Alba Malltezi

Fortlumturi Joani, si atëherë Imzot Fan Noli, jep në Tiranë meshë për bekimin e Flamurit, për Atdheun, popullin dhe shtetin tonë, që të shohim udhën e dritës, të lirisë dhe përparimit.

Kur shqiptarët e Stambollit krijuan “Shoqërinë e shkronjëzave shqipe” realizuan një ëndërr që kapërcente identitetet e tyre, prejardhjet, origjinat, përkatësitë fetare. Sepse ëndrrat e bukura lindin vetëm nga një ndjenjë universale që i kapërcen të gjitha të bëra bashkë. Ata motivoheshin nga Dashuria për shqipen.

Deri më sot, “më të mirët” na janë imponuar me forcë, me poteren e tyre sfilitëse. “Unë jam më i miri”, deklarojnë mes gjëmimit, dhe i kemi pranuar, ashtu, të dorëzuar nga plogaria e imponuar. Por edhe kjo, do të kalojë.

Pse marrëdhënië Shqipëri-Itali është në ditët më të mira pavarësisht se Rama është i majtë e Meloni e djathtë? Çfarë bashkon Kurtin, Mitsotakisin dhe të majtën italiane në raport me Shqipërinë?

Nuk marrin fletëthirrje asnjëherë. Askush nuk i njeh në pallat. Në Parti nuk dinë se kush janë dhe ku janë. Janë këto orët e fundit të “demave të tërbuar” që dhanë urdhër për të qëlluar në Bulaverd dhe vranë.

Në tetë orë transmetim të drejtpërdrejtë në TV u kuptua qartë se kjo është forma e duhur dhe qytetare për Drejtësinë tonë: se ka një kohë për të folur, por ka dhe një kohë për të dëgjuar, se ka një kohë për të kundërshtuar dhe ka një kohë për t’u shpjeguar. Ka një kohë për të respektuar këdo që e mendon totalisht kundër nga njëra palë

Në tranzicionin tonë të gjatë e të lodhshëm na kanë detyruar të dëgjojmë zhurmën e orientuar rreth veseve dhe antivlerave, por kush di të dëgjojë, kush di të heqë kakofoninë e linçimeve, merr më të vlefshmen. Siç Fatos Nano mëson...

Ndërsa Fatos Nano po lufton në spital mes jetës dhe të përtejmes, duhet t’ja njohim atij lideri politik meritën e vyer që i pari mes të gjithëve ua hoqi frikën shqiptarëve për të thënë rreth tij çfarë të donin e si të donin; media e politikanë kundërshtarë. Fatos Nano falte... liri!

Përplasje ligjore, arrestime, kërcënime për kallëzime, tregojnë se Drejtësia shqiptare po jeton. Avokatë, prokurorë, gjyqtarë, në konfliktet publike që sot shikojmë, po përvijëzojnë pushtetin e pavarësisë së tyre dhe sot janë në kohën e duhur ta ndërtojnë dhe ta përfundojnë.

E tashmja dhe e shkuara jonë e errët në romanin e ri të Lea Ypit është një çelës që na jepet në dorë për të kuptuar më mirë: Kush ishim dhe ku po shkojmë? Çfarë bëmë me njëri-tjetrin dhe çfarë nuk arrijmë të bëjmë dot sot, edhe pse disa me fjalë e shkruajnë dhe e konceptojnë.

Kush ngre zërin për daljen në horizont të autokratëve kudo nëpër botë, para se ta bëjë, ndoshta duhet të reflektojë se sa shpejt dhe pa pengesa i kërkon gjërat që t’i realizojë

Vullneti dhe dëshira për të bërë Paqe është fara e duhur për ta pasur një ditë paqen e vërtetë. Vullneti për të hapur konflikte, për të vënë zjarrin në një kodër të bukur, është shkëndija për t’i ushqyer dhe realizuar ato vërtetë.

Kur një shoqëri vret një gjykatës, i heq vetes një themel të domosdoshëm të të jetuarit në civilizim.

Prova e vështirë dhe meritat për të drejtuar Tiranën janë në ligjet e shkruara, por më së tepërmi në jetën sekrete, personale, të secilit kandidat. A e ka dashur në çdo grimcë qytetin që synon ta drejtojë? Tirana jep shumë dashuri, por Tirana edhe nuk fal.

Italia ndalon sot në solidaritet me aktivistët e anijeve të Flotilla-s, varkat me vela që po tentojnë të çojnë ushqim, ilaçe, ujë, për popullin e masakruar të Gazës, por që janë bllokuar dhe arrestuar.

Nga dhimbja personale tek e vërteta kolektive: Dëshmia e Mira Kazhanit në librin e saj “Një ditë tjetër...” mund të jetë një diamant dhe një dhuratë për shoqërinë tonë dhe për gruan në këtë 1 Tetor rozë.

Një debat i ndezur mes shoqesh për mënyrën se si torturohen patat nga njerëzit për të arritur prodhimin e produktit ushqimor luksoz “foie gras” dhe një përfundim i tij me një vendim për të respektuar patat e gjora, nuk është ndryshe nga lindja e logjikës së debatit konstruktiv edhe në vendin tonë.

Kultura e dialogut është e domosdoshme si ajri që thithim dhe si uji që pijmë, sidomos tek ne, në Shqipëri. Nuk mund të shohim edhe në 2025 skena mes dy palëve si të jenë dy grupe fëmijësh që luajnë me top poshtë pallateve e bëjnë sherr se topin e mban vetëm njëra palë, pastaj në mbrëmje të gjithë qahen dhe ankohen paneleve të studiove televizive pa bërë atë për të cilën janë votuar dhe paguhen.

Drejtësia në Shqipëri duhet të evoluojë, nga ndëshkuese, në Drejtësi që thërret me zë të lartë  se kush është fajtor, por edhe kush i pafajshëm, kush është gënjeshtar, por edhe kush viktimë, kush grabit dhe por kush punon me ndershmëri dhe bën dasmën e fëmijëve me kokën lart, pa turbulluar një popull të tërë.

Të rinjtë në Kuvendin e ri të Shqipërisë duhet të sforcohen shumë për të qenë ndryshe. Të majtë apo të djathtë qofshin, duhet të fokusohen në dëshirën e madhe për të qenë konstruktivë dhe jo shkatërrues, dëgjues të aftë dhe jo sulmues e ofendues, të ndjeshëm për të kuptuar një ide të mirë edhe mes kundërshtarëve dhe një qëllim të vlefshëm edhe mes më të papëlqyerve.