Humbja më e madhe e NATO-s: Tërheqja e trupave nga Afganistani

Marrja e shpejtë nën kontroll e Afganistanit nga talebanët ka shkaktuar tronditje, tmerr dhe zemërim midis politikanëve dhe figurave ushtarake në Evropë dhe Perëndim.

Pjesa më e madhe e zemërimit dhe zhgënjimit i është drejtuar qeverive amerikane dhe britanike për tërheqjen e trupave, e parë kjo si një tradhti ndaj popullit afgan. Por edhe NATO është sulmuar.

Të hënën kreu i partisë konservatore të Angela Merkel dhe pasardhësi i mundshëm i kancelares gjermane e quajti tërheqjen "dështimin më të madh" të NATO -s që nga krijimi i saj.

"Është humbja më e madhe që NATO ka pësuar që nga krijimi i saj dhe shërben si një ndryshim thelbësor i epokës me të cilën jemi përballur," tha kreu i CDU, Armin Laschet në përgjigje të fitores së shpejtë të talebanëve.

Pasi përparuan shumë shpejt javën e kaluar, duke marrë nën kontroll disa nga  qytetet më të mëdha, militantët islamikë të dielën morën nën kontroll Kabulin, duke shkaktuar skena paniku në kryeqytet dhe në aeroportin ndërkombëtar ndërsa afganët e dëshpëruar kërkojnë të largohen.

Marrja nën kontroll e talebanëve vjen vetëm disa javë para se SHBA të largonin përfundimisht trupat e saj ushtarake nga vendi.

Ndërkohë që mijëra afganë janë larguar nga shtëpitë e tyre mes frikës se talebanët do të imponojnë një qeveri brutale, shtypëse në emër të Sheriatit, të gjitha përveç eliminimit të të drejtave të grave dhe ekzekutimeve publike.

Tërheqjet e trupave të NATO-s, 20 vjet pas pushtimit të udhëhequr nga SHBA që rrëzoi talebanët nga pushteti, kishin ngjallur frikën  e një rikthimi të talebanëve. Por shpejtësia  me të cilën ata morën nën kontroll vendin dhe rënia e rezistencës së qeverisë afgane, ka befasuar ndërkombëtarët.

Në Prill, kur presidenti Biden njoftoi tërheqjen përfundimtare të SHBA edhe  NATO ra dakord të tërhiqte afërsisht 7,000 forcat e saj nga Afganistani, por duke premtuar mbështetje për vendin.

Shumica e vendeve të BE -së kishin kontribuuar me forca ushtarake dhe deri në fund të qershorit numrin më të madh e kishte Gjermania, Italia dhe Polonia.

Sekretari i Mbrojtjes i Mbretërisë së Bashkuar Ben Wallace, i shqetësuar deklaroi se Al-Kaeda e strehuar dikur nga talebanët, do të kthehej sërish në Afganistan. 

Ai pranoi se tërheqja e forcave amerikane dhe britanike mund të paraqiste probleme strategjike.  Wallace tha se ai kishte kritikuar marrëveshjen e vitit 2020 të arritur nga Administrata Trump me talebanët si "jo gjënë e duhur", por mbrojti tërheqjen e trupave britanike pasi sipas tij zgjidhja duhet të jetë ndërkombëtare.

Kryeministri i Mbretërisë së Bashkuar Boris Johnson ka kryesuar takimet e njësisë COBRA për të diskutuar në lidhje me Afganistanin.

Figura të tjera kryesore në Partinë Konservatore dënuan vendimin e qeverisë për tërheqjen e tyre.

Londra dhe Uashingtoni të dy kanë dërguar trupat për të siguruar daljen e shtetasve britanikë dhe amerikanë nga Afganistani përballë përparimit të talebanëve.

Të Premten, qeveritë e BE përqendruan përpjekjet e tyre praktike në ndihmën e shtetasve të vendeve të tyre të largohen nga Afganistani. Gjermania dhe Danimarka ishin ndër ata që përcaktuan planet për të mbyllur ambasadat dhe për të nxjerrë stafin.

Ministri i Jashtëm gjerman Heiko Mass tha se një "ekip mbështetës " po dërgohej në Kabul, ku operacioni diplomatik do të shkurtohej në "minimum".

Diplomati i lartë i BE -së Josep Borrell e përqendroi kritikën tek talebanët për shkeljet e të drejtave të njeriut, duke bërë thirrje për ndalimin e menjëhershëm të dhunës që po shkaktonte "vuajtje për qytetarët afganë". 

Talibanët do të përballen me "izolim" ndërkombëtar nëse "pushteti merret me forcë", tha ai në një deklaratë.

Por përtej Atlantikut, ka pasur gjithashtu kritika të ashpra për tërheqjen e trupave amerikane, në veçanti në mesin e republikanëve, edhe pse tërheqja u sinjalizua nga Donald Trump kur ai ishte në Shtëpinë e Bardhë.

Duke i bërë jehonë Trump, Presidenti Biden ka deklaruar se është i vendosur t'i japë fund luftës më të gjatë të Amerikës. Duke njoftuar afatin kohor për tërheqjen e SHBA në prill, ai tha se të gjithë trupat e mbetur do të tërhiqen deri më 11 shtator, 20 vjetori i sulmeve terroriste të Al Kaedës në Nju Jork dhe Uashington.

Lajmi kryesor:

Talebanët 'pushtojnë' Afganistanin, Biden: Nuk kanë pse të vdesin amerikanët, kur vetë afganët nuk luftuan për shtetin e tyre! Ne shkuam atje të luftonim terrorizmin

TAG:
• SHBA
• Afganistan
• OKB
• Kabul
• talebanët
• Joe Biden
• Këshilli i Sigurimit i OKB