WADI GAZA - Ik, lër gjithçka pas. Ose mos shko. Është dilema e momentit. Aq më tepër pas frikës. Frika e madhe nga bombat në rrugën Salah al Din, një nga dy rrugët e vetme që konsiderohen të sigurta nga izraelitët për të lëvizur nga qyteti i Gazës drejt jugut, por ajo u bombardua të premten.
Një inkursion që shkaktoi vdekjen e 70 personave sipas Hamasit, i cili po përpiqet në çdo mënyrë të pengojë evakuimin e civilëve. Sipas BBC-së, pati mbi dhjetë vdekje, kryesisht gra dhe fëmijë. Qindra u plagosën në këtë sulm, i cili, megjithatë, nuk u konfirmua nga ushtria izraelite, e cila kishte deklaruar se kalimi i sigurt do të garantohej dje nga ora 10:00 deri në orën 16:00. Në mbrëmje qarkulluan disa video në rrugën Salah al Din, ku dalloheshin trupat e viktimave të masakrës në asfalt.
Prandaj është pasiguri totale dhe duke shpresuar për të bërë më të mirën, për të shpëtuar veten, shumë i çojnë familjet e tyre në jug. Për shembull këtu, pak pas rezervatit natyror Ëadi Gaza, dhjetëra familje ndajnë një shtëpi të vetme. Natën gratë dhe fëmijët flenë brenda dhe burrat vendosen në makinë ose në lëndinë. Nga dritarja shihet deti nga njëra anë dhe rruga Al Rashid nga ana tjetër, rruga bregdetare që të çon në jug nga Gaza. Pas bombardimit të arteries tjetër, shumë palestinezë e kanë preferuar edhe pse ishte më e gjatë.
Gjatë gjithë ditës, mijëra njerëz mund të shihen duke kaluar me makina, me biçikleta, në këmbë ose me gomarë, të ngarkuar me gjithçka që arrinin të mbanin me vete: dokumente, dyshekë, batanije, kuti me ujë që tani mungon kudo, ushqim, kafshët, madje edhe cilindra gazi. Sepse nuk ka mbetur asgjë në Rripin e Gazës. Ata që tashmë janë larguar pyesin nëse do të kthehen ndonjëherë, nëse do të gjejnë përsëri shtëpinë dhe jetën e tyre. Asgjë nuk do të jetë si më parë. Ata që nuk e kanë bërë këtë kanë frikë se çfarë do të ndodhë në orët e ardhshme.
Të shumtë janë ata që kanë preferuar të qëndrojnë. Të paktën tridhjetë për qind e popullsisë që jeton në veri dhe në Gaza mbeti në shtëpitë e tyre. Shumë familje kanë vendosur të qëndrojnë së bashku, pa u përpjekur as të shpëtojnë gratë dhe fëmijët. Rreziku i vdekjes nën bomba është kudo, thonë ata, të bindur se Izraeli do të sulmojë edhe Jugun.
Dhe pastaj, duhet marrë parasysh se ka një tjetër frikë të madhe nga ana e të gjithëve. Frika nga një Nakba e re: "katastrofa" e vitit 1948, ikja masive e palestinezëve gjatë luftimeve me izraelitët. Nëse largohemi, shumë njerëz mendojnë sot, edhe shtëpitë tona do të na marrin.
Vështirë për të kuptuar se çfarë është më mirë. Ose më keq. Të rrezikosh të vdesësh në shtëpi ose të humbasësh gjithçka, të jetosh në pasiguri, në të ftohtë, në uri. Për më tepër, në mesin e atyre që kanë mbetur pas ka edhe nga ata që do të donin të largoheshin, por nuk kanë mjete transporti: dhe nuk kanë forcë të përballojnë në këmbë dyzet kilometrat nga shtëpia deri në jug të Gazës. Të moshuar, të sëmurë, familje me shumë fëmijë të vegjël... Shumë u përpoqën të kontaktojnë autoritetet duke kërkuar ndihmë, një mjet transporti. Por nuk mund të bëhej asgjë.
Dhe pastaj janë të sëmurët nëpër spitale: ata, së bashku me stafin, mbeten për shkak të forcës madhore. Edhe sikur të donim, nuk ka ambulanca për t'i lëvizur. Dhe në fakt ata që kanë mbetur pas tani po kërkojnë strehim, tridhjetë e pesë mijë deri më tani, midis reparteve tashmë të mbushura me shpresë se izraelitët do t'i kursejnë spitalet.
Ata që janë larguar nuk e dinë nëse janë të sigurt. Askush nuk e di, të gjithë kanë frikë. Sot ndihesh me fat që ke një çati, nesër kush e di. Në fshatra, shumë flenë në shkolla. Edhe atje, gratë brenda dhe burrat jashtë. Për më të dëshpëruarit, banorët vendas kanë ngritur një tendë të madhe. Por nëse kërkoni ushqim, nuk mund të gjeni pothuajse asgjë. Për të blerë bukë duhet të rrish në radhë për tre orë. Dhe kur më në fund është radha e tyre, ata mezi japin aq sa duhet për të bërë një familje të mbijetojë edhe një ditë tjetër.
Kjo është një përpjekje për të shpërqendruar fëmijët. Pas ditësh terrori në ambiente të mbyllura, sot, larg bombave, disa duken më të qetë. Ndonjëherë lojërat të tyre dëgjohet përreth. Por, të jemi të qartë, askush nuk ka arritur t'u shpjegojë ende asgjë: sepse në fund të fundit, ata nuk i kuptojnë as të rriturit. Të rriturit që janë të gjithë në shok, askush nuk e ka kuptuar se çfarë po ndodh vërtet. Shumë kanë frikë se kjo marrëveshje do të jetë gjithashtu e përkohshme. Dhe se në të ardhmen ata do të duhet të lëvizin edhe më në jug, ndoshta të mbyllur në një hapësirë edhe më të vogël, të shtrënguar së bashku, ndërsa Izraeli merr atë që ka mbetur nga toka palestineze.
Në Rafah kufiri me Egjiptin është mbyllur me blloqe betoni. Askush nuk mund të shpëtojë, madje as fëmijët. Ndihesh i bllokuar. Një dënim kolektiv që nuk mund të kuptohet apo pranohet. Por ne i bindemi urdhrave të izraelitëve, nuk ka alternativë. Nuk ka më as shumë informacion. Nuk ka energji elektrike dhe internet. Edhe radiot lokale janë të heshtura. Asnjë banor i Rripit sot nuk është i aftë të marrë vendime. E tashmja është një dilemë e vazhdueshme. Dhe ne nuk mund të shohim një të nesërme./La Repubblica