Kanceri gjinekologjik, nis
maratona botërore

Për herë të parë këtë vit, e gjithë bota do të jetë e organizuar në një maratonë, me datë 29 shtator, për t’u sensibilizuar kundër kancereve gjinekologjike. Edhe Shqipëria ishte përfshirë në këtë listë, por këtë vit organiozatorët do të mjaftohen vetëm me aktivitete sensibilizuese, pasi maratona është e pamundur të zhvillohet.
 
Cfarë është Globe-athon?
Globe-athon u krijua në pranverën e vitit 2013, si nje koalicion i me shume se 80 vendeve për të unifikuar komunitetet në botë për rritjen e ndergjegjesimit, edukimit dhe hulumtimit për kanceret gjinekologjike. Dita e 29 Shtatorit është perzgjedhur si dita ku të gjithe vendet pjesë marresë  do të solidarizohen duke krijuar nje unitet nderkombetare në levizjen e ndergjegjesimit për kancerin gjinekologjik.  
 
Si filloi Globe-athon?
Ideja e Globe-athon u hodh disa vjet me pare kur nje grup mjekesh dhe aktivistesh organizuan nje marshim rreth Kapitolit për të promovuar edicionin e pervitshem të Gares Kombetare për Fundin e Kancereve Gjinekologjike. Vit pas viti, popullariteti i ketyre marshimeve vintë duke u rritur, dhe keshtu lindi natyrshem pyetja: Po sikur njerezit në gjithe globin të organizonin nje marshim në të njejten dite? Kjo po që do të terhiqtë vemendjen!
Në kemi kontaktuar mjeke dhe organizatore në gjithe boten dhe jemi frymezuar nga pergjigjet entuziaste. Globe-athon është  shnderruar në nje maratonë të mirefilltë ku cdo vend organizon evenimentin e vet me mbështë tjen dhe keshillen tone. Duke pasqyruar diversitetin global të pjesë marresve, kemi mbledhur nje ekip nderkombetar për të ndihmuar Globe-athon, ku cdo vend pjesë marres organizon nje aktivitet informues bazuar në kulturen lokale dhe traditen.
Kush e organizon ketë aktivitet?

Ky aktivitet organizohet nga nje koalicion nderkombetar vullnetaresh, që perfshijnë të mbijetuar nga kanceri gjinekologjik, anetar të familjes dhe shoqerinë e tyre, gjinekologe, onkologe, mjeke, hulumtues, akademike dhe njerez si ju.
 
Situata në Shqipëri
Të dhëna nga OBSH në vitin 2004 në lidhje me vdekjet nga kanceri gjinekologjik për cdo 100.000 gra, tregojnë që në Shqipëri raporti vdekjeve nga kanceri qafës së mitres dhe kanceri mitrës, është i lartë. Krahasuar me vendet e zhvilluara si Austria dhe SHBA, raporti i vdekjeve nga kanceri qafës së mitres dhe kanceri mitres është pothuajse një (shih tabelen që shoqëron këtë shkrim).
Ulja e këtij raporti në vendet e zhvilluara mund të jetë rrjedhoje e politikave shëndetsore parandaluese dhe aktiviteteve depistuese për kancerin e qafës së mitrës, të cilat kanë rezultuar në reduktimin e incidencës së kancerit të qafës së  mitrës, që sot konsiderohet i parandalueshëm.
 
Kush jenë të rrezikuar nga kanceri gjinekologjik?
Të gjitha gratë janë të rrezikuar nga kanceri gjinekologjik, dhe rreziku rritet me moshën.
Si mund të parandalohet apo të diagnostikohet herët?
Duke kryer PAP-testin, kolposkopine, duke u vaksinuar (cervarix), ekografia gjinekologjike (mitres e vezoreve), konsultat periodike me gjinekologun, etj.
Përse duhet të kujdesem unë?
Kaceri gjinekologjik prek cdonjëri, nënat tona, motrat, bijat, mbesat dhe shoqet, me një fjalë të dashurit e cdonjërit nga ne mund të preket nga kjo sëmundje njëditë …. Ndërgjegjesimi është  hapi i parë për luftimin e kësaj sëmundje 
 
Vleresimi i vdekjeve për 100.000 gra sipas shkakut (OBSH 2004)
Shqiperi   Austria    SHBA
Kanceri Qafes Mitrës 9.4        5.9        4.3
Kanceri Mitrës       3.3        5.3        4.0
Kanceri Vezoreve         5.7        13.3       10.1
 
Kush janë vendet pjesëmarresë?
Albania
Antarctica
Argentina
Australia
Austria
Barbados
Botsëana
Brazil
Bulgaria
Canada
Chile
Colombia
Croatia
Democratic Republic of Congo
Denmark
Egypt
Finland
France
Germany
Ghana
Greece
Italy
Grenada
Guyana
Honduras
Hong Kong
Iceland
India
Ireland
Israel
Jamaica
Japan
Jordan
Kazakhstan
Kenya
Lebanon
Liberia
Lithuania
Macedonia
Madagascar
Mexico
Nepal
Netherlands
Nigeria
Norëay
Papua Neë Guinea
Peru
Poland
Republic of the Congo
Russia
 Sërbia
Sierra Leonë
South Africa
South Korea
Spain
Sri Lanka
St. Vincent and the Grenadines
Sudan
Sëeden
Sëitzerland
Taiëan
Tanzania
Thailand
Trinidad and Tobago
Turkey
Uganda
United Kingdom
United States
Uruguay
Vietnam
Zambia
Zimbabëe
 
Shkrimi u publikua sot (26.09.2013) në gazetën Shqiptarja.com (print)

Redaksia Online
(d.d/a.ç/shqiptarja.com)