Ndërkombëtarët nisin bisedimet për asociacionin por Kurti s’merr ftesë: S'ka pse të themelohet marrëveshja

31 Janari pritet të jetë dita e bisedimeve Kosovë-Serbi me ndërmjetësimin e ndërkombëtarëve, por kryeministri i Kosovës Albin Kurti, nuk është ftuar nga ambasada amerikane. Në një intervistë për RTK2, kreu i qeverisë së Kosovës, ka thënë se nuk ka marrë ndonjë argument të qëndrueshëm për themelimin e Asociacionit të Komunave me shumicë serbe.

Kurti vazhdon t’i qëndrojë të njëjtit argument sa i takon asociacionit. Por sipas Kurtit në dallim nga Plani i Ahtisaarit, është se me marrëveshjen e asociacionit kërkohet më tepër ose diçka tjetër.

“Jam gati për bisedime për të drejtat e pakicave, të komuniteteve jo shumicë, jam gati për këtë. Por duhet ta kuptoni se është shumë e rëndësishme që ata që duan më shumë të drejta sesa u jep plani i Ahtisaarit, e mbajnë barrën e argumentimit - pse u duhen më shumë. Ahtisaari mori çmimin Nobel për Paqe, çfarë do ta plotësonte planin e Ahtisaarit, cilat janë argumentet për të metat e tij. Barra e argumentit duhet të jetë mbi ata që kërkojnë diçka tjetër apo diçka më shumë”, ka thënë Kurti.

LEXO EDHE:
SHBA trajnon policitë kufitare të Shqipërisë dhe Kosovës

Çfarë është Plani i Ahtisaarit?

Më 2007, ish-presidenti finlandez, Marti Ahtisaari, i cili ishte ndërmjetësues i OKB në bisedimet për statusin e Kosovës, përpiloi një dokument – i njohur më shumë në publik si Plani i Ahtisaarit – i cili i dha garanci të forta komunitetit serb. Ky plan rregullon një varg çështjesh, nga ato të kulturës, gjuhës, fesë, traditës, por edhe të arsimit, shëndetësisë, ekonomisë dhe pronës, deri te formimi i komunave me shumicë serbe, nëpërmjet procesit të decentralizimit.

Sot, ekzistojnë 10 komuna në Kosovë që janë të banuara me shumicë serbe. Gjashtë prej tyre ndodhen në jug të lumit Ibër – Graçanica, Novobërda, Shtërpca, Ranillugu, Kllokoti dhe Parteshi, ndërsa katër të tjera, që i lidh territori, ndodhen në veri të tij, Mitrovica e Veriut, Leposaviqi, Zveçani dhe Zubin Potoku. Ky dokument ka shërbyer si bazë për hartimin e Kushtetutës së Kosovës, në të cilën komunitetet pakicë “diskriminohen pozitivisht”. Plani i Ahtisaarit mbron Kishën Ortodokse Serbe në Kosovë, si dhe pronat e tij, ndërsa më 2008, duke u bazuar në atë dokument, u miratua Ligji për zonat e veçanta të mbrojtura. Ky ligj siguron mbrojtjen e manastireve dhe kishave ortodokse, si dhe të objekteve të tjera fetare në Kosovë, dhe mbron vendet e tjera kulturore dhe historike, të cilat kanë rëndësi të veçantë për komunitetin serb në Kosovë. Ekziston edhe Ligji për përdorimin e gjuhëve, i cili parasheh që gjuha serbe, e cila përdoret zyrtarisht në Kosovë, duhet të promovohet dhe të ruhet. Dy vjet më vonë, më 2015, Kosova dhe Serbia nënshkruan një marrëveshje për Asociacionin e komunave me shumicë serbe, e cila përcaktoi parimet e përgjithshme dhe elementet kyç të tij.

Asociacioni:

Sipas Marrëveshjes së parë të Brukselit, Asociacioni i komunave me shumicë serbe duhet të themelohet mbi bazën e një statuti, ndërsa shpërndarja e tij mund të bëhet vetëm mbi bazën e një vendimi të komunave pjesëmarrëse. Marrëveshja parasheh, po ashtu, të drejtën e komunave pjesëmarrëse për bashkëpunim në zbatimin kolektiv të kompetencave përmes Asociacionit, i cili do të ketë mbikëqyrje të plotë mbi fushat e zhvillimit ekonomik, arsimit, shëndetësisë, planifikimit urban dhe zhvillimit rural. Marrëveshja e vitit 2015 përbëhet nga 22 pika, të cilat specifikojnë kornizën ligjore, objektivat, strukturën organizative, marrëdhënien me autoritetet qendrore, buxhetin dhe mbështetjen. Disa prej objektivave përfshijnë forcimin e demokracisë lokale; kryerjen e mbikëqyrjes së plotë për zhvillimin e ekonomisë lokale, edukimit, shëndetësisë dhe mirëqenies sociale, planifikimit urban dhe rural, dhe ofrimin e shërbimeve për pjesëtarët e tij në përputhje me ligjet e Kosovës.

Asociacioni duhet të ketë një Kuvend, një kryetar i cili përfaqëson Asociacionin para autoriteteve qendrore dhe jashtë Kosovës, një nënkryetar, një Këshill, një Komitet, një Administratë, një Zyrë për ankesa, përderisa selia e tij duhet të përcaktohet nga statuti. Një version i statutit është krijuar më 2018 nga Ekipi Menaxhues, me këshillim nga Bashkimi Evropian, bazuar në marrëveshjen e vitit 2015, por ai nuk i është prezantuar publikut asnjëherë. Mes tjerash, marrëveshja e vitit 2015 thekson se Asociacioni do t’i mbështesë interesat e komunitetit serb para autoriteteve qendrore dhe se ka të drejtën të propozojë, në përputhje me ligjet e Kosovës, ndryshime ndaj ligjeve dhe rregullave të tjera, që janë të rëndësishme për t’i arritur qëllimet e veta.

G.MO/Shqiptarja.com

TAG:
• Dialogu Kosovë Serbi
• Albin Kurti
• kosove
• SHBA
• Asociacioni i komunave serbe