Alba Malltezi

Reparti i kimioterapisë në vitin 2012 ishte një mjerim, më shumë se një vend ku gra, vajza, bashkë me të gjithë pacientët e tjerë onkologjikë duhet të merrnin shpresën e jetës, dukej një repart i spitaleve psikiatrike të fillim viteve ’90: krevatë hekuri me susta të çjerra dhe dyshekë me gjurmët e një dekadave të mjerimeve, dhimbjeve, vdekjeve mbi to.

“Nemo propheta in patria” thonin latinët për të cilësuar se askush nuk merr lavdi në vendin e tij e kjo shprehje nuk e ka ndryshuar profecinë e saj edhe sot e kësaj dite. Dhe Kadare e di mirë se çfarë mund të dalë nga kazanët e zilive dhe keqdashësive në provincën shqiptare, ndaj ka zgjedhur të mos i prekë, t’i lerë të qetë pavarësisht egërsisë së sulmeve, sikur të kishte parë e shkruar qindra vite më parë ai vetë historinë e nobelistit Daniel Mantovan...

Ka vajza dhe djem që shkruajnë e flasin ndryshe; ndryshe nga armata e analistëve, gazetarëve, politikanëve pro ish-qeveritarë, që s’ditën më shumë se të prodhonin “Babalen”, apo të sulmonin egër dhe me insistim Carlo Bolinon, apo Ben Blushin,  Mero Bazen duke treguar se më shumë se çdo gjë tjetër ia kanë frikë logjikën dhe seriozitetin e argumentit. 

Sa herë që ashpërsoni gjuhën dhe ngrini dorën, përpiquni të mos mendoni për egon tuaj të sëmurë, mendoni për fëmijët, mbesat e nipërit, vogëlushët e shkallës, lagjes, qytetit, fshatit; kurrë një fëmijë nuk dëshiron të dëgjojë, shohë apo përjetojë dhunë.

Dhe shqiptarët qënkan një popull i jashtëzakonshëm. Ku ka shembuj të tjerë të ngjashëm në politikë në vendet e qytetëruara, që eksponentë kaq të rëndësishëm si këta në krye të Shtetit shqiptar, duke nisur nga Presidenti, deri te liderë partish kryesore, të bëjnë thirrje për grushte shteti, revolta, dhunë, e deri në kërcënime e përndjekje, e një popull të mos i ndjekë. Shqiptarët qënkan engjëj!

Sa vetë kanë mundur ta shohin dokumentarin e Jeff Orlowskit në Netflix “The Social Dilemma”? Besoj pak. Gjithë bota po flet për të. Në kohë diktature shpikëm edhe kanoçet për të parë lirinë, për të përpirë çdo të re të bukur e të mençur që duhej parë e dëgjuar. Sot jemi futur të gjithë në atë kanoçe (që quhet smartfone) duke ndjekur jo gjëra të zgjuara, por duke parë jetët e të tjerëve, duke qenë pasivë, duke besuar teori konspirative e duke urryer.  

Këto ditë po tërheq vëmendjen një dokumentar i realizuar nga Jeff Orlowski dhe i shpërndarë nga Netflix: “The social Dilemma”, dilema e rrjeteve sociale. Vendosa ta shoh dhe konkluzioni është ndriçues.

Kur ti nuk e ke lirinë të flasësh për 14 shtatorin 1998, mund të flasësh edhe për Ismail Kadarenë e të kërkosh të ndotësh e të përbaltësh mitin, si ajo historia hollivudiane e çmimit Nobel që provincialët mëndjemëdhenj desh e vranë në qytetin e tij të vogël të lindjes

Jemi futur në zonën e turbulencës paraelektorale. Do të jetë më e ashpra që kemi parë ndonjëherë. Do të përfshihen, njollosen, baltosen, kërcënohen, manipulohen njerëz që kurrë nuk i kemi parë dhe dëgjuar. Shpifësit kronikë nuk do të mjaftohen me viktimat e radhës. Nuk do të jenë më të kënaqur vetëm me të zakonshmit armiq që masakrojnë dhe dhunojnë verbalisht prej vitesh, do të kërkojnë më shum

Janë dy histori të denja për filma të jashtëzakonshëm Hollivudi, por fatkeqësisht kanë ndodhur realisht të dyja në Tiranë. E rëndë dhe flagrante deri në dhimbje përfshirja e Shtetit-Mafia-Familje të Sali Berishës në historinë e dhimbshme të Gërdecit. E tejskajshme deri në piskamë historia e Aldës së vogël dhe nënës së saj, pëndjekur dhe vrarë nga ish-Shik-asi

Më në fund gjithë Shqipëria ka marrë në krahë shqiptarët e po i përmirëson. Kjo verë koronavirusi shpërndau bashkëatdhetarët në çdo cep: nga përkëdheljet e lumit të Shalës, në paqen e Komanit, nga dallgët e Adriatikut te freskia e thellësia e detit Jon me mundim e përkushtim natyra jonë e mrekullueshme po vepron.

Jemi të gatshëm t’u dorëzojmë këtyre stalker-ave politikë, (që kanë rinisur me egërsi e me siguri do të vazhdojnë përgjatë gjithë fushatës zgjedhore sulmet siç kanë bërë pa mëshirë në këto 25 vite), llogaritë tona personale “të korruptuara”, por ama, Sali Berisha, Lulzim Basha, Shkëlzen Berisha, Partia Demokratike, Jamarbër Malltezi, Endri Hasa, duhet të na japin llogaritë e tyre “të ndershme”. Le të shohim se kush del i humbur dhe kush i fituar.

Atëherë cila është lufta sot ndaj lajmeve të rreme dhe prodhuesve të tyre? Mendoj që duhen lënë të shpalosin “më të mirën” që dinë të bëjnë. Sepse duke i njohur, identifikuar e parë me sytë tanë, mund t’i shmangim në misionin për të bërë punë të mira.

Një ditë para përvjetorit të 110 të Nënë Terezës, nga shumë prej nesh, Xheni bëri atë që Nënë Tereza thotë: I dha dashuri një nëne të braktisur, që nuk e donte askush. Veprimet janë ato që na dallojnë, e me siguri do të ketë nga ata që do të rudhin bizët e tyre të thara nga urrejtja edhe për këtë rast. Por s'ka gjë. 

Sot jemi një shtet, një familje, një shtëpi pa traun kryesor, pa shtyllën kurrizore që mban në ekuilibër të tërën. Do të arrijmë në bregun e qytetërimeve më të mira apo do të qëndrojmë përjetë në këtë torturë pa drejtësi? Disa po vozisin drejt këtij bregu shpëtimi, të tjerë vazhdojnë të ngrenë dallgë dhe furtunë urrejtje pa mbarim. Secili mund të bëjë zgjedhjen e tij e të ndihmojë në lundrimin ku shpejt, të gjithë, të mund të shohim bregun ose furtunën pa mbarim.

Në Shqipëri, dihet, nuk na pëlqejnë shumë rregullat. I kemi hedhur “në kosh plehrash” bashkë me atë të çmendur diktaturë që hoqëm në kurriz. Po na thanë mbaj maskën, do të na shijojë më shumë se çdo raki dëshira për të mos e vënë, po na thanë mbaj distancën, eh, ku ka më bukur se të përqafohemi në këto kohë; po na thanë laj duart, sa batuta do të hidheshin përreth nga miqtë tanë? Ka lindur në Shqipëri në këto kohë një tjetër lloj rebeli, quhet rebel Covidi.

Të enjten, 23 korrik, do të ketë një lis më pak në bashkinë e gjelbër italiane, por kjo komunikatë tregon se sa mirë i ka bërë gjelbërimi njerëzve në qytetin e vogël në veri të Italisë.

Në eksplorimet brenda shtëpisë sonë të madhe secili po dallon disa gjëra me habi: Për shembull, vende dhe shërbime që i reklamojnë shumë vetë, dalin zhgënjyese thellësisht, ndërsa vende e shërbime që as nuk shihen e dëgjohen, shpalosen me të gjithë surprizat dhe pozitivitetin e tyre.

Eshtë keqardhje e madhe që një hap kaq të rëndësishëm demokracie, si listat e hapura, kërkuar edhe nga nisma “Thurje” (një tjetër realitet i ri që nuk aplikon dhunën verbale dhe ofendimet politike e sociale) disa nuk do të arrijnë as të gëzojnë dhe as ta shijojnë: janë ajo pjesë e shoqërisë e cila sa do të vijë edhe do të izolohet në mendimet dhe veprimet e tyre destruktive, është ajo pjesë që do të vijë një ditë dhe nuk do të ketë më hapësirë në Shqipëri.

Katër gratë dhe vajzat kanë karakteristika të përbashkëta: të mësuara, të vetme, edhe tullat e bardha të pallateve të tyre të vjetra, të ndërtuara në kohën e diktaturës, janë njësoj...