Komisioni Europian në raportin periodik tremujor të zhvillimeve ekonomike në vendet potenciale kandidate, e ka vënë theksin në ngadalësimin e rritjes ekonomike të vendit dhe konsumit në periudhën janar-mars 2019, duke sqaruar dhe arsyet e një tendence të tillë. “Rritja reale e PBB-së në Shqipëri vazhdoi të ngadalësohet nga 3.1% në tre muajt e fundit të vitit 2018, në 2.2% në tremujorin e parë të vitit 2019”, thotë raporti. Nga ana e kërkesës, konsumi privat ra përsëri, por mbetet komponenti më i fuqishëm në rritje në tremujorin e parë (+ 2.25%), ndërkohë që konsumi qeveritar u rrit lehtë deri në 0.5%. rënia e prodhimit të energjisë ndikoi në ngadalëismin e rritjes, që u kompensua disi nga zgjerimi i shërbimeve.
Raporti shton se Formimi bruto i kapitalit fiks u rrit me ritme më të ngadalshme se sa në tremujorin e katërt të vitit 2018, me 1.8%, duke zvogëluar kontributin e tij të rritjes në 0.4 pikë përqindje. Eksportet e mallrave dhe shërbimeve pothuajse ngecën në terma realë, me një rritje prej 0.5%.
Eksportet e shërbimeve ndalën rënien, duke arritur deri në 3% rritje reale dhe kanë kontribuar në rritjen e PBB-së me 0.8 për qind, të shtyrë kryesisht nga prodhimi dhe shërbime të tjera. Në terma tremujorë, eksportet shënuan një rritje të lehtë të pjesëmarrjes së tyre në PBB në 28.5%, por mbetën 1.5 pikë përqindje nën nivelin në tremujorin përkatës të vitit 2018. Rritja e importit, veçanërisht e shërbimeve, ngadalësohet pak, nga 2.6% në 2.5%, duke ulur pjesën e importit në GDP me 1 pikë përqindje në 41.6% krahasuar me tremujorin e parë 2018. Ashtu si në në tremujorin e fundit të vitit 2018, eksportet neto i hoqën 0.9 pikë përqindje rritjes së GDP-së.
Nga ana e ofertës, prodhimi i energjisë elektrike dhe i ujit, vazhdoi të binte si rezultat i reshjeve të ulëta. Prodhimi i energjisë elektrike arriti vetëm një të tretën e nivelit të lartë të regjistruar vitin e kaluar dhe, së bashku me prodhimin e dobët të mineraleve, kontribuoi në uljen e vlerës së shtuar industriale, me -5.8% në terma realë pavarësisht rritjes së moderuar prej 4.4% të industrisë përpunuese. Në kontrast, rritja e shërbimeve u përshpejtua dhe u bë e larmishme me shërbimet e informacionit, komunikimit, financiare dhe të pasurive të patundshme, duke u bërë nxitësit kryesorë të rritjes në tremujorin e parë. Prodhimi i ulët i energjisë elektrike dhe i mineraleve gjithashtu e dëmtoi eksportin e mallrave, të cilat u rritën vetëm me 3%, pavarësisht eksporteve në rritje të prodhimeve të përpunuara.
Raporti thotë se tregu i punës ka qenë pozitv dhe punësimi u rrit me 1.5 pikë përqindje në tremujorin e parë. Edhe pagat u rritën me 4.9%.
Buxheti rezultoi me suficit, kryesisht si rrjedhojë e shpenzimeve të ulëta kapitale, të cilat ishin 20% më të ulëta sesa fakti i të njëjtës periudhë në 2018. Të ardhurat nga taksat dhe kontributet u rritën, ndërsa TVSh ishte me rënie. Borxhi publik ishte i qëndrueshëm në 68.1% të PBB-së në tremujorin e parë.
Kredia u rrit me 6% në tremujorin e parë, e rregulluar nga efekti i kursit të këmbimit dhe fshirjet e kredive. Huatë e pakthyera në afat u rritën sërish në mars, por mbeten 2.2 pikë përqindje më pak se e njëta periudhë e 2018. Kredia për bizneset u përshpejtua, ndërsa ajo për konsumatorët u ngadalësua, duke reflektuar kërkesën më të ulët për hua konsumatore./ Monitor
(Kliko këtu për të lexuar raportin e KE)