Njerëzit gënjejnë në mënyrë që të mbajnë një reputacion të mirë, të ndershëm edhe nëse i dëmton ata që ta bëjnë këtë.
Ju vozitni shpesh për punë dhe mund të bëni deri në 400 milje në muaj.
Ju gjithashtu e dini që njerëzit me të cilët punoni zakonisht ngasin 280 deri në 320 milje çdo muaj.
Këtë muaj, ju keni drejtuar saktësisht 400 milje. Sa prej kësaj mendoni se do të kërkoni në raportin tuaj të shpenzimeve? 400?
Një ekip shkencëtarësh nga Universiteti Hebraik i Jeruzalemit, Universiteti i Cikagos dhe Universiteti i Kalifornisë, ua bëri këtë pyetje të saktë 100 të rriturve në SH.B.A. në një studim të botuar në ”Journal of Experimental Psychology”, sipas CNN.
Studiuesit zbuluan se 12% e të anketuarve raportuan distancën që çuan, duke dhënë një përgjigje mesatare prej 384 milje.
Ekipi gjithashtu pyeti 100 të rritur të veçantë në SHBA, çfarë do të raportonin nëse do të vozisnin 300 milje, dhe ata të gjithë thanë të vërtetën.
Kështu që njerëzit në grupin e parë gënjejnë për kilometrazhin e tyre, edhe pse do të humbisnin paratë.Studiuesit besojnë se kjo do të ndodhte që të ishte aq e sinqertë, me supozimin se të tjerët do të ishin dyshues për një kërkesë të lartë shpenzimesh.
"Shumë njerëz kujdesen shumë për reputacionin e tyre dhe se si do të gjykohen nga të tjerët dhe një shqetësim për t'u dukur i sinqertë mund të tejkalojë dëshirën tonë për të qenë të sinqertë", shpjegon Shoham
Choshen-Hillel, pedagog i vjetër në Shkollën e Administrimit të Biznesit dhe Qendrës për Studimi i Racionalitetit në Universitetin Hebraik të Jeruzalemit.
Sipas tij, gjetjet tregojnë se kur njerëzit marrin rezultate të jashtëzakonshme, ata parashikojnë reagime të dyshimta të njerëzve të tjerë dhe preferojnë të gënjejnë dhe të shfaqen të sinqertë se sa të thonë të vërtetën dhe të paraqiten si gënjeshtarë egoistë.
Studiuesit testuan skenarë të shumëfishtë, duke përfshirë avokatët që pretendojnë orë të faturimit dhe studentët vetë-raportojnë fitore të lojërave të fatit në këmbim të parave dhe në secilin rast u panë rezultate të ngjashme, njerëzit gënjejnë kur ndeshin një person më të mirë.
Pse e bëjnë këtë?
Choshen-Hillel beson se njerëzit gjykojnë të tjerët negativisht kur raportojnë rezultate ekstreme.
"Njerëzit janë aq të shqetësuar sa duken të pandershëm sa të silleshin pandershëm për ta mbajtur reputacionin e tyre të pastër", i tha ajo CNN.
Choshen-Hillel shpjegon se ekzistojnë dy lloje kryesore të gënjeshtrës, egoiste dhe prosociale.
E para, siç mund ta parashikoni, është për përfitime egoiste, siç është mashtrimi i një siguruesi me një pretendim të rremë ose raportimi i më pak të ardhurave për të paguar më pak taksa.
E dyta përfshin gënjeshtrën për të ndihmuar të tjerët ose për të mos ofenduar të tjerët, për shembull duke i thënë një shoku që duket bukur kur nuk është kështu.
Por tani Choshen-Hillel dhe ekipi i saj po sugjerojnë se ekziston kjo lloj e tretë e gënjeshtrës, gënjeshtra për të vazhduar paraqitjet, ose për të ruajtur një reputacion të mirë.
Ata besojnë se ky mentalitet në tërësi ndikon në sjelljet e shumta në jetën e përditshme.
"Gjetjet duken intuitive dhe të besueshme", thotë Tali Sharot, profesor i neuroshkencës njohëse në departamentin e Psikologjisë Eksperimentale në University College London, i cili nuk ishte i përfshirë në hulumtim.
"Një nga motivimet kryesore për të gënjyer është të rrisim vlerën tonë në sytë e të tjerëve. Ndërsa njerëzit e shohin ndershmërinë si një veçori të dëshirueshme, duket shumë e mundshme që njerëzit do të gënjejnë të duken të ndershëm në sytë e të tjerëve ashtu si ata duan që të duken të suksesshëm, të dashur, punëtorë, etj."
Të gjithë kanë gënjyer një herë në jetën e tyre duke mos dëmtuar askënd vetëm që të mos prishnin figurën e tyre të krijuar deri tani.