Ambasadori italian Bucci: Në Shqipëri ‘amerikanët jemi ne’! Tirana e meriton të bëhet pjesë e Europës

“Shqipëria për mua është rajoni i 21 italian. Dhe kur të bëhet pjesë e Bashkimit Evropian, do të jetë një urë për Italinë drejt Ballkanit Perëndimor. Domethënë një treg me gati 30 milionë banorë”. Kështu shprehet ambasadori italian në Tiranë, Fabrizio Bucci në një intervistë për median italiane Avvenire.it, teksa shpjegon marrëdhëniet e ngushta mes Shqipërisë dhe Italisë.

Bucci shpjegon se pse drita jeshile e negociatave për anëtarësimin e Shqipërisë në Bashkimin Evropian më 19 korrik është një mundësi e pashpjegueshme për të dy vendet. Ambasadori thotë se tashmë Shqipëria meriton të bëhet pjesë e Europës.

“Sepse ky është një vend që ka shumë potencial. Dhe bashkëpunimi luan një rol shumë të rëndësishëm”, tha ambasadori.

LEXO EDHE:
Ndahet nga jeta akitivisti shqiptaro-amerikan Prof. Sami Repishti, simboli i qëndresës ndaj torturave të komunizmit

Me nota humori, Bucci thotë se në Shqipëria, amerikanët janë Itali, si për të treguar mbështetjen e madhe të Italisë për vendin tonë.

“Në 10 vjet ky do të jetë një komb evropian. Unë shpesh them me shaka se në Shqipëri jemi ne amerikanët. Askush këtu nuk bën atë që bën Italia. Ne jemi një vend udhëheqës dhe referues. Dhe këtu ka një dëshirë të madhe për Italinë”, i shpreh Bucci.

Me një pikturë të Helidon Xhixhës, Bucci tregon për eksodin e madh të shqipatërve drejt Italisë në vitet ’91. Ai thotë se shumë shqiptarë janë integruar në Itali dhe tani shumë prej tyre, si Helidon Xhixha, janë histori suksesi.

“Italia dhe Shqipëria, shpjegon ambasadori italian, ndajnë një histori mijëravjeçare. Në vitin 44 p.e.s. Oktavian Augusti mësoi për vrasjen e xhaxhait të tij Jul Cezarit këtu në Shqipëri, në Apoloni. Në vitin 1400 shqiptarët e arratisur nga osmanët mbërritën në Kalabri dhe Siçili. Dhe pasardhësit e tyre, arbëreshët, ende kanë lidhje me shqiptarët. Me pak fjalë, Italia dhe Shqipëria kanë pasur gjithmonë marrëdhënie. Edhe në epokën staliniste të Enver Hoxhës».

Intervista e plotë

Italia, pas rënies së regjimi në '91, ishte një destinacion për shumë emigrantë shqiptarë. Çfarë po bëjnë sot shqiptarët në Itali?
Sot janë 700 mijë shqiptarë në Itali, shumë me pasaporta italiane. Është komuniteti i dytë i huaj në Itali. Por gazetat, ndryshe nga e kaluara, flasin pak për to, Janë integruar mirë: sipërmarrës, mjekë, arkitektë. Janë rreth 50 mijë kompani shqiptare. Ata janë integruar edhe në fushën e artit. E shihni këtë pikturë këtu në zyrën time? Është vepër e Helidon Xhixhës, artistit nga Durrësi. Ai u ngjit në anijen Vlorë me mijëra bashkatdhetarë të tij dhe zbarkoi në Bari pa këpucë. Duke punuar dhe studiuar u diplomua në Brera. Sot ka një studio pranë Novarës, kthehet shpesh në vendlindje, ka ekspozuar në Uffizi dhe në Bienalen e Venecias, gruaja e tij ka një galeri në Dubai. Një histori e bukur integrimi dhe suksesi.

Pas rënies së regjimit, bashkëpunimi italian solli ndihma emergjente. Më pas infrastruktura: spitalet, rrugët, ujësjellësit. Tani që vendi ka një zhvillim ekonomik të rëndësishëm, por të çrregullt, cila është mbështetja e Italisë?
Ne morëm drejtimin e Shqipërisë më shumë se kushdo dhe para së gjithash. Unë mbërrita në Tiranë si një diplomat i ri në vitin 1992 dhe anijet tregtare italiane që transportonin ushqime dhe ilaçe vinin çdo ditë në Durrës. Italia e ka shoqëruar këtë vend në një rrugëtim tridhjetë vjeçar. Dhe në vitin 2019, kur u ktheva, gjeta një komb të ‘panjohur’. Tirana ka një milion banorë, infrastrukturë dhe ndërtesa moderne. Por kjo rritje ka pasur kostot e veta: siç ndodh shpesh në demokracitë e pas regjimit, një pjesë e madhe e popullsisë nuk e ka shijuar zhvillimin. Të ardhurat mesatare vjetore për frymë janë rreth 5500 euro, pagat 4 ose 500 euro, pensionet 100. Pasuria është rishpërndarë në mënyrë të pabarabartë. Demokracia po konsolidohet.

Shqipëria më 19 korrik 2022 mori më në fund dritën jeshile për negociatat për anëtarësim në Bashkimin Evropian.
Po, dhe Komisioni Evropian ka ndarë fonde evropiane të para-aderimit për gjashtë vendet e Ballkanit Perëndimor: vetëm 9 miliardë euro infrastrukturën dhe transportin. Ekonomia duhet të rritet në mënyrë që të ardhurat nga taksat të rriten dhe të ketë më shumë fonde për shtetin social. Por ndërkohë ne po ndërhyjmë në sektorë delikatë: sipërmarrja e të rinjve dhe grave, balanca gjinore kundër diskriminimit femëror. Me IADSA ne mbështesim iniciativat lokale. Pa harruar rolin themelor të shumë urdhrave fetarë italianë të pranishëm këtu: dy apo treqind misionarë që mbështesin shkollat, mensat, jetimoret.

Vitin e kaluar, Agjencia Italiane për Bashkëpunim Zhvillimor (Aics) në Ballkanin Perëndimor, e drejtuar nga Stefania Vizzaccaro, investoi 243 milionë euro në 36 projekte në Shqipëri. Sidomos në fushën kulturore, për të forcuar vlerat evropiane të demokracisë, të drejtave të njeriut, bashkëjetesës fetare. A e mbështet bashkëpunimi italian progresin social?
Kjo është. Me OJQ-të, për shembull, ne gjithashtu punojmë shumë për të drejtat gjinore. Nëse nga pikëpamja rregullatore Shqipëria ka zbatuar të gjitha direktivat evropiane për këtë temë - nga 15 ministra të qeverisë, 12 janë gra, në zonat malore duket se është në Italinë e viteve 1930. Do të duhet kohë, por rruga është e shënuar dhe kam besim.

Pra, a është hyrja në BE një mundësi e çmuar për ta “detyruar” Shqipërinë të bëjë kapërcimin?
Është pika qendrore. Italia gjithmonë ka mbështetur hyrjen e saj në BE. Tani Tirana udhëhiqet nga Brukseli për procesin e zbatimit të rregullave, procedurave, rregulloreve dhe standardeve evropiane. Dhe ne do të fillojmë me drejtësinë, lirinë e shtypit, të drejtat. Teknikët e BE-së po rrezatojnë të gjitha ligjet, Parlamenti do të duhet t'i reformojë ato, rreth dhjetë vjet nga tani. Por pyetja nuk është më nëse Shqipëria do të anëtarësohet në BE, por kur. Përpara se të jetë një treg me gjysmë miliardë konsumatorë - që ofron financim për infrastrukturën dhe krijon lirinë e lëvizjes për njerëzit, mallrat dhe shërbimet - BE-ja është një komunitet i parimeve dhe vlerave demokratike.

Cilat janë marrëdhëniet ekonomike mes vendit tonë dhe Shqipërisë?
Tregtia midis Italisë dhe Shqipërisë është pothuajse një e treta e të gjithë tregtisë shqiptare me botën. Domethënë 20% e gjithë PBB-së së Shqipërisë, 3 miliardë euro. Ne jemi furnizuesi i parë dhe klienti i parë. Këtu janë 2600 kompani italiane, gjysma e të gjitha kompanive ndërkombëtare. Ky vend është një pjesë e Italisë. Dhe ka ende shumë interes nga kompanitë italiane.

Pse të investoni në këtë vend të vogël?
Sepse tani nis një histori tjetër, ajo e hyrjes së Shqipërisë në BE. Për Italinë, ky vend i vogël mund të bëhet porta e vendeve të Ballkanit Perëndimor, me një popullsi që do të arrijë në 30 milionë në pak vite: Serbi, Bosnje-Hercegovinë, Kosovë, Maqedoni, Mal të Zi. BE-ja ka ndarë gjithsej gati 30 miliardë fonde para anëtarësimit për këto gjashtë vende. Ajo do të investojë mbi të gjitha në infrastrukturë, lidhjet hekurudhore dhe rrugore, rrjetet e energjisë dhe shërbimet dixhitale. Rrjetet që bartin energji nga Lindja, nga Azerbajxhani në Mesdhe, kalojnë nëpër Ballkan. Çezma shkon në Shqipëri. Dhe më shumë tubacione janë planifikuar. Me këto rrjete, të jesh i bazuar në Shqipëri do të thotë të jesh prezent dhe të eksportosh në të gjitha vendet e rajonit. Është një rast i madh. Në 10 vjet ky do të jetë një komb evropian. Unë shpesh them me shaka se në Shqipëri jemi ne amerikanët. Askush këtu nuk bën atë që bën Italia. Ne jemi një vend udhëheqës dhe referues. Dhe këtu ka një dëshirë të madhe për Italinë.

SI.E./Shqiptarja.com

TAG:
• BE
• itali
• fabrizio bucci