Dua të shfrytëzoj rastin që më dha Pandi. Së pari, për të thënë sa shumë boshllëk ka lënë opozita. Së dyti, për të thënë që nëse është e majtë të mos paguash dritat dhe është e djathtë t’u kërkosh jetimëve të paguajnë dritat, atëherë unë jam i djathtë. Por s’besoj se është e majtë të mos paguash dritat. Nuk besoj se është e djathtë t’ju thuash jetimëve “paguaj dritat”, se po të ishte kështu edhe të të djathtët që mungojnë këtu nuk do ishin duke mbledhur këdo që nuk do të paguajë për t’i sjellë në protestë. E vërteta është që ne kemi 20 vjet që tërhiqemi zvarrë, duke bërë një faj tradicional, që ne këtu sot, unë, qeveria jonë, shumica jonë, nuk duhet t’ja lejojmë vetes. Fajin e të mbajturit të pushtetit në kurriz të shtetit dhe fajin e të mosharxhuarit të kredive politike për të investuar që e ardhmja të jetë ndryshe. E ne e kemi shtyrë të ardhmen për shumë vite, duke folur në emër të saj, por gjithmonë duke qenë peng i të sotmes.

Këtë të energjisë kam shumë nevojë ta ritheksoj; Ne nuk do falim asnjë kamatvonesë. Ne nuk do falim askënd që nuk paguan energjinë elektrike.

Kjo është diçka që e kemi të shkruar në Kodin tonë Penal dhe është diçka të cilës duhet t’i nënshtrohen të gjithë. Kur vjen puna tek ata që ankohen se nuk e paguajnë dot, unë përsëri do t’u them se paguesit më të rregullt të energjisë elektrike në këtë vend, sipas të dhënave të OSHE, janë pensionistët dhe personat me aftësi të kufizuar. 98 % e pensionistëve paguajnë energjinë elektrike. Nuk ka njerëz më të varfër, nuk ka njerëz më në nevojë, nuk ka njerëz më të harruar sot, sesa pensionistët. Kur e paguajnë pensionistët, askush tjetër nuk duhet ta diskutojë. Ka shumë alternativa përgjigjeje edhe për ata jetimët. Ndërkohë që, kur personat me aftësi të kufizuar paguajnë energjinë elektrike 93 %, atëherë do të thotë se nuk ka alibi.

Nuk kam parë unë dhe nuk kam dëgjuar që të shkojë ndonjëri tek dyqani i bukës dhe të thotë “unë kam uri, unë po vdes, bukën do ta marr, lekët nuk t’i jap”. Nuk e bën njeri. Nuk kam parë që të shkojë njeri e të marri shishen e ujit në dyqan dhe të thotë “vdiqa për ujë, nuk mund të jetoj më, shishen do ta marr, e lekë s’ka”.

Atëherë pse vidhet energjia? Pse i kemi dhënë vjedhjes së energjisë statusin e vjedhjes sociale? Ç’është kjo vjedhje sociale që ne e kemi pranuar dhe që na është bërë status social dhe që na del sot edhe opozita dhe thotë kush nuk do të paguajë të vijë në protestë?! Për çfarë arsye?

Pa asnjë dyshim, nëse ky vend, nëse kjo shoqëri do të paguante 100 % energjinë elektrike, sot do të kishin absolutisht një Shqipëri tjetër. Pa asnjë diskutim kur të gjithë ta paguajnë energjinë elektrike, pa diskutim do të kemi një Shqipëri tjetër. Sepse  e kemi bërë llogarinë. Është një llogari shumë e thjeshtë. Rrimë këtu dhe përplasim kokën me njeri-tjetrin për një shkollë më shumë, për një rrugë më shumë, për një spital më shumë, për një pavion më shumë, për 5 barna më shumë të rimbursueshme. Ndërkohë që, sikur të paguanin të gjithë energjinë elektrike do të kishim jo një rrugë më shumë, por 100 kilometra rrugë më shumë, në vit. Do kishim, jo një shkollë më shumë, por 150 shkolla më shumë në vit. Do të kishim jo një spital, por 6 spitale moderne rajonale në vit. Do kishim jo pak më shumë, por do kishim ekzaktësisht dyfishin e të ardhurave që ne sot marrim nga  tatimfitimi i kompanive.

Pra, do të ishte njësoj si të dyfishonim kompanitë në këtë vend dhe do të kishim dyfishin e parave që paguajmë për ndihmën ekonomike dhe që paguajmë për aftësinë e kufizuar nëse paguajmë energjinë elektrike, pa llogaritur borxhet.

Kjo është një temë që besoj unë, për ne duhet të jetë tabu, me çdo çmim, edhe me çmimin që njerëzit thonë ne duam një qeveri tjetër se s’duam të paguajmë energjinë elektrike.Le ta marrin, le ta zgjedhin një qeveri tjetër. Duam një parti, duam një koalicion partish që na mundëson të vjedhim dhe të mos paguajnë. Le ta zgjedhin.  Ne nuk kanë zgjedhur për këto. Ne na kanë zgjedhur për të vendosur barazinë përpara ligjit dhe përpara çdo detyrimi dhe të drejte. E, ne këtë po bëjmë. Për këtë arsye, po ju japim 16 milionë dollarë të gjithë atyre të cilëve që medemek, ia u kemi rimbursuar, por iu kemi lënë vetëm gishtin në gojë  dhe nuk është marrë kush, deri dje me të. Në letrat e shtetit është quajtur para e rimbursuar. Zero, asnjë rimbursim. Kanë paguar përsëri ata.

Nga ana tjetër nëse duam të mos godasim apo mos rëndojmë suksesin, nuk është tek depozita i dashur Pandi, është tek formula e ndarjes së grantit. Ndryshon formula e ndarjes së grantit, formulë e pranuar prej vitesh e bërë me asistencë ndërkombëtare, etj, etj, që çfarë bën ajo formulë? Njësia vendore që performoi më mirë, i jep më pak. Njësia vendore që nuk performojnë në mbledhjen e taksave, i jep më shumë. Ne, po i japim prioritet të suksesshmëve, atyre që duan të bëjnë sukses edhe për të tjerët.

Prandaj ne nuk do të rimbursojmë naftën pa faturë. S’ka problem, duan një shtet pa shtet, ku secili të përfitojë sa të mundet, në kurriz të tjetrit dhe që nafta që medemek jepet për të mbështetur bujqësinë, të shkojë për mercedeset edhe të mos shkojë tek ata që duhet, - le ta gjejnë me votë. Ne nuk jemi votuar për këto. Ne jemi votuar që çdo qindarkë ta çojmë në funksion të një shteti dhe të një shoqërie që është bashkë me parakushtin e drejtësisë. Për këtë arsye, vjet me Ministrin e Bujqësisë ramë dakort që të japim një mesazh dhe mesazhi ishte shumë i qartë; Iu rimbursua nafta serave, të gjitha serave, por ama asnjë pikë naftë nuk na iku rrugëve të korrupsionit. Naftën e morëm dhe e shfrytëzuam dhe urdhëro ku jemi sot, me një prodhim serash dhe me një kërkesë për të shtuar serat edhe para këtij incentivi.

Kemi rënë dakort përsëri të heqim taksën e qarkullimit të naftës për peshkimin. Është i njëjti sektor dhe ka mundësi për ta kontrolluar. Shpresojmë ta kontrollojmë ashtu siç duhet. Por, ne nuk mundet dot më të vazhdojmë me të majtën që mendon me zemër dhe ndjen pa mend, që t’i japim subvencione në hava, me  para të shpërndara kudo, në emër të solidaritetit dhe në fund fare çfarë të marrim mbrapa,  - bujqësinë e mesjetës, të gjithë të barabartë në varfëri, të gjithë që kacafyten për të kapur grantin dhe që vrapojnë për gjetur mikun, shokun, deputetin, ministrin, partinë, për të marrë ndonjë lek me një politikë që i thonë në Dibër mbillni kumbulla dhe i thotë në Divjakë mbillni mollë.

Ne s’duam të bëjmë këtë. Ne duam që të mbështesim dhe janë, atje janë, në territor janë, nuk i shohim në ëndërr ne, fermerët që bëjnë sukses. Fermerët e Divjakës që i kanë çuar shifrat e eksporteve në qiell, sot, në krahasim me ç’ishin, ne nuk i kemi parë në ëndërr, i kemi parë në territor. Ata do të mbështesim ne. Ne nuk i themi njerëzve bëni me zor kooperativa dhe bashkohuni me zor, por ne u themi njerëzve, kush bashkohet, merr më shumë mbështetje nga ne, kush krijon vlerë të shtuar, merr më shumë mbështetje nga ne. Kush krijon zinxhir prodhimi nga mbjellja tek eksporti merr më shumë nga ne. Kush nuk do ta bëjë këtë le të gjejë rrugë të tjera. Ne nuk jemi këtu për t’u kujdesur për të mbajtur status quo-në. Jemi këtu për të thyer status quo-në, në çdo sektor, me çdo çmim. Për këtë na kanë zgjedhur njerëzit.  Nuk na kanë zgjedhur të rrimë në pushtet 2000 vjet. Na kanë zgjedhur ta konsumojmë pushtetin për të ndryshuar radikalisht mënyrën se si raportohet shteti me shoqërinë, qeveria me njerëzit dhe politikat me suksesin.

Kjo është arsyeja pse unë besoj që jo për konformitet, por realisht kemi arritur të vendosemi në një pozicion jo komod, por shumë të qëndrueshëm, në raport me domosdoshmërinë për të hequr litarët nga këmbët. Sigurisht, se e nisëm qeverinë me këmbë tërësisht të lidhura, me 727 milionë borxhe të panjohura, merre me mend borxhet e njohura, por njëkohësisht edhe për të shkuar përpara.

Edhe diçka tjetër për shtëpitë. Falë Pandit, dhe kjo është e vërteta, ne e kemi bllokuar procesin, edhe pse bllokimi i atij procesi të prishjes së atyre shtëpive pa leje, që pengojnë infrastrukturën kryesore të kryeqytetit, sjell pengimin e një investimi shumë të rëndësishëm dhe sjell mosrealizimin e një investimi shumë të rëndësishëm. Por, me vetëdijen se ne nuk i fusim të gjithë në një thes, e kemi thënë këtë gjë, do të legalizojmë shtëpitë në zona informale, - e kemi thënë këtë gjë shprehimisht, - dhe ata njerëz që nuk kanë alternativë meritojnë një alternativë. Sepse nuk janë vetëm ata, nuk janë vetëm ato 80 shtëpi. Janë të tjera në anët e lidhjes së transballkanikes së Vlorës me autostradën, janë të tjera në rotondat e pushtuara e kështu me radhë. Për to, nën drejtimin e Zëvendëskryeministrit, po japim një plan mbështetje financiare që të mos dalin në rrugë. Por, nga ana tjetër, më falni, si mundet ne të ndërtojmë infrastrukturë moderne në këtë vend, në qoftë se do të pranojmë të bashkëjetojë investimi ynë për modernizimin e një infrastrukture me çibanët e mbjellë në të katër anët. S’e bëjmë dot! Edhe sikur të duam, s’e bëjmë dot! Do vazhdojmë të bëjmë një hibrid që s’na çon asgjëkund. Arsyeja pse ne pikërisht e stopuam atë proces ishte e bazuar tek e vërteta që ata njerëz nuk duhen lënë pa alternativë. Ata njerëz nuk janë pa alternativë sot se i lamë ne. Ai ishte një projekt i nisur përpara. Nuk e nisëm ne atë projekt. I nisur ashtu, siç niseshin projektet nga qeveria e dikurshme dhe praktikisht i lënë si djali i tjetrit në derën tënde. Ka fjalë tjetër shqipja, por e kemi thënë që këtu në Kuvend nuk i përdorim ato fjalë. Kjo është!

E fundit, edhe një herë tjetër, unë besoj që ne e kemi bërë dallimin; ne nuk bëjmë diçka pa dobi, se quhet e majtë dhe ne nuk hezitojmë të bëjmë diçka të dobishme se quhet e djathtë. Ne s’jemi të majtë për të ngushëlluar veten tonë në darkë se shpëtuam ca njerëz dhe ia faturuam Shqipërisë, nesër, më shumë. Se një ditë ato fatura mblidhen, siç po mblidhen faturat e energjisë, sot. S’kemi asnjë frikë që të bëjmë diçka që quhet e djathtë, por që ka dobi. Ne na duhet dobia. Na duhet rentabiliteti. Na duhet suksesi. Dhe, që njerëzit të vihen në kushtet që bëjnë sukses, duhen nxjerrë nga kushtet ku e kërkojnë nga shteti çdo gjë dhe ia vënë fajin shtetit për çdo gjë. Asnjë shtet i madh, as Shtetet e Bashkuara, as Gjermania, as Franca nuk ka luksin të shpenzojë para për të mbështetur përgjumjen, për të mbështetur limontinë, për të mbështetur zvarritjen. Jo më ne, që jo e jo nuk e kemi luksin dhe me këto para që kemi, që janë shumë pak në krahasim me nevojat. Ne duhet të prodhojmë më shumë sukses dhe duhet të bëjmë që të kemi rezultate që sjellin rezultate.

Ndaj, mbështetja e një fermeri për ne nuk është mbështetja e një fermeri është mbështetja e një procesi. Ndaj skemat e financimit sot janë konkurruese. Sfida jonë nuk është si t’ia bëjmë që t’i fshihemi njerëzve në fshat. Sfida jonë është si t’i bëjmë njerëzit në fshat që të kuptojnë që paratë janë, por për t’i marrë duhet të konkurrosh dhe për të konkurruar duhet të mësosh.

Ne duhet të kalojmë nga bujqësia e lëmoshës tek bujqësia e dijes!

Se nuk ka fermer sot në Europën e Bashkuar që është i varfër, por ama nuk ka fermer sot në Europën e Bashkuar që është injorant. Në këtë aspekt, ne na duhet të luftojmë injorancën duke, në radhë të parë, garantuar që strukturat tona të mbështetjes të mos jenë injorante. Se aty fillon injoranca. Duke garantuar që strukturat tona të mbështetjes, Drejtoritë e Bujqësisë dhe të gjitha strukturat e tjera të jenë në funksion të dijes dhe t’i bëjnë fermerët të gatshëm për të konkurruar dhe për të krijuar proces. Nga gjithë fermerët që ne kemi mbështetur, çfarë ka rezultuar? Si numër ata janë pak, por si impakt, kemi marrë një impakt shumë më të madh sesa mbështetja me subvencione e një numri më të madh, që përfundon prapë te ai oborri i vogël i shtëpisë. Ky është objektivi dhe kjo është sfida jonë.

Ndërsa për sa i përket naftës, ne të gjithë bashkë duhet t’ia themi qartë dhe prerë njerëzve në fshat: “E doni naftën me një çmim të ndryshëm nga çmimi në treg?! E keni! Bini faturën. Formalizoni prodhimin.” Nuk mund të merret më naftë pa formalizuar prodhimin. Është e pamundur. Ndryshe mbetemi në një situatë që nuk marrim nga bujqësia atë që duhet të marrim dhe mund të marrë ky vend. Në këtë aspekt, çfarë quhet kjo, e djathtë? Po le të quhet. Unë mendoj që nuk është e djathtë. Unë mendoj që është e dobishme. Ndërkohë nëse ajo tjetra quhet e majtë, ta braktisim një orë e më parë. Se ajo s’është e majtë. Ajo është e padobishme.

Sfida jonë është: “Me këto para do mbështesim suksesin apo do mbështesim parazitizmin?! Do të kemi më shumë parazitë apo do kemi më shumë njerëz të suksesshëm?!”  Dhe nëse, kur vjen puna, tek personat me aftësi të kufizuar jemi dhe të detyruar të përulemi dhe të rrisim mbështetjen, sepse aftësitë e tyre janë të kufizuara, çdo person tjetër ne e konsiderojmë person me aftësi të pakufizuara. Në betejën e aftësive të pakufizuara, ne nuk duhet t’i vendosim vetë kufijtë, duke bërë të pamundurën që të ketë konkurrencë dhe duke bërë të pamundurën që të ketë fitim. Shembujt e fermerëve, që nga ai i verës, në një periferi të pabesueshme afër Rrëshenit, ku ka një kantinë të standardeve europiane deri tek ata të Divjakës, e deri tek ata poshtë në Sarandë e në Konispol tregon që këta njerëz kanë nevojë të mbështeten për aftësitë e tyre të pakufizueshme dhe ne nuk mund të vëmë kufij.

Ndaj, besoj, që ky buxhet e ka këtë virtyt që nuk vendos kufij. E kemi rritur fondin e mbështetjes aq sa kemi mundur, por ama do të marrim shumëfishin e rezultatit për të njëjtin fond. E njëjta gjë vlen në të gjitha drejtimet e tjera. Patjetër që gjithçka që tha Pandi dhe e falenderoj që më dha mundësinë për ta shtjelluar më tutje këtë bisedë, vlen. Vlen dhe nuk diskutohet. Njerëzit e dinë se çfarë situate ishte ajo që ne morëm. Sipërmarrjet e shohin. Kanë marrë një pjesë të madhe të parave që i detyroheshin dhe do t’i marrin të gjitha. Sigurisht që këto para nga diku dalin. Ne nuk kemi luksin që nga njëra anë t’i paguajmë sipërmarrjet për të gjitha borxhet dhe nga ana tjetër t’i kthehemi dhe t’u japim borxhet edhe atyre sipërmarrjeve në sektorin energjetik që kanë ndërtuar hidrocentrale dhe tani po mbyten se nuk mund më të rrinë në këmbë se janë në prag të falimentit, e nga ana tjetër t’u themi njerëzve: “Dakord, kush ka paguan, kush nuk ka s’paguan energjinë”. Kjo është një çështje që për ne është e mbyllur. Sikur ne, sikur kjo qeveri të arrijë në 4 vjet vetëm kaq: Që Shqipëria të mos vjedhë më vetveten duke vjedhur energjinë dhe që në Shqipëri gjithkush të paguajë energjinë, besomëni që kemi bërë një mision historik që edhe kaq është i mjaftueshëm për të thënë ‘ne e bëmë tonën’. Sikur vetëm kaq, asgjë tjetër. Sepse zinxhiri i vlerave që do të krijojë ky fakt është eksponencial. Sikur vetëm kaq.

Unë dua ta rinënvizoj, që në këtë betejë nuk do të bëjmë asnjë lëshim dhe nuk do të shohim asnjë në sy. Kush do të dalë përpara do të gjejë atë që parashikon Kodi Penal i Republikës së Shqipërisë. Asnjë lloj tolerance! Zero! Le të ketë çfarëdo lloj statusi, le të ketë çfarëdo historie, le të tregojë çfarëdo dhimbjeje. Energjia paguhet dhe nuk vidhet! Pikë! S’ka diskutim për këtë.