Donald Trump ka bërë një tjetër kthesë mbi tarifat doganore. Fillimisht, presidenti i Shteteve të Bashkuara vendosi të dyfishojë tarifat për çelikun dhe aluminin kanadez, duke i çuar në 50%.

Ky vendim ishte një kundërpërgjigje ndaj planit të Kanadasë – veçanërisht të Ontarios – për të vendosur një tarifë shtesë mbi energjinë elektrike të eksportuar në Shtetet e Bashkuara, e cila furnizon rreth 1.5 milionë shtëpi amerikane.

Por pas pezullimit të kësaj tarife nga ana e Kanadasë, SHBA bëri menjëherë një hap prapa: në orët e mbrëmjes, u tërhoq vendimi për dyfishimin e tarifave mbi çelikun dhe aluminin kanadez, duke i lënë ato në nivelin e mëparshëm prej 25%, njësoj si për vendet e tjera.

Një ditë lëvizjesh dhe kundërveprimesh

Sërish, marrëdhëniet mes Kanadasë dhe Shteteve të Bashkuara u karakterizuan nga deklarata të ndërsjella dhe ndryshime të menjëhershme në politikën tregtare. Në mënyrën e tij tipike, Donald Trump shpalli vendimin e tij mbi tarifat kanadeze përmes rrjetit të tij social, Truth Social, duke krijuar lëvizje të reja në tregjet financiare.

Trump e cilësoi këtë si një përgjigje ndaj vendimit të Ontarios për të rritur tarifat me 25% mbi energjinë elektrike të eksportuar në SHBA.

Pas këtij vendimi, kryeministri i Ontarios arriti të sigurojë një takim me Sekretarin e Tregtisë të SHBA-së dhe njoftoi pezullimin e masës. Si pasojë, edhe Trump u tërhoq nga vendimi i tij.

Tarifat mbi produktet e qumështit

Dyfishimi i tarifave mbi aluminin dhe çelikun ishte parashikuar të hynte në fuqi mëngjesin e 12 marsit, si kundërpërgjigje ndaj një tjetër mase të Kanadasë: rritjes së tarifave nga 250% në 390% për disa produkte të qumështit të importuar nga SHBA, një veprim që Washingtoni e kishte cilësuar si të pajustifikueshëm.

Por strategjia e Trump duket jo vetëm e paqëndrueshme, por edhe politikisht e dështuar, pasi si Liberalët ashtu edhe Konservatorët kanadezë – pavarësisht se është vit zgjedhor – po qëndrojnë të bashkuar kundër politikës tregtare të SHBA.

Një burim i lartë qeveritar kanadez deklaroi për agjencinë AFP: “Nëse tarifat rriten në 50%, siç është premtuar, do të detyrohemi të reagojmë.”

Ndërkohë, Mark Carney, lideri i ri i Liberalëve dhe pasardhësi i Justin Trudeau, premtoi një kundërpërgjigje “me ndikim maksimal”.

Reagimet politike në Kanada

Kryeministri i ardhshëm i Kanadasë, i cili në fjalimin e tij të inaugurimit sulmoi drejtpërdrejt politikat e Trump, deklaroi se nëse zgjidhet, “do të mbajë në fuqi tarifat doganore derisa SHBA të tregojë respekt dhe të marrë angazhime të besueshme për tregti të lirë dhe të drejtë.”

Nga ana tjetër, lideri i Partisë Konservatore, Pierre Poilievre, u shpreh: “Ne jemi një komb i fortë, krenar dhe sovran dhe do të luftojmë kundër këtyre sulmeve ndaj ekonomisë sonë dhe punëtorëve tanë.” Ai e cilësoi tarifën si “të pajustifikueshme dhe një tradhti tjetër ndaj miqësisë së gjatë mes dy vendeve tona.”

Trump kërcënon industrinë kanadeze të makinave

Ky nuk është tërheqja e parë e SHBA-së mbi tarifat. Pasi kishte shpallur masa mbrojtëse mbi disa mallra nga Kanadaja dhe Meksika, Trump u tërhoq fillimisht duke pezulluar kufizimet deri më 2 prill.

Megjithatë, 2 prilli mund të shënojë një kthesë të rëndësishme për industrinë e automobilave. Trump paralajmëroi se nëse Kanadaja nuk heq dorë nga “tarifat e saj të ekzagjeruara”, atëherë ai do të rrisë ndjeshëm tarifat për makinat e importuara nga Kanadaja në SHBA.

“Kjo, në thelb, do të mbyllë përfundimisht industrinë e prodhimit të makinave në Kanada. Këto makina mund të prodhohen shumë lehtë në Shtetet e Bashkuara,” tha ai.

Kundërmasat e Kanadasë

Ontario, provinca më e madhe dhe më industriale e Kanadasë, po qëndron në ballë të rezistencës ndaj tarifave dhe kërcënimeve të Trump. Kryeministri i Ontarios, Doug Ford, mbështeti vendosjen e tarifave hakmarrëse mbi produkte amerikane si whisky, bourbon dhe pije të tjera alkoolike.

Ontario ka marrë mbështetje nga provinca të tjera si Quebec, Manitoba dhe British Columbia, të cilat gjithashtu janë të gatshme të kundërpërgjigjen.

Trump propozon që Kanadaja të bëhet “shteti i 51-të”

Në këtë situatë të tensionuar, Trump ka rifolur për idenë që Kanadaja të bëhet shteti i 51-të i SHBA-së, duke pretenduar se kjo do të eliminonte të gjitha tarifat doganore mes dy vendeve.

Ai përmendi gjithashtu shpenzimet ushtarake, duke theksuar se SHBA po subvencionon mbrojtjen e Kanadasë me mbi 200 miliardë dollarë në vit. “Kanadaja paguan shumë pak për sigurinë kombëtare,” tha ai, duke pretenduar se vendi fqinj mbështetet në mbrojtjen e SHBA-së.

Reagimi i tregjeve financiare

Pas disa ditësh me humbje të mëdha në bursa, vendimet e fundit të Trump kanë shkaktuar reagime të menjëhershme në tregjet financiare.

Në SHBA, indekset kryesore si Dow Jones, S&P dhe Nasdaq pësuan humbje të tjera.

Në Evropë, tregjet kryesore gjithashtu reaguan negativisht:

Stoxx 600 (që përfshin 600 kompanitë kryesore evropiane) ra me 1.6%,

Piazza Affari (Bursa e Milanos) humbi 1.38%,

Madrid ra me 1.5%, Frankfurt me 1.2%, Parisi me 1.1% dhe Londra me 1%.

Ndërkohë, euro vazhdoi të forcohet ndaj dollarit amerikan, duke arritur në 1.0911, një nivel i lartë që nuk ishte parë që nga nëntori 2024.