Ka shpresë për shpëtimin e Valbonës! Pas 4 muajsh më në fund zbatohet vendimi i Gjykatës së Lartë, ndërpritet betonizimi dhe shkatërrimi i lumit! Report Tv e denoncoi skandalin

Ambientalistja Rea Nepravishta në një lidhje direkte për Report Tv tha se vendimi i gjykatës për pezullimin e punimeve të HEC-eve në Valbonë është një shenjë e mirë, ndërsa theksoi se do të vijonë monitorimin e zbatimit të vendimit të gjykatës. Ajo theksoi se duhet të ishin ndaluar punimet, pasi ndërtuesit janë njohur më herët me vendimin. Sakaq, ajo bëri me dije se në shumë vende të botës, kur veprat infrastrukturore gjykohen si të paligjshme, mund të hiqen.

“Vendimi u mor më 21 korrik, por duhej kohë të zbardhej e më pas i është dërguar një letër përmbaruesit të Tropojës për këtë vendim. Pikë së pari është zbardhur vendimi në shtator, ka pasur pak kohë në mes, më pas ka pasur problematika, i kemi dërguar një letër Zyrës së Përgjithshme të Përmbarimit Tiranë që ka komunikuar me zyrën e Kukësit që ka në kompetencë Tropojën, ka hyrë në veprim përmbaruesja e Kukësit. Kjo ka qenë proceduriale.”-tha ajo.

Më tej, aktivistja u shpreh se kompania ndërtuese ka qenë në dijeni të vendimit ndërsa duhet të kishte ndaluar punimet me kohë.

“Kompania ka qenë e informuar për këtë vendim, pasi më 21 korrik është bërë e ditur, kompania pavarësisht kohëve proceduriale e ka ditur që Gjykata e Lartë ka delaruar në këtë mënyrë, duhet t’i kishte ndaluar punimet, të paktën moralisht të ndalonin, megjithatë nuk e kanë bërë.”-tha Nepravishta.

Teksa shohim se pjesa e ndërtimit është përfunduar ajo tregoi për situatën dhe masat që do të marrë si aktiviste, ndërsa theksoi se tashmë është vonë, por jo dhe aq.

"Sigurisht që ne do preferonim që ky vendim të ishte dhënë shumë më përpara për të parandaluar dëmet në mjedis. Jemi të gëzuar që kemi një vendim pozitiv edhe pse të vonuar. Faza e parë e ndërtimit të HEC-it, një fazë që shkakton dëme në një zonë të mbrojtur, dhe procesi i operimit që tashmë jemi për një nga HEC-et. Edhe kjo shkakton dëme në natyrë, në lumin e Valbonës, në biodiversitet. Po themi që është vonë, por jo tepër vonë. Nga ana tjetër të mos harrojmë që kjo është një masë sigurie. Nëse gjykata do të vendoste përfundimisht që HEC-et në Valbonë janë të paligjshme, atëherë po themi që në botë njihet edhe procesi i heqjes së HEC-eve kur ato konsiderohen nga gjyaktat të paligjshme. Një betejë që ja vlen akoma të luftohet."-tha ajo.

Duke e quajtur si fitore të parë, aktivistja tha se ka ndodhur në vende të tjera të botës, se çdo vepër infrastrukturore që është e paligjshme, asgjë nuk e pengon të hiqen. Më tej ajo tha se pas këtij veprimi të përmbarimit, proceset gjyqësore janë në vijim dhe se do monitorojnë që vendimi i gjykatës dhe përmbaruesi i ka ndaluar HEC-et të zbatohet.

"Ky është një test për sundimin e ligjit. Do monitorojmë si ambientalisë që ky vendim të zbatohet në terren. Gjithë kohës, do vrojtojmë situatën.”-tha ambiantalistja Nepravishta për Report Tv.

Shoqata 'Toka', e cila është një prej organizatave që ka bërë denoncimin në Gjykatë përmes një njoftimi ka reaguar në lidhje me pezullimin e ndërtimeve të HEC-ve në Luginën e Valbonës.

Shoqata thotë se përmbaruesi, i shoqëruar nga policia e Tropojës dhe policia Bashkiake e këtij qyteti, ka hasur fillimisht në rezistencën e kreut të forcave të sigurimit të kontraktuar të Gener 2, Erzen Breçani. Veprimi i tij i parë ishte të kërkonte që përfaqësuesja e TOKA-s, Catherine Bohne, të largohej menjëherë nga vendi.

"Ishte mjaft e sikletshme. Unë theksova se përmbaruesi më kishte kërkuar të isha i pranishëm, por Erzeni tha se nuk kishte rëndësi dhe nuk kisha punë të isha atje", thotë Catherine Bohne,

Përmbaruesi më pas kërkoi deklarata dhe nënshkrime nga të gjithë të pranishmit, duke deklaruar konfirmimin e tyre se impianti nuk ishte në punë, duke përfshirë një deklaratë nga TOKA.

Në deklaratën e Shoqatës Toka thuhet gjithashtu se pavarësisht nga fakti që zhvilluesit e hidrocentraleve shpesh pretendojnë se po “krijojnë vende pune”, dihet se hidrocentralet operuese kontrollohen nga distanca nëpërmjet teknologjisë dhe nuk kërkojnë praninë e asnjë punonjësi apo aktiviteti pune. Kështu, mungesa e punëtorëve nuk tregon në vetvete mungesë funksioni.

Grupi më pas kaloi në centralin e dytë të energjisë Dragobia Energy dhe konfirmoi se 3 turbinat nuk funksiononin në kohën e vizitës.

“Ky është një hap i rëndësishëm në përpjekjet tona për të siguruar që një proces i rregullt ligjor të ndiqet – sado me vonesë – në lumin Valbonë”, deklaron presidentja e TOKA-s Catherine Bohne. “Pas ditës së sotme, nëse kompania hap çelësin dhe ndez sërish hidrocentralet, qoftë edhe për 5 minuta, qoftë edhe në mes të natës, bëhet një vepër penale që – mos gaboni – do ta ndjekim penalisht”. Ajo shton: “Kam dëgjuar disa njerëz që thonë “Ç’kuptim ka tani që janë ndërtuar?” por ne e kemi argumentuar që në fillim se është funksionimi i hidrocentraleve, me prishjen e rrjedhës natyrore të lumit, ndikimin e tyre. mbi lëvizjen e sedimenteve në drejtim të rrymës dhe efektin e tyre potencialisht katastrofik mbi habitatet dhe popullatat e faunës që janë kërcënimi real. Kështu beteja është larg përfundimit. Në fund të fundit – pasi të fitojmë, hidrocentralet mund të hiqen lehtësisht, duke i kthyer funksionin natyror të lumit.”

Sot në mëngjes TOKA mori konfirmimin se Drejtoria e Përgjithshme e BE-së për Fqinjësinë dhe Negociatat e Zgjerimit (“DG Near”) në Bruksel po monitoron situatën e vazhdueshme në lumin Valbonë, si një tregues i rëndësishëm i funksionit të drejtësisë mjedisore në Shqipëria.

Pergjigja ndaj shoqates Toka e komisionit Europian

Në një lidhje telefonike për Report Tv, nënkryetari i Bashkisë së Tropojës, Kujtim Rexha, tha se në bllokimin e punimeve në Luginën e Valbonës kanë qenë të gjitha grupet e interesit.

Ai tha se në dijeni e tij atje ka vepra të ndërtuara dhe kishte nisur faza e testimit të prodhimit të energjisë elektrike.

"Veprat janë të ndërtuara dhe janë në testimin e prodhimit të energjisë elektrike. Betonizimi aty ka përfunduar", tha ai.