Natën mes 27 dhe 28 shtatorit 1994, anija “Estonia” u përball me një stuhi vdekjeprurëse, e cila brenda disa orësh u shndërrua në një uragan. Rreth orës një të mëngjesit, anija që transportonte pothuajse një mijë pasagjerë nga Talini në Stokholm iu dorëzua dallgëve përbindëshe: rampa e ngarkesës u thye, trageti u mbush me ujë, u përmbys dhe u mbyt. Bilanci ishte tragjik: 852 të vdekur. Është mbytja më e rëndë që nga fundi i Luftës së Dytë Botërore. Dhe tridhjetë vjet hetime ende nuk kanë sqaruar arsyen e cedimit strukturor në pjesën e përparme të anijes.

Mbetjet e anijes, të cilat përfunduan në fund të Detit Baltik, u shpallën të paarritshme një vit më vonë nga Suedia, Finlanda dhe Estonia. Një varrezë e mbrojtur nga një ndalim zhytjeje përreth anijes.

E pra, vetëm cinizmi i Kremlinit mund ta kthente atë varrezë në një pikë stërvitjeje nënujore dhe në një strehë për pajisje spiunazhi. Sipas një hetimi të disa mediave gjermane, Rusia dyshohet se ka vendosur mbi mbetjet e tragetit pajisje teknike të sofistikuara për të drejtuar dronë dhe robotë nënujore, si dhe për të spiunuar trafikun që lëviz midis brigjeve të tre vendeve të NATO-s që kufizohen me atë pjesë të Detit Baltik.

Avantazhi i vendosjes së atyre pajisjeve mbi një anije, në vend të fundit me rërë, është i padiskutueshëm. Burime të inteligjencës të cituara nga mediat pretendojnë se rrënoja është shndërruar nga Moska në një kamp stërvitor anti-NATO.

Një lajm që shkon paralel me një tjetër, po aq tronditës, të zbuluar nga një rrjet mediash ndërkombëtare. Deri në vitin 2024, shumë kompani perëndimore – norvegjeze, japoneze, gjermane, amerikane – i kishin shitur Rusisë sensorë, antena, radarë, kabllo me fibër optike dhe materiale të tjera të ndjeshme për t’i mundësuar nëndetëseve të saj bërthamore në Detin Barents të survejonin anijet dhe nëndetëset e NATO-s. Një operacion kundër Aleancës Atlantike i quajtur “Armonia”.

Bëhet fjalë për një mashtrim tregtar që ka anashkaluar ligjin evropian, i cili u kërkon kompanive që eksportojnë produkte strategjike të deklarojnë destinacionin e tyre. Ndërmarrjet deklaronin vetëm një pjesë të materialeve, i paraqisnin si komponentë për përdorim civil dhe i kalonin përmes një kompanie me bazë në Qipro, Mostrello Commercial./La Repubblica