Skënderbeu bën bashkë artistët e Shqipërisë dhe të Kosovës, pas Tiranës vepra u shfaq edhe në Prishtinë

Skënderbeu bën bashkë artistët e Shqipërisë dhe të Kosovës, pas Tiranës vepra u shfaq edhe në Prishtinë

Opera 'Skënderbeu'

Kjo vepër e madhe u shfaq disa ditë të shkuara në Tiranë. Nuk munda të shkoj e më erdhi keq. E sa mirë u ndjeva kur kompozitori më ftoi personalisht në të parën, këtu në Prishtinë. Nuk mund ta humbja.

Hija e veprës, e rëndë, solemne ndeshej e ndihej kudo para shfaqjes: në makinat që kalonin ngadalë, zonjat qe zbrisnin prej tyre, sportelet që mbylleshin kujdesshëm e pa zhurmë, në mërmërimën e përmbajtur si shushurimë të publikut në sallë, në veshjet, stolitë, në praninë e kryeministrit e një pjese të anëtarëve të kabinetit të tij.

Ashtu si dhe i thashë kompozitorit e mikut Vasil Sofokli Tole pas shfaqjes, nuk do ta besoja kurrë se në moshën time, do të kishte forcë një vepër si kjo e tij, të shkaktonte emocione si ato që unë ndjeva mbrëmë. Muzikë që më bëri të besoj se po jetoja një jetë të dytë, ndërkaq e para më vinte në formë valësh përplasëse në breg, nga forca evokuese e notave e zërave, instrumentave të orkestrës; e ashtu si vale shuhej, për ti lënë vendin pasardhëses.

Pashë Arbërinë (në të jeta ime e parë, pra) në tërë fisnikërinë e saj: princër, kontë, dukë, kështjella, veshje, manastire, kupa me verë, mesha solemne, shandanë, dasma, dëgjova latinisht, greqisht më tej në funksione fetare, ambasadorë, tymra qirinjsh e temjani që ngjiteshin drejt kubeve të sallave të pritjeve, prelatë të lartë, te derguar te Venedikut...

Introduksioni me perkusionë ishte i hatashëm në ato ritmet tona të perziera, në lojën, më pas dramaticitetin, e më tej orkestra, kori... së bashku me ndjesinë e të qenit në oborret e vjetra të fisnikëve, një mallëngjim më kaploi shpirtin, një mundësi lotësh në atë atmosferë prej requiemi mozartian, më tej ndjeva forcën të më rritej, një fuqi si e Anteut që avitet të më pushtojë krejtësisht, madhështi, ngjitje drejt qiejve si në Orff-ianen Carmina Burana.

"O Fortuna

Velut luna

Statu variabilis

Semper crescis..."

Vaso Tole pastaj ka ditur mjeshtërisht të ndërthurë në mënyrën më të ëmbël, më harmonike të mundshme, homazhet e tij: kabanë e Përmetit, një pasazh prej pak masash nga kënga patriotike "Për mëmëdhenë" e më në fund temën e luftës nga filmi "Skënderbeu" të mjeshtrit të madh Çesk Zadeja.

Ndërsa rrija e dëgjoja, mendoja se gjithë ato evokime, nuk ishin thjesht homazhe, por edhe një sens i mrekullueshëm e i ndërgjegjshëm vazhdimësie, i kompozitorit e Qytetarit Tole njëkohësisht; një pranim i rrënjëve e një përkujdesje për to, një harmonizim i së shkuarës me të sotmen, pothuaj një thirrje politike në gjuhën më intelektuale e te rafinuar të mundshme, për të mos shembur të kaluarën në cikle dhjetëvjeçarësh, si rëndom e tragjikisht kemi bërë e bëjmë.

Tej kësaj shkarjeje ideologjike, (ndjesë) dua të shpreh pak fjalë edhe për skenografinë: evokative, harmonike. Ngjyra të bukura, lëvizje si në ëndrra, diç nga Kostandini, besa, qiejt vangoghianë. Po ashtu edhe kostumografia, pak elementë e në masë. Mrekulli

Vaso Tole, me bindje e them, i ka dhuruar kombit një tjetër fidan në kopshtin e artit.

Urime maestro!

Krijimtari të mbarë, për gëzimin tonë, për shpirtrat tanë!

G.MO/M.Q./Shqiptarja.com
Komento

KUJDES! Nuk do të publikohen komente që përmbajnë fjalë të pista, ofendime personale apo etiketime mbi baza fetare, krahinore, seksuale apo që shpërndajnë urrejtje. Në rast shkelje të rëndë të etikës, moderatorët e portalit mund të vendosin të bllokojnë autorin e komentit, të cilit do t'i ndalohet nga ai moment të komentojë te Shqiptarja.com

  • Sondazhi i ditës:

    Kë doni ju që të fitojë zgjedhjet në SHBA?



×

Lajmi i fundit

Përse Wisconsin është thelbësor në garën presidenciale të vitit 2024?

Përse Wisconsin është thelbësor në garën presidenciale të vitit 2024?