Rama, Meta, Kodheli e Bushati
zbulojnë prapaskenat e armëve kimike

 "Heshtja e dyfishtë", libri i gazetarit Carlo Bollino kushtuar prapaskenave kombëtare e ndërkombëtare të importimit të armëve kimike në Shqipëri, ka mbledhur dje në një sallë, kryeminsitrin Edi Rama, kryetarin e kuvendit Ilir Meta, dhjetra ministra, deputetë e përfaqësues të medias e të shoqërisë civile. Por ceremonia e promovimit të këtij libri në Teatrin Kombëtar të Komedisë ka përballur dje për herë të parë edhe kryeministrin me ambjentalistët që udhëhoqën protestat e gjata në shenjë kundërshtimi.

Kreu i qeverisë Edi Rama, kreu i Kuvendit Ilir Meta, ministrja e Mbrojtjes, Mimi Kodheli, dhe ministri i Jashtëm Ditmir Bushati, kanë rrëfyer zhvillimet lidhur me këtë ngjarje, ndërsa vetë gazetari Bollino ka drejtuar pyetje për seicilin prej tyre. Biseda ka nisur me ministrin e jashtëm Ditmir Bushati, i cili ka folur për fillesën e kësaj historie dhe publikimin e saj në median ndërkombëtare.
 
CARLO BOLLINO: z. Bushati ju ishit i parë që folët për këtë çështje  dhe kjo në median franceze...
DITMIR BUSHATI: Ju përgëzoj për iniciativën dhe mendoj se ndoshta  në nëj moment të mëvonshëm kur gjakrat të jenë ftohur e procesi të jet ëmbyllur plotësisht publiku do të  ketë mundësi të kuptojë nëse ishte apo jo nëj heshtje e dyfishtë.

Në vizitën time zyrtare në Francë, kishte një qëllim të caktuar, pasi ishin zhvilluar bisedimet e para me SHBA, dhe disa vende europiane. Kontaktet kanë qenë edhe me organizma të tjerë të rëndësishëm. Shtypi francez kishte një interes të lartë për qëndrimin tonë. Kam deklaruar një të vërtetë se “jemi kontaktuar”. Kur jam pyetur më pas ën komisionin e jahstëm  për këtë çështje  i vetmi deputet që ka qenë qartësisht kundër ishte Fatmir Mediu, ndërsa të tjerët ishin dakord.
 
CARLO BOLLINO: A ishte në dijeni të kësja çështje ambasadori shqiptar në Uashington?
DITMIR BUSHATI: Sigurisht ka qenën në dijeni. Ne vinim në këtë situatë me një handikap të madh, sepse vinim me një ndërgjegje të vrarë nga Gërdeci, si dhe nga një mungesë ideje për teknologjinë që do të duhej. Të gjitha këto vinin në një periudhë 40-ditore, kohë e pamjaftueshme për ne. Askush nuk ishte në gjendje të tregonte madhësinë e problematikës, mënyrën se ku ishin të përqendruara më shumë dhe pozicionimet e palëve në situatë. Veçse, pasi të qartësohej situata në këtë proces mes palëve, do të vazhdohej me konsultimet.
 
 CARLO BOLLINO: Pala ushtarake ka vepruar më shpejt sipas informatave të mia.. Si është arritur vendimi për të zgjedhur bazën e Bishtpallës?
MIMI KODHELI: Sigurisht që unë jam kontaktuar nga kryeministri Rama, sepse operacioni përfshinte më së shumti Ministrinë e Mbrojtjes dhe Forcat e armatosura. Ishte një operacion që kërkonte konfidencialitet të caktuar dhe me shumë gjasë kërkonte të realizohej në një zonë e cila të ishte tejet e ruajtur dhe larg qendrave të banuara. Ka një manual që mirëpërcakton se në çfarë distance duhet të kryhen të tilla procese. Kjo ishte një arsye e mirë dhe e fortë që i bënte ekspertët e ushtrisë shqiptare, por edhe mua personalisht, të përfshirë në këtë çështje.

Kontaktet kanë qenë intensive, por qëllimi ynë nuk ka qenë që të mbaheshin të fshehta. Përkundrazi, kujdesi dhe trajtimi i kësaj çështjeje na bënte ne të kujdesshëm që ta trajtonim në një situatë ku dhe vetë SHBA ishte e paqartë. Nuk dihej sasia e lëndëve, lloji i tyre. Ekzistonte një frikë e madhe mes nesh se jo domosdoshmërisht Assad kishte bërë publike të gjitha lëndët dhe fabrikat ku prodhoheshin armët kimike. Pra nuk diheshin saktë se cilat ishin kushtet dhe përmasat e të gjithë asaj force të ekspertizës që do të përfshihej në këtë proces sa të rëndësishëm, aq edhe të sofistikuar. 
 
 CARLO BOLLINO: Si ka reaguar pjesa ushtarake shqiptare; e konsideronin një operacion të frikshëm apo ishin të gatshëm për ta përballuar?
MIMI KODHELI: Ata ishin të vetmit që më qetësonin në çdo takim a mbledhje që ne bënim në orët e vona të ditës së punës,  më siguronin që kjo gjë mund të bëhej, ekspertiza ishte, kushtet ishin. Ndoshta ishin të vetmit që më garantonin që kjo gjë mund të bëhej”.
 
Carlo Bollino: Pra ishte një barrë që mund ta mbanin mbi shpatulla.... Vijmë tani te shprehja e famshme e kryetarit të  Kuvendit Ilir Meta:  “Shqipëria do të marrë përsipër një peshë që mund ta mbajë mbi shpatulla”,  thënie kjo, që ka qenë njëkohësisht edhe simboli i qëndrimit të z.Meta. Ndaj kësaj çështjeje, a mund të dimë tani se cila ka qenë sipas jush pesha që Shqipëria realisht mund ta mbante mbi shpatullat e saj?
ILIR META: Unë shpreh bindjen se themeli i gjithë këtij tensioni e keqkuptimi, ku spekulimet kanë qenë të pafundme, kanë të bëjnë me faktin që gatishmëria e shprehur nga kryeministri pas një propozimi për të kontribuar në një aksion ndërkombëtar është spekuluar si një “po” e mirëmenduar, e studiuar dhe e thelluar. Mendoj se në këtë hapësirë lëviz edhe libri juaj.

Sa i takon shprehjes që kam thënë, e cila ka qenë krejtësisht spontane, gjithçka ka qenë pjesë e një procesi. Nuk mendoj se ka pasur një përgjigje të paramenduar që në fillim, pasi askush nuk ka menduar se shumë vende të specializuara e me kapacitete të jashtëzakonshme do të tërhiqeshin e Shqipëria do të mbetej destinacioni i vetëm, në këtë aksion ndërkombëtar. Po ashtu, askush s’do ta mendonte se do të dilte një zëdhënëse e NATO-s vetëm 2-3 ditë para këtij vendimi përfundimtar e të thoshte se NATO nuk ka asnjë dijeni. Mendoni, në këtë klimë të jashtëzakonshme spekulimi e tensioni, ku po përpiqej të krijohej një fabul sikur qeveria donte të merrte në qafë jo vetëm shqiptarët, por edhe Italinë e Greqinë, se çfarë do të thotë kjo. Pra një konspiracion i jashtëzakonshëm po ndodh në këtë vend.

Por edhe kur e kam thënë këtë shprehje spontane kam qenë i bindur se edhe në rast se Shqipëria do të merrte një përgjegjësi, dhe e ka pasur vullnetin, kjo do të ishte një përgjegjësi që mund të mbahej para qytetarëve shqiptarë, të cilët të bindeshin e të ndiheshin pjesë e kësaj vendimmarrje.

Mendoj se në këtë histori kemi një keqkuptim të përpjekjes e vullnetit pozitiv për të shqyrtuar me përgjegjshmëri çdo mundësi angazhimi, ndërkohë që çdo vendim do të merrej në mënyrën më transparente, sepse çdo vendim do të duhej të bëhej publik të kalohej në parlament, të dëgjohej zëri i opozitës, të dialogohej me shoqërinë civile.
Shprehja ime ka pasur qëllim, të krijonte atmosferën e një transparence e dialogu ashtu sikurse për bindjen time edhe ndodhi.
 
Carlo Bollino: Nëse do të kishit qenë ju kryeministri i vendit  cili do të ishte qëndrimi juaj në këtë rast?
ILIR META: Rrethanat treguan se nuk mund të ishte vendim as vetëm i kryeministrit, as vetëm i qeverisë, apo i parlamentit. Ishte një vendim i madh, një peshë e madhe për t’u mbajtur, kështu që ky do të ishte një vendim i përbashkët. Shoqëria jonë ka treguar se është shumë më e ndjeshme për të ardhmen e saj, sikurse edhe politika pas 23 qershorit ka treguar se është edhe ajo më e ndejshme ndaj shoqërisë dhe zërit të saj.   
 
 CARLO BOLLINO: Z. kryeministër, më kanë pyetur shpesh për atë që e quaj në libër një ekuivok leksikor. Unë e di që në shqip një Po në parim është më shumë një Ndoshta, ose “do të flasim”, ndërsa amerikanët janë pak më pragmatistë. Mendoni që realisht ka pasur një ekuivok leksikor me palën tjetër që ju keni biseduar?
 EDI Rama: “Ka një film shumë të bukur të Akira Kurosavës ku katër personazhe rrëfejnë të njëjtën ngjarje ku kanë qenë pjesëmarrës, secili nga këndvështrimi i vet. Filmi ka katër ngjarje. Subjekti është ekzaktësisht i njëjti. Të katër e kanë parë ngjarjen, por kur e tregojnë asnjëri nuk gënjen dhe ngjarjet janë 4.

Kështu që jam i bindur që nuk gënjejnë palët në përshkrimin e kësaj ngjarje, por prapë ngjarja nuk është e njëjta. Kur kalon një ngjarje të tillë si protagonist me hir apo me pahir, besoj se është e natyrshme që kur rasti e sjell, t'i kthehesh ngjarjes. Edhe mua ma ka sjellë rasti t'i kthehem ngjarjes dhe të paktën deri sot, unë mendoj që nëse do të rifilloja nga e para, do të bëja të njëjtën gjë. Do të bëja të njëjtën gjë, sepse nuk kishte një mundësi tjetër, ose të paktën unë nuk shikoja një mundësi tjetër.

Dhe ne te katër që jemi këtu, përveç teje që na ke mbledhur, kemi komunikuar me njëri-tjetrin në atë periudhë, për arsye jo të lidhura me dëshirën ose mosdëshirën, por me kontekstin. E kemi pasur të pamundur të komunikojmë me të tjerët, për një arsye shumë të thjeshtë; sepse ne nuk kemi pasur një vendim. S’kemi pasur një vendim për t'i pranuar armët kimike këtu dhe për të marrë pjesë në operacion; s’kemi pasur një vendim për t'i refuzuar dhe për të mos marrë pjesë në operacion. Kemi qenë në një proces të nisur nga zanafilla më e natyrshme dhe më e padiskutueshme, në këndvështrimin tim, për çdo qeveri shqiptare, për çdo kryeministër të Shqipërisë.

Në rast se SHBA i kërkojnë Shqipërisë një kontribut, Shqipëria nuk mund të thotë asnjëherë jo, unë nuk e konsideroj. Shqipëria mund të thotë vetëm Po, unë e konsideroj. Pastaj kur vjen fjala, siç erdhi tek operacioni, rrjedha e ngjarjeve e solli që Shqipëria të mos përfshihej në operacion. Por ndërkohë edhe të tjera vende, kishin thënë, Po e konsideroj, dhe njëra pas tjetrës, iu larguan operacionit. Nuk është absolutisht asgjë unikale, në rastin tonë, në kontekstin e një aleance strategjike dhe të një pozicionimi që Shqipëria të paktën me fjalë, përmes kryeministrave dhe qeverive të veta, e ka pasur koherent dhe asnjëherë të lëvizshëm.

Ne jemi partnerët e SHBA-ve. E konsiderojmë SHBA-të partnerin tonë strategjik. E konsiderojmë pjesëmarrjen në Aleancën Euroatlantike si rreshtim në anën e drejtë të historisë dhe kur duhet të themi “jemi prezentë apo mungojmë”, ne nuk mund të themi mungojmë. Pastaj të tjerat janë pjesë e dinamikës së ngjarjes apo të ngjarjeve dhe heshtja e dyfishtë, nëse mund ta marrim si të tillë, ka qenë e imponuar nga fakti që nuk ka pasur një vendim. Në qoftë se do të kishte një vendim, që nuk do të ishte vendimi final- pasi siç e tha dhe kryetari, vendimi i qeverisë si çdo vendim qeverie, do të komunikohej me publikun, do t’i prezantohej Kuvendit, do të diskutohej në Kuvend. E pastaj do të kthehej në një vendim sovran të popullit shqiptar, përmes parlamentit.

Për sa kohë qeveria nuk e ka një vendim, çfarë do të thotë? Për sa kohë vetë ne ishim njerëzit që diskutonim intensivisht, nuk e kishim një vendim, çfarë do të thotë se: çështja ishte kaq e mprehtë, kaq komplekse, kaq delikate dhe kaq e ndjeshme saqë çdo përpjekje e jona për të komunikuar, në kushtet kur ne vetë nuk kishim marrë një vendim, do ta komprometonte plotësisht çdo mundësi për të marrë një vendim në të kundërt, me atë që ishte një kërkesë që erdhi nga sheshi apo nga bulevardi, dhe që u kthye pastaj në një kërkesë të shumicës dërrmuese të popullsisë.
 
Carlo Bollino: Pse nuk është arritur asnjëherë një marrëveshje e shkruar?
EDI Rama: Është shumë më komplekse se kaq. Por një nga gjërat që unë mendoj dhe them është se ishim shumë të vegjël për të qenë vetëm në mes të dy fuqive të mëdha, ndërkohë që të tjerët nuk ishin rreth e rrotull. E ajo shprehja sa popullore, aq edhe metaforike që përdori kryetari se “Shqipëria do të mbajë aq sa ka shpatullat”, ishte besoj ajo që ne të gjithë, jo në këtë formë literale, por e ndjenim gjatë gjithë periudhës kur diskutonim.

Shpatullat tona nuk na e mbanin dot një mbipeshë që për 1001 arsye, s'i takonte Shqipërisë ta përballonte e vetme. Ndërkohë që pastaj, këtu u bë një situatë krejt e pamundur për të pasur më shumë kohë dhe faktikisht në atë limit të parë kohor, që jo ne po amerikanët dhe rusët i kishin vënë vetes, ne nuk mund të bënim asgjë më të arsyeshme dhe më të drejtë për Shqipërinë sesa të deklaronim mospërfshirjen në operacion.
 
Carlo Bollino: Ju nuk keni diskutuar asnjëherë me palën ruse për këtë? Vetëm me palën amerikane?
Edi Rama: Me shumë palë, po jo me palën ruse.
 
Carlo Bollino: Cila ka qenë atmosfera pas bisedës me John Kerry, kur ju i keni komunikuar një Jo pas vendimit të marrë?
EDI RAMA: Unë nga njëra anë duhet të dëgjoja ata që përpiqeshin të shpjegonin dhe pastaj të mbronin me brohoritje argumentin që nuk duhet dhe nga ana tjetër duhet të përfaqësoja dhe ata, kur flisja me Sekretarin e Shtetit, për t'i thënë që nuk mundemi.
 
CARLo BOLLINO: Keni folur më me zotin Kerry?
Kryeministri Rama: Ajo ka qenë biseda e disatë brenda atyre ditëve, që t'u them të drejtën më kanë dhënë një përmasë tjetër të kuptimit të partneritetit tonë me SHBA-të, që s’ka asnjë lidhje me atë perceptim dhe me atë opinion që është një marrëdhënie diktati, imponimi apo moskomunikimi si të barabartë. Ju siguroj që unë kam mbetur shumë i mbresuar pikërisht nga niveli shumë i lartë i dialogut dhe nga respekti reciprok që pala tjetër, Sekretari i Shtetit dhe të gjithë të tjerët me radhë na kanë rezervuar gjatë gjithë bisedave, pa pasur asnjë moment ndjesinë që këtu bëhet fjalë për "xhandarin e botës që ka kapur për fyti një pulë të rastit dhe i thotë -Ose bëj vezën që dua unë, ose s'do të lë pupël në trup”. Ky është një perceptim që lidhet shumë me revistën “Hosteni” dhe gjithë propagandën 50-vjeçare, që nuk ka lidhje fare me realitetin e marrëdhënieve tona me SHBA-të.
 
Carlo Bollino: Për fat të keq sot mungon një nga protagonistët e kësaj historie, opozita, që megjithëse jemi përpjekur ta ftojmë nuk janë në sallë. Do të pyesja zoti Meta, jo vetëm për njohjen tuaj personale me zotin Berisha, por sepse e keni jetuar drejtpërdrejt seancën tragjike të 14 nëntorit. Ju po ashtu keni biseduar edhe privatisht me z.Berisha. A mund të na thoni se çfarë ideje kishte Berisha për armët kimike?
ILIR META: Mendoj se opozita dhe vetë z. Berisha ka qenë aktori më i keqkuptuar dhe me një bindje të verbër që gjithçka kishte mbaruar. Kryeministri që ishte në Mal të Zi duhej të kthehej urgjent sepse nuk kishte arsye që kuvendi të vazhdonte më tej punimet. Kjo ishte arsyeja që u ndërprenë edhe punimet e Kuvendit. Unë u ula pranë tij për t’i thënë që nuk mund të merret asnjë vendim pa u dëgjuar edhe fjala juaj dhe e opozitës.

Por ai kishte një bindje të verbër se vendimi ishte marrë. Më tha se kjo punë kishte mbaruar. I thashë se nuk ka kuptim kjo situatë. Kryeministri nuk mund të kthehej nga një vizitë zyrtare, por ne në çdo kohë mund ta mbledhim kuvendin, nëse ju kërkoni interpelancë urgjente, por ajo që dua t’ju siguroj është se çdo gjë do të kalojë përmes parlamentit. Pra, s’ka kuptim të krijojmë tension e ky tension të përcillet tek opinioni i gjerë.

Opozita ishte e keqkuptuara e madhe e gjithë kësaj situate dhe në një farë mënyrë ishte edhe një nga viktimat e këtij keqkuptimi. Ishte e dehur në atë dëshirën e vet për të konfrontuar qeverinë me popullin. Ndërkohë që s’kishte asnjë arsye, sepse i kishte të gjithë instrumentet të ishte pjesë e këtij procesi e s’mund të ndodhte jashtë vëmendjes së opozitës. Pra pati një padurim që unë nuk e pranoj dot as sot e kësaj ditë, pasi Z. Berisha është njeri me përvojë, sikurse shumë politikanë të tjerë që e dinin se edhe nëse do të kishte një vendim do të vinte në parlament. 

C. Bollino: Në të vërtetë Berisha nuk u shpreh kurrë kundër importimit të armëve kimike, por ishte më shumë kundër mungesës së transparencës nga ana e qeverisë...
ILIR META: Ai kishte një mendim të verbër që vendimi ishte marrë dhe se të premten vendimi do të bëhej publik, parlamenti do të lihej jashtë këtij vendimi dhe se populli do të ishte viktime e këtij vendimi të pamenduar mirë. Por mendoj se ishte edhe një dëshirë. Pra dëshira ishte se nuk do të ishte keq të vinin armët kimike në një farë mënyre, pasi do të ishte një rast i mirë për të thënë se ja çfarë qeverie është kjo, ndaloi importin e mbetjeve për riciklimin, por ndërkohë po sjell armët e Sirisë që do të vrasin fëmijët e Shqipërisë. Në këtë rast ishte një qëndrim emocional.

CARLO BOLLINO: Pra ju mendoni se Jo-ja e kryeministrit e zhgënjeu opozitën...

ILIR META: Po të shikojmë qëndrimet e mëparshme të opozitës do të krijohej ideja se nëse Berisha do t’i qëndronte deri në fund, pavarësisht se do të kishte protesta, apo se parlamenti do të dilte kundër. Por ju duhej të bënit një libër tjetër me titull “Qëndrimi i dyfishtë”.
 
CARLO BOLLINO: Në të gjithë këto ditë negociatash, protestash, bisedimesh, çfarë ju ka zhgënjyer më shumë dhe për çfarë keni qenë më shumë krenar?
EDI RAMA: Për shaka do të thoja se më ka zhgënjyer më shumë Sazani. Por kjo për shaka. Ndërkohë, jo për të kundërshtuar Sazanin se nuk ma lejon detyra, por për të bërë një nënvizim që më duket i rëndësishëm. Ai që ishte problem serioz dhe që ne e kemi diskutuar brenda nesh, ishte se vetmia dëmtonte imazhin tonë, si një vend që, fatkeqësisht, për shkak të një historie aspak bujare, që ja kemi bërë vetes, nuk na e kanë bërë të tjerët, - është imazhi i një vendi të varfër, i një vendi të ndotur që u gjet si i varfër dhe si i ndotur për të hedhur edhe këto plehrat e fundit, plehrat më të freskëta të planetit. E, mbi këtë imazh ishte shumë e vështirë të dilje.

Në rast se ne do të ishim jo të vetmit, atëherë pjesa tjetër do të ishte shumë më e thjeshtë, sepse nuk mungonin argumentet. Kishte një skuadër të tërë që merrej me ato që ngrinte Sazani me të tjerët dhe siç i merrnim nga Sazani dhe nga të tjerët, ne menjëherë ua vinim përpara ekspertëve me të mëdhenj të botës dhe i thonim; Po kjo? Po kjo?....nëpërmjet grupit të ngritur në Ministrinë e Mbrojtjes. Dhe ekspertiza më e mirë në botë na jepte përgjigje për të gjitha pikëpyetjet tona. Dhe të gjitha ato (dyshimet) ranë komplet. E vetmja gjë që ne nuk arritëm ta kapërcejmë ishte vetmia e Shqipërisë.

Vetmia e Shqipërisë ishte ajo që nxori pjesën më të madhe të njerëzve në rrugë. Vetmia e Shqipërisë ishte ajo që bënte të funksiononte pyetja “Po pse vetëm Shqipëria?”. Kjo pyetje ka një përgjigje shumë komplekse. Dhe e vetmja përgjigje që s’mund të jetë, -është që e gjetën Shqipërinë për viktimë. Vetëm kjo s’mund të ekzistojë.  Ka shumë arsye që mund të shtrohen; vende të ndryshme kanë arsye të ndryshme. Të mos harrojmë që edhe konfiguracioni që u krijua, nuk ishte i zakonshëm. Nuk ishte një operacion i mirëfilli i NATO-s. Ishte një operacion i marrë përsipër nga SHBA-të dhe Rusia. Shtete të tjera kishin qasje të ndryshme.

Pra, nuk mund ne t'i mbijetonim një konfiguracioni shumë kompleks dhe një procesi që nga pikëpamja organizative, linte shumë për të dëshiruar.  Nga ana tjetër ishim shumë të fokusuar që të garantonim se politikisht për Shqipërinë, kjo të ishte një fitore e dyfishtë. Një fitore e dyfishtë, nga njëra anë, si një vend i vogël, por i aftë për të marrë një rol prej qytetari global, -se këto janë momente që të jep historia për të dalë nga bataku po i historisë, - dhe nga ana tjetër si një vend që pavarësisht kësaj nuk do të cenohej në strategjinë e vet vend për t'u zhvilluar, si vend turistik etj, etj. Kjo bënte që edhe unë, edhe kryetari, edhe të dy ministrat e përfshirë, të rezononim me publikun.
 
Kastriot Frashëri: Ne bëmë një detyrë qytetare si specialist. Bëmë mbrojtjen tonë, u bëmë avokat të një çështje qytetare, patëm dhe atë rezultat dhe unë nuk e vë fare në dyshim fjalën tuaj zoti Kryeministër, në momentin që ju i thatë JO pamundësisë së vendit për tu bërë pjesë. Po ashtu edhe qëndrimin e zotit kryetar të parlamentit dhe ministrave.
 EDI RAMA: Të bëj një sqarim se është i rëndësishëm. Për asnjë moment as nuk e thashë por as nuk e kam menduar ndonjëherë që ju ambientalistët kishit ndonjë interes anti amerikan, ose ndonjë qëndrim anti amerikan. Të tjerë në atë zallahi kishte që e kishin dhe këtë, por ajo ishte një komplomerat i madh. Unë kam menduar dhe mendoj që ju si ambientalistë dhe si ekspertë arritët të impononi mendimin tuaj se ishit vetëm. Nuk patët përballë ekspertët e vërtetë të kësaj fushe, që nuk dolën sepse nuk ju erdhi momenti për të dalë.

Shkencërisht nuk ka asnjë bazë frika nga ky operacion, është shkencërisht e pabazuar. Ajo që ka bazë dhe që përsëri mbetet pjesa më spektakolare e asaj historie, është protesta qytetare. Kishte shumë gjëra aty brenda, po të paktën në këndveshtirmin tim, unë kështu e fillova bisedën dhe thashë që katër njerëz në të njëjtën ngjarje, tregojnë katër ngjarje të ndryshme secili. Kjo është ngjarja ime. Pjesa e shqetësimit që u kthye pastaj në një manifestim të refuzimit nga vetmia. Unë jam i bindur që sikur pyetja, që u bë si çekiç, “ Pse vetëm ne?”, mos të ekzistonte, ngjarjet do kishin rrjedhur tërësisht ndryshe.  

Dua ta mbyll duke thënë, ne nuk u tërhoqëm, që të jetë shumë e qartë. Ne nuk u tërhoqëm sepse ne nuk kishim marrë një vendim. Ne morëm vendimin e duhur edhe falë jush. Kur them jush, them gjithë atyre që ishin protagonistë në këtë histori, morën vendimin e duhur. Kjo është gjëja e mrekullueshme e asaj historie unikale. Nuk kishte një qeveri që kishte dalë dhe kishte thënë “ne do bëjmë këtë”, pastaj doli populli dhe qeveria tha jo ne nuk e bëjmë këtë.

Që edhe mund të ndodhi dhe prapë është në nderin e qeverisë që nuk vret njerëz në bulevard, por që mund të tërhiqet nga një vendim i gabuar. Por ne nuk kishim marrë vendim, ne nuk kishim vendosur përball popullin. Përkundrazi ne ishim mes jush që na thoshit gjithë çfarë donit të përcillnit dhe aleatëve tanë të cilëve ju thoshim gjitha çfarë ne donim të përcillnim, edhe për ju. Dhe kjo është pjesa e bukur e historisë.

Unë nuk kam ndërmend të shkruaj një libër për këtë, po besoj që nga të gjithë ne njeriu i duhur e ka bërë, Carlo dhe atij as Sazani s’ka çi bën.

Shkrimi u publikua sot (12.03.2014) në gazetën Shqiptarja.com (print)

Redaksia Online
(d.d/shqiptarja.com)

TAG:
• carlo bollino