Avokati zviceran Lars Dubach, i cili ka dhe studion ligjore në Zvicër Dubach në një intervistë për Report Tv tha se sistemi i kujdesit shëndetësor ka qenë përgatitur mirë për krizën dhe madje kishte edhe shumë shtretër të kujdesit intensiv, ndërsa për të mbështetur kompanitë̈ e prekura, sportin dhe kulturën, shteti deri më tani ka folur për 60 miliardë̈ franga. Avokati tha se ky fond është lejuar në formën e huave për kompanitë̈ me 0% interes dhe me një periudhë shlyerjeje rreth 5 vjet, ndërsa shteti ka dal garant bankës për një mospagim të mundshëm.
Sipas Dubach Zvicra pritet të dobësohet deri në vitin 2021 si dhe do të ketë një rritje të shkallës së papunësisë deri në 4.1%.
Intervista e plotë me zviceranin Lars Dubak
Si paraqitet situata në Zvicër? Kur pritet që Zvicra të hapë aktivitetit normal , me dyqanet, aktivitete shkollat dhe linjat ajrore?
Kthimi në jetën normale të përditshme tashmë ështe drejt stabilizimit madje Zvicra po planifikon lëshimin e pasaportave të imunitetit për të lejuar njerëzit që nuk janë më në gjendje të kapin virusin të rihyjnë në shoqëri. Faza e pare e rihapjes daton me 27 Prill 2020, ku u hapen qendrat e terapisë̈ (spitalet dhe operacionet, parukeritë, qendra kopshtesh, etj. Tashmë në 11 maj 2020 kemi fazën e dytë të zbutjes të masave shtrënguese ku do pasohen me rihapen shkollave, të gjitha dyqanet, muzetë̈, qendrat e fituesit dhe restorantet. Këshilli Federal njoftoi se nga 11 maji do të lehtësonte pak masat e bllokimit të kufijve duke përpunuar pjesën e kërkesave të bëra nga qytetarë jo zviceranë për të punuar ose ribashkuar familjen në Zvicër. Sidoqoftë , do të këtë̈ rritje të kërkesave të higjienës pra duke zbatuar protokollin e përcaktuar nga shteti federal. Lehtësimi i fundit duhet të bëhet më 8 qershor 2020, nga të cilat p.sh. ndikohet edhe rihapja e hekurudhave malore. Specifikoj distancimi shoqëror, ndalimi i grupeve ne mase etj. mbetet me vend. Zyrat, vendet e ndërtimit, industria dhe hotelet kanë qenë gjithmonë̈ të hapura gjatë gjithë̈ periudhës së pandemisë Covid 19. Aeroportet dhe transporti publik ishin gjithashtu gjithmonë̈ në funksion të shërbimit qytetar. Por frekuenca e transportit publik u ul përkohësisht dhe një numër i madh i lidhjeve të fluturimit ndërkontinental u anuluan dhe ende deri me dot anulohen.
Si është menaxhuar situata ndaj COVID-19 në Zvicër nga pikëpamja shëndetësore?
Sistemi i kujdesit shëndetësor ka qene përgatitur mirë për krizën dhe madje kishte edhe shumë shtretër të kujdesit intensiv në dispozicion në spitale vetëm se kishte mungesë të masave mbrojtëse pra maskat.
A planifikoi Zvicra ndonjë paketë financiare për përballimin ekonomik të situatës?
Për të mbështetur kompanitë̈ e prekura, sportin dhe kulturën, shteti deri më tani ka folur për 60 miliardë̈ franga ku një vlere e konsiderueshme monetare janë shpenzuar tashmë. Shumica e këtij fondi është lejuar në formën e huave për kompanitë̈ me 0% interes dhe me një periudhë shlyerjeje rreth 5 vjet. Kredia paguhet përmes bankës ku kompania ka llogarite e saj hyrëse dhe dalëse. Në këtë rast vetë shteti ka dal garant bankës për një mospagim të mundshëm. Shteti i ka ardhur Kompanitë̈ e prekura nga Covid 19 kompensohen në ndihmë kompanive me lejime pune për kohë të shkurtër që do të thotë puntorët 80% të merr nga shteti dhe 20perqind nga llogaria e punëdhenësit në mënyrë që të ruhet vendëpunimi i punëtorit.
Cili është problemi më i madh me të cilin po përballet aktualisht Zvicra?
Dëmi ekonomik i shkaktuar nga epidemia COVID është gjithashtu i madh në Zvicër. Turizmi, gastronomia, linjat ajrore, shitja me pakicë dhe industria e ngjarjeve janë veçanërisht të goditura. Këto janë̈ gjithashtu problemi më i madh ekonomik.
Aktualisht në Shqipëri mbetet problem madhor numri i lartë i personave që kanë humbur vendet e punës , po në vendin tuaj a është ky problem?
Në Zvicër, pasojat negative ekonomike aktualisht mund të gjenden vetëm në disa sektorë̈ (turizëm, gastronomi, linja ajrore. Megjithëse niveli i papunësisë u rrit si rezultat i pandemisë Covid 19 është vetëm 3.3% në fund të prillit 2020. Sidoqoftë̈ ekonomia në Zvicër pritet të dobësohet deri në vitin 2021. Për më tepër, me një rritje të shkallës së papunësisë deri në 4.1%.