,668 tone eshte e paarsyetuar dhe e pa argumentuar me dokumentacion sipas bazes ligjore respektive”. KLSH ne paragrafin e pare te faqes 63 veren se kjo sasi ka nje ndikim prej 100 milion dollare ne faktorin R, duke lene shkak per te ngtritur hipotezen e nje evazioni fiskal ne tregun e brendshem dhe nderkohe, KLSH thote se Bankers ka perfituar pa te drejte nje vlere prej 81.6 milion dollare nga ky proces.
Ne radhe jane dhe kompanite Stream Oil dhe Transoil Group, ne vlera me te vogla prej 2.32 e 2.48 milion dollare. Konkluzioni i dytë: Demi i konstatuar nga KLSH me holluesin e ka nje shkakvendimin e AKBN ne korrik ne favor te Kompanive te naftes; e ka nje date, korrik 2013 pasi kishin ikur nga pushteti dhe me efekt te shtrire gjate vitit 2014. Konkluzion përfundimtar për këtë pjesë: Dëmi i konstatuar nga KLSH me vlerë 11.5 miliard në AKBN dirokarbure dhe 1.3 miliard në rentën minerare, i dedikohet krimeve të kryera nga qeveria e Sali Berishës dhe AKBN me vendime edhe pasi kishte humbur pushtetin, dhe duke i shtrirë kështu efektet deri në vitin 2014. I dyti, demi ekonomik ne fushen e shpenzimeve sipas institucioneve; Sic u tragova me lart, vlera me e madhe vjen nga “Ministria e Energjise dhe Industrise”. Ne tabelen e faqes 117 te raportit, KLSH precizon: 67 miliard lekedem
Behet fjale per shifren e njohur tashme prej 479 milion euro qe KLSH e konstaton si dem buxhetor nga marreveshja mes Qeverise dhe CEZ. Dua te theksoj se edhe ne komisionin e Ekonomise u be e qarte se kjo shifer nuk ka asnje lidhje me buxhetin faktik te vitit 2014, fare. Dhe besoj cilido ekspert qe e njeh fushen mendon teresisht keshtu. Nderkohe eshte bere edhe me e qarte se, konkluzioni i KLSH nuk ka baze ligjore dhe me keq, eshte mbeshtetur vec ne njeren ane te produktit te negociatave dhe nuk ka marre fare parasysh perfitimet e pales shqiptare nga negociata teresisht ligjore e te dokumentuara. Keshtu; Eshte e dokumentuar ne aktin e privatizimit, kontraten e privatizimit dhe ne marreveshjen e Qeverise me CEZ se: Kompania CEZ pagoi per blerjen e OSSH dhe morri me kontrate asetet e saj, vleren prej 102 milion EU.
Qeveria nuk u njohu cekeve kete shume, pra 102 milion EU te blerejes se aksioneve; qeveria i morri aksionet per 1 Euro. Sipas auditeve asetet fizike te kompanise te cilat ju kaluan CEZ me kontraten e privatizimit vlenin 170 milion Eu. Qeveria i mori asetet me vlere 170 milion Eu pa paguar asnje qindarke. Cez Shperndarje kishte 87.1 milion Eu detyrime, kredi, sherbime nga kompania meme CEZ as. Qeveria mori persiper te paguaje vetem borxhin e njohur me fatura dhe bilanc, bashke me interesat arrin ne 95 milion eu dhe baguhet per 4 vite nga vete OSSHEE dhe jo nga Buxheti i Shtetit. CEZ pretendonte mbi 500 milion EU demshperblim per heqjen e njeanshme te licenses dhe shkelje te detyrimeve te kontrates se privatizimit. Qeveria refuzoi dhe fitoi ne qendrimin e saj per te mos paguar asnje qindarke vec 95 milion eurove borxhe. Cez Shperndarje i kishte borxh KESH dhe OST 205 milion euro, pa kamate. Konsumatoret familjare, jo familjare dhe institucionet i kishin 500 milion euro borxh, pa kamate CEZ Shperndarje.
Qeveria me marrjen e 76% te aksioneve, ne marreveshje, merr te drejten e arketimit te 500 milion eurove, pra
OSHEE fiton te drejten te arketoje 295 milion euro me shume se detyrimet.
Deri tani jane arketuar afro 200 milion euro dhe asnje qindarke nuk ka shkuar ne Ceki.
Konkluzion i parë;
KLSH nuk ka perfshire ne auditim demin shkaktuar vendit nga privatizimi i OSSH dhe transferimi me kontrate jo
vetem i aksioneve por edhe te gjithe aseteve te kompanise, rrjeti kombetar i shperndarjes se energjise perfshire
nenstacionet.
Konkluzion i dytë;
KLSH nuk ka perfshire ne auditim demin e shkaktuar ndaj dy kompanive publike nga ERE, duke ulur cmimin e
furnizimit me shumice te CEZ nga KESH, dy here rresht.
Konkluzion i tretë;
KLSH nuk ka perfshire ne auditim demin e shkatuar ndaj dy kompanive publike prej negociatave te drejtuara nga Sali
Berisha dhe zyra e tij me CEZ, konkluduar ne ndryshimin e cmimit te furnizimit me shumice, njohjes se nje niveli te ri
per borxhet e keqia dhe fhsirjes me kompesim te detyrimeve mes paleve.
Konkluzion përfundimtar:
Nga marrëveshja me CEZ, qeveria ka arritur të marrë në favor të saj 567 milion euro, më shumë se dëmi i pretenduar
dhe ndërt të cilat 200 milion euro të arkëtuara deri tani.
Nen zeri ne kete kre;
ne zbatimin e procedurave te prokurimit
385,380,000 leke
Pranoj teresisht cdo pretendim te ngritur per nje pjese te procedurave te prokurimit, nderkohe qe;
Ne faqen 140 te Raportit, ne paragrafin e pare, KLSH konstaton edhe qe:
“si rezultat i konkurrencës së realizuar, është ulur vlera e kontratave të lidhura në shumë 1,207,840,000 lekë.
I treti,
Vlera e konstatimeve ne shoqerite anonime me pasoje dem ekonomik gjate vitit 2014.
Sic u tregova me lart, vlera me e madhe vjen nga Albpetrol
21,456,690,000 leke
Ne faqet 181, 182, 183 te Raportit, KLSH konstaton se:
Miratimi i kalimit te te drejtave nga kompania Stream Oil tek Transoil, eshte dhe pa u shlyer me pare detyrimet qe
Stream Oil kishte krijuar gjate viteve te operimit deri ne vitin 2013; KLSH ka llogaritur dem per kete me detyrimin e
arketimit;
Vete Albpetrol gjate auditimeve ne zonen e Patos Marinzes ka evidentuar shpenzime te pa justifikuara per periudhen
tetor dhjetor 2012 dhe janar shtator 2013, duke konkluduar se kompania ka me shume te ardhura se shpenzime, te
ardhura qe duhen ndare 50 me 50 mes kompanise e Qeverise; KLSH ka llogaritur keto vlera si dem dhe kerkon
arketimin e tyre;
Nderkohe, ne paragrafet e tjere te ketyre faqeve, KLSH ka evidentuar shkelje ne zbatimin e marreveshjeve
hidrokarbure;
Akumulimin e sasive te medha te naftes si detyrime duke filluar nga viti 2011 nga kompania Stream Oil, ne nje
periudhe kur cmimi i naftes ka qene me i larte se sot; KLSH nuk jep vlere te demit ne kete rast por kerkon shlyerjen e
ketyre detyrimeve me cmimin e periudhes;
Ulje te ritmit dhe daljen jashte programit te prodhimit ne zonen e administruar nga Stream dhe me pas nga Transoil,
si pasoje e uljes se investimeve ne operacione edhe pse ato nuk raportohen me vlere me te vogel se 1; KLSH edhe
ne kete rast nuk konstaton vleren e demit por thote se edhe pse nuk zbatohen planet e investimeve po perfshihen ne
kosto shpenzime fiktive duke shkaktuar dem ne reference te faktorit R dhe perfitimeve qe rjedhin prej tij;
KLSH evidenton demin e ardhur nga shperthimet e prillit te ketij viti ne nje pus ne zonen e Patos Marinzes; KLSH nuk
evidenton serish vleren e demit por e ngarkon ALbpetrol te kerkoje nga kontraktori shlyerjen e demit te shkaktuar
Ne fund, KLSH jep nje vlere te te gjitha shkeljeve se bashku prej 21,4 miliard lekesh.
Konkluzion i parë
KLSH ka evidentuar tipologji te ndryshme te demit ardhur per e nga Albpetrol, por te gjitha jane te lidhura me
marreveshje hidrokarbure te lidhura prej vitit 2005 e deri ne vitin 2013;
Konkluzion i dytë
Asnje marreveshje e re nuk eshte lidhur mes Qeverise e ketyre kompanive;
Konkluzion i tretë
KLSH ka evidentuar dem vecanerisht per detyrime te pashlyera prej vitesh apo per plane investimesh qe nuk
realizohen prej vitesh.
Konkluzion përfundimtar
Qeveria duhet të marrë masa të mënjëhershme masa të menjëhershme për të arkëtuar çdo vlerë të konstatuar si dëm
i arkëtueshëm nga KLSH.
Këto para nuk mund të pasurojnë kompanitë hidrokarbure të saqeve të fitimit të parashikuar në marrëveshjet e
nënshkruara prej një qeverie tjetër e të mbrojtura me dhjetra nene