'Albania', fjala më përdorur në Itali për 2024-ën

Në Itali, gazetat dhe edicionet televizive po raportojnë gjithnjë e më pak për çështjet e migracionit. Kur trajtohet kjo temë, politika zë pjesën më të madhe të hapësirës mediatike. Në Raportin e Dymbëdhjetë të “Carta di Roma”, të titulluar “Lajme në kundërshti”, fjala simbolike është “Shqipëria”, një referencë për marrëveshjet me Tiranën për transferimin e emigrantëve përtej Mesdheut. Ky raport u prezantua sot nga studiuesi Giuseppe Milazzo nga Observatori i Pavias, në selinë e Shtypit të Huaj në Pallatin Grazioli, me rastin e Ditës Ndërkombëtare të Emigrantëve.

Sipas Valerio Cataldi, presidenti në largim i Shoqatës “Carta di Roma”, viti 2024 ka qenë një periudhë ku “njerëzit zhduken (përsëri)”, ndërsa politika mbetet “(sërish) në qendër të vëmendjes”. Në faqet e para të gazetave, mbulimi i çështjeve migratore ka rënë me 42%. Në total, shtypi italian ka publikuar 4,511 tituj për migracionin, që përbën një rënie prej 34% krahasuar me vitin 2023. Gazeta Avvenire mban vendin e parë me 254 artikuj në faqe të parë dhe 870 tituj në total (mesatarisht 2.9 tituj në ditë, me një rënie prej 17%). Edicionet televizive të mbrëmjes, nga ana tjetër, kanë ulur numrin e lajmeve për migracionin me 41%.

Nga viti 2013 deri në 2024, nuk është vërejtur një lidhje e qartë mes numrit të mbërritjeve me varka dhe prodhimit të titujve në media, duke treguar se mbulimi i kësaj teme ndikohet nga faktorë që tejkalojnë realitetin e presionit migrator. Vëmendja mediatike për këtë temë është shpesh e ndërprerë, me kulme të raportimeve gjatë qershorit (për shkak të dy zbarkimeve të mëdha dhe vdekjes së punëtorit indian Satnam Singh) dhe midis muajve shtator dhe tetor (në kuadër të dekretit për flukset dhe zbatimit të marrëveshjes me Shqipërinë).

Në vitin 2024, mënyra se si trajtohet migracioni në media është kryesisht nga një perspektivë “normative”, me fokusin kryesor te debatet mbi legjitimitetin e dekreteve qeveritare. Në 10 muajt e parë të vitit, termi stigmatizues “klandestin” është përdorur vetëm 37 herë, që përfaqëson 1% të totalit të përdorimit të këtij termi nga viti 2013 deri në 2024 (1,772 herë). Përdorimi i shprehjeve denigruese si “ekstrakomunitar”, “vu cumprà”, “cigan” dhe “nomad” ka rënë ndjeshëm, nga 5% në vitin 2014 në 1% në periudhën 2022-2024, duke reflektuar një përmirësim në praktikat gazetareske. Por, nga ana tjetër, mediat vazhdojnë ta trajtojnë migracionin si një “krizë të përhershme” dhe të përdorin një gjuhë alarmante.

Në lajmet televizive, tema kryesore mbetet ajo e “flukseve migratore”, megjithëse pesha e kësaj teme ka rënë krahasuar me një vit më parë (nga 74% në 44.3%). Ndërkohë, është ulur ndjeshëm përqindja e raportimeve për “pritjen” (2.9%), ndërsa është rritur ajo për çështjet e “ekonomisë dhe punës” (11.1%) si dhe për temat “shoqërore dhe kulturore” (18.3%).

Deklaratat e politikanëve dhe përfaqësuesve institucionalë janë të pranishme në 26% të lajmeve televizive për migracionin, me përqindje që ndryshojnë nga një redaksi në tjetrën (Tg2 me 38%, Tg La7 me vetëm 14%). Ndërkohë, zërat e vetë emigrantëve janë përfshirë në vetëm 7% të këtyre lajmeve.

Në përgjithësi, në gati gjysmën e lajmeve (48%), vihet në dukje ana negative e pritjes së emigrantëve, ndërsa aspektet pozitive përmenden vetëm në 32% të rasteve.

Çfarë është Carta di Roma?

Carta di Roma është një protokoll etik dhe një nismë gazetareske e krijuar në Itali në vitin 2008 me qëllim të përmirësimit të raportimit mediatik mbi çështjet e migracionit dhe refugjatëve. Dokumenti u hartua nga Këshilli Kombëtar i Gazetarëve Italianë (Ordine dei Giornalisti) dhe Federata Kombëtare e Shtypit Italian (FNSI) në bashkëpunim me Komisionerin e Lartë për Refugjatët të OKB-së (UNHCR).

Qëllimet kryesore të “Carta di Roma” janë: Parandalimi i diskriminimit mediatik: Sigurimi që raportimet mbi migracionin dhe refugjatët të jenë të sakta, etike dhe të mos përforcojnë paragjykime ose stereotipe; Përdorimi i gjuhës së duhur: Inkurajimi i gazetarëve të shmangin përdorimin e termave stigmatizues ose të pasaktë, si “klandestin” ose “ilegal”; Informimi i bazuar në fakte: Promovimi i një qasjeje të balancuar dhe të dokumentuar mbi temat e migracionit, duke përfshirë zërat e vetë emigrantëve dhe refugjatëve.

Shoqata Carta di Roma, e krijuar më pas në vitin 2011, mbikëqyr zbatimin e protokollit dhe publikon çdo vit një raport mbi mënyrën se si mediat italiane trajtojnë çështjet e migracionit. Këto raporte analizojnë titujt, narrativën dhe qasjen mediatike ndaj emigrantëve dhe refugjatëve, duke ofruar një pasqyrë mbi progresin dhe sfidat në këtë fushë.

Në thelb, “Carta di Roma” synon të nxisë një gazetari që respekton dinjitetin njerëzor dhe shmang trajtimin senzacionalist të migracionit, që shpesh shihet si një temë “e nxehtë” në debatin publik dhe politik në Itali./ ANSA

K.M/Shqiptarja.com

TAG:
• Carta di Roma
• media
• emigrante
• marreveshje me italine per emigrantet
• itali