Studiuesja e letërsisë Evalda Paci boton “Gjurmime filologjike mbi latinitetin dhe shkrimet e vjetra shqipe”. Autorja na rrëfen se veprat që kanë pas qasjen më të drejtpërdrejtë nga latinishtja janë të Frang Bardhit, Marin Barletit dhe Gjon Buzukut.
“Qasja më e drejtpërdrejtë me gjuhën latine dhe latinishten e vonë është “Dictionarium latino-epirocum” i Frang Bardhit (1635). Është një qasje jo vetëm e drejtpërdrejtë, por dhe konkrete, se janë lemat që përballen me njëra-tjetrën. Qartë flasin dhe veprat e Marin Barletit, botime të 1500-s, që janë shkruar në gjuhën latine, por me një referincialitet të qartë ndaj arealit tonë, si kur flitet për “Rrethimin e Shkodës” (1504) dhe për “Historinë e Gjergj Kastëriotit” (1508-1510). Ndërsa, “Meshari” i Gjon Buzukut nuk ka ndonjë largesë kohore të konsiderueshme nga Fjalori i Frang Bardhit, por përmban një terminologji që tregon qartë ndikimin nga latinishtja. Latiniteti është i pranishëm thellësisht në veprat e vjetra shqipe. Është një argument që mund të flitet dhe më shumë se në këtë botim”, thotë Paci.
Studiuesja teksa në tregon se ky studim vjen falë gjurmimeve që e kanë zanafillën në periudhën e kërkimeve gjatë mësimdhënies së gjuhës e kulturës latine në Universitetin e Shkodrës “Luigj Gurakuqi”, ndalet edhe tek rëndësia që ka përafrimi i njohëse të gjuhës latine me arkivat
“Mendoj se sa u përket përafrimit të studiuesve me arkivat dhe materialet arkivore duhet bërë më shumë. Është një element që i mungon akoma albanologjisë në ditët e sotme”, përfundon Paci.
Recensentë shkencorë të këtij studimi janë Prof dr. Joachim Matzinger, prof.dr Mimoza Priku dhe prof.dr Monica Genesin.
Komente
