Rifillojnë fluturimet në Kabul, Biden: Kemi marrëveshje me talebanët, amerikanët do lejohen të kalojnë! OKB: Po gjurmohen bashkëpunëtorët e NATO, do ketë ekzekutime masive

Ministri i Jashtëm italian Luigi Di Maio, ka folur për situatën në Afgnistan përmes një deklarate për mediat. Di Maio u shpreh se të gjitha palët duhet të bashkëpunojnë për të arritur sigurinë ndërkombëtare dhe se Afganistani nuk mund të kthehet në një terren për terrorizmin.

“Ne duhet të punojmë së bashku në mënyrë që Afganistani të mos bëhet përsëri një terren ushqyes për terrorizmin dhe një kërcënim për sigurinë e bashkësisë ndërkombëtare. Ne duhet të punojmë me të gjitha palët përfshirë këtu aktorët kryesor dhe ato rajonalë të cilët ndajnë të njëjtin shqetësim me ne”, tha Di Maio.

Kryeministri britanik, Boris Johnson ka folur për situatën në Afganistan duke thënë se përpjekjet për evakuim janë duke u përmirësuar.

Pas një takimi emergjent të Komitetit të Qeverisë, Johnson iu ka thënë gazetarëve se po shihet një stabilizim në aeroportin e Kabulit.

"Dje ne ishim në gjendje të nxirrnim rreth 1.000 njerëz, sot 1.000 persona të tjerë", tha Johnson.

Sakaq, kryeministri britanik ka thënë se do nëse do jetë e nevojshme do të bashkëpunojë më talebanët për të gjetur një zgjidhje në mënyrë që të kryejnë evakuimet.

 "Unë dua t'i siguroj njerëzit se përpjekjet tona politike dhe diplomatike për të gjetur një zgjidhje për Afganistanin po vazhdojnë. Nëse është e nevojshme do bashkëpunojmë më talebanët", tha Johnson.

Presidenti i SHBA, Joe Biden pyetet nëse SHBA do të dërgojë trupa në qendër të Kabulit për të nxjerrë ndonjë amerikan që nuk arrin të arrijë në aeroport.

Ai këmbëngul se kjo nuk do të jetë e nevojshme, pasi "ne kemi bërë një marrëveshje me talebanët".

"Deri tani," thotë ai, çdo mbajtësi të pasaportës amerikane është lejuar të kalojë.

Biden thotë se SHBA është në "kontakt të vazhdueshëm" me talebanët. Ai thotë se grupit militant që tani kontrollon vendin i është thënë se ata mund të presin një "përgjigje të shpejtë dhe të fuqishme" nga SHBA nëse talebanet angazhohen në ndonjë sulm ndaj amerikanëve.

Ai gjithashtu zotohet se zyrtarët po monitorojnë për çdo sulm terrorist, duke përmendur se si burgjet u zbrazën nga talebanët ndërsa pushtuan vendin.

"Ne ndaluam fluturimet jashtë Kabulit këtë mëngjes për t'u siguruar që ne mund të përparonim të evakuuarit në pikat e tyre të tranzitit," thotë Biden, duke shtuar se fluturimet tani kanë rifilluar.

"Më lejoni të jem i qartë. Çdo amerikan që dëshiron të kthehet në shtëpi ne do t'ju çojmë në shtëpi," zotohet ai.

Por, shton ai, "nuk mund të premtoj se cili do të jetë rezultati përfundimtar" për shkak të rrezikut në terren.

Presidenti i SHBA-së, Joe Biden në një konferencë për shtyp tha se forcat amerikane kanë një kontroll më të plotë në  aeroportin e Kabulit dhe se po vijojnë evakuimet e afganëve. Biden tha se ka për progres nga hera e kaluar dhe se fluturimi që pritet të nisin do të jetë ndër më të vështirat në histori.

 "Që kur fola të hënën ne kemi bërë një proces të rëndësishëm. SHBA tani ka siguruar aeroportin e Kabulit dhe po vazhdon me evakuimin e civilëve. Ky është një nga fluturimet më të mëdha, më të vështira në histori. Dhe i vetmi vend në botë i aftë për të projektuar këtë fuqi të madhe në anën e largët të botës, me këtë shkallë saktësie, janë Shtetet e Bashkuara të Amerikës" , tha Biden.

Kryeministri grek Kyriakos Mitsotakis ka zhvilluar një telefonate me presidentin turk Regep Tayp Erdogan. Telefonata zgjati gjysmë ore, gjatë së cilës thuhet se të dy udhëheqësit diskutuan zhvillimet në Afganistan dhe presionin e mundshëm të refugjatëve. Greqia dhe Turqia po përballen me të njëjtën sfidë.

Erdogan deklaroi se Turqia nuk do të bëhet një strehë për refugjatët në Evropë. E njëjta gjë vlen edhe për Greqinë, e cila ka marrë mjaft peshë si kufiri i jashtëm i BE -së.

Të dy udhëheqësit ranë dakord mbi nevojën për të mbështetur vendet fqinje në mënyrë që afganët të qëndrojnë sa më pranë shtëpisë të jetë e mundur.

Në veçanti, pala greke përsëriti se nuk do të lejonte përsëritjen e vitit 2015, kur qindra mijëra refugjatë kaluan ishujt grekë në brigjet turke për të arritur në Evropën qendrore.

Nga ana tjetër, Presidenti Erdogan përsëriti se Turqia nuk mund të bëhej një vend i shenjtë i refugjatëve dhe se vendi tashmë po strehonte 5 milionë refugjatë.

Presidenti turk, Recep Tayyip Erdogan ka deklaruar se Turqia është e gatshme të zhvillojë bisedime me talebanët nëse është e nevojshme.

“Nëse trokitet në derën tonë, ne do ta hapim atë për dialog”, u tha presidenti Erdogan gazetarëve, raporton Anadolu Agency.

Erdogan kritikoi botën perëndimore dhe vendet islame për mungesën e interesit dhe kujdesit të tyre për Afganistanin gjatë dy dekadave të fundit.

Ai pohoi se Turqia ka bërë përpjekjet e nevojshme për zhvillimin e Afganistanit dhe do të vazhdojë ta bëjë këtë.

Lidhur me valën e migrimit nga Afganistani pas marrjes nën kontroll të talebanëve, Erdogan tha se Turqia po strehon rreth 300 mijë emigrantë afganë pa dokumente.

Këto janë pamjet jashtë aeroportit të Kabulit, ku mijëra njerëz po kërkojnë që të largohen nga vendi.

Ndërkohë që fluturimet kanë filluar, talebanët po kontrollojnë letrat e afganëve që duan që të futen në aeroport.

Por afganët që duan të largohen thonë se është shumë e vështirë për të provuar vërtetësinë e dokumentacionit të tyre.

Afganët duke pritur jashtë murit rrethues në aeroportin e Kabulit

Situata në aeroportin e Kabulit është kaotike, ku qeveritë perëndimore që kanë dërguar avionë për evakuimin e personelit të tyre, por edhe refugjatëve afganë, shprehen se nuk e dinë se në cilët aeroplanë janë qytetarët e tyre të evakuuar.

"Për shkak të kaosit në aeroport, ne në këtë moment nuk kemi një pasqyrë të qartë se në cilin aeroplan janë njerëzit tanë, apo qytetarët e vendeve të tjera evropiane ose aleatët e NATO -s, apo personeli afgan. Ne e dimë se në këtë moment ka më shumë se 700 shtetas holandezë ende në Afganistan ... dhe ne duhet t'i kthejmë ata", tha ministri i jashtëm holandez.

Presidenti rus Vladimir Putin ka reaguar për herë të parë për situatën në Afganistan dhe  'pushtimin' nga talebanët, ku thotë se vendet e tjera "nuk duhet të imponojnë vlerat e tyre" në Afganistan dhe se si talebanët tani kontrollojnë pjesën më të madhe të vendit, "ne duhet të pranojmë se është një realitet".

Putin shpreson se talebanët do të përmbushin premtimet e tyre për të rivendosur rendin në Afganistan.

Fuqitë e huaja po vazhdojnë përpjekjet për të nxjerrë shtetasit e tyre nga Afganistani. Një zyrtar i NATO -s tha dje se më shumë se 18,000 njerëz janë evakuuar në pesë ditët e fundit nga aeroporti i Kabulit. Jashtë aeroportit situata mbetet kaotike. Talibanët kanë bllokuar afganët që përpiqen të ikin.

Talebanët kanë marrë kontrollin e Afganistanit por jo dëshirën e popullit afgan për të mbrojtur liritë e tyre.

Në protestën e organizuar ditën e djeshme video mahnitëse të grave që udhëheqin burrat në protestat kundër talebanëve brenda pak orësh janë bërë virale.

Pas ardhjes së talebanëve në fuqi shumë gra afgane kanë frikë për jetën dhe sigurinë e tyre nën sundimin brutal, i cili historikisht ka kufizuar të drejtat e grave dhe vajzave.

Por disa gra ditën e djeshme mposhtën frikën dhe marshuan para dhe përkrah burrave gjatë protestave të së enjtes, duke brohoritur dhe duke mbajtur flamujt kombëtar lart.

Në një video, një grua shihet duke ngritur grushtin lart, duke i nxitur burrat përreth saj të ecin përpara dhe të vazhdojnë marshimin.

Një turmë afganësh morën pjesë në demonstratat e të enjtes, të cilat shënuan 102 vjetorin e pavarësisë së vendit nga Britania në 1919.

Talebanët në konferencën e tyre të parë për median premtuan se kanë ndryshuar, se janë më të moderuar por pamjet e shpërndara në mediat sociale janë larg imazhit të premtuar.

Në një video të shpërndarë në mediat ndërkombëtare shihen pamjet tronditëse të shefit të policisë Haji Mullah Achakzai, i gjunjëzuar dhe me sy të lidhur.

Achakzai, rreth 60 vjeç, ishte një armik i talebanëve dhe njihej si një luftëtar me përvojë në konfliktin e gjatë midis militantëve dhe forcave të qeverisë afgane.

Video është regjistruar vetëm pak minuta para ekzekutimit të pa mëshirshëm.

Gjeneral Achakzai, në të 60-at e tij të hershëm, ishte një armik i njohur i talebanëve dhe i njohur si një luftëtar me përvojë në konfliktin e gjatë midis grupit dhe forcave të qeverisë civile afgane, i cili ra në fundjavë.

Ndërkohë, disa ish -zyrtarë të qeverisë afgane u arrestuan nga talebanët pasi rebelët islamikë pushtuan Kabulin të dielën e kaluar dhe janë ende në paraburgim. 

Ndërkohë Amnesty International thekson se talebanët masakruan nëntë burra pasi morën nën kontroll provincën Ghazni, ndërsa dëshmitarët okularë tregonin detaje tronditëse të vrasjeve. Gjashtë prej tyre u qëlluan ndërsa tre të tjerë u torturuan për vdekje, ndërsa një gjeneral që qëndroi kundër tyre u ekzekutua me gjakftohtësi nga talebanët.

Rruga drejt aeroportit të Kabulit, pas çdo ore që kalon fillon të duket si një mision i pamundur.

Mediat ndërkombëtare raportojnë se një civil gjerman u qëllua nga talebanët ndërsa shkonte drejt aeroportit të Kabulit, por nuk është në gjendje  të rëndë për jetën.

 “Një civil gjerman u plagos nga një goditje me armë zjarri gjatë rrugës për në aeroportin e Kabulit. Ai po merr kujdes mjekësor, por jeta e tij nuk është në rrezik dhe ai do të evakuohet së shpejti, "tha zëdhënësja e qeverisë gjermane.

Ndërkohë, një zëdhënës i ministrisë së mbrojtjes në Berlin tha se Gjermania do të dërgonte dy helikopterë të lehtë në Kabul për të evakuuar gjermanët në rrezik ose të vendosur në rajone të largëta.

Në ambientit e jashtme të aeroportit vazhdojnë të ketë grupe të mëdha njerëzish ndërkohë që talebanët po shtrëngojnë lëvizjet dhe pengojnë qytetarët të largohen nga vendi.

World Food Programme i Kombeve të Bashkuara paralajmëron që Afganistani mund të përballet me një "krizë të tmerrshme humanitare".

Zyrtarët thonë se viti do të jetë "jashtëzakonisht i vështirë", për shkak të konfliktit dhe për shkak të thatësirave që kanë përfshirë vendin. Organizata thekson se një e treta e popullsisë mund të përballet me varfëri ekstreme dhe mund të vuajë mungesën e ushqimit.

Duke folur nga Kabuli, drejtoresha e WFP-së Mary-Ellen McGroarty , deklaroi se pavarësisht se vendi gjendet nën pushtetin e talebanëve stafi i tyre do të qëndrojë në Kabul.

Ajo tha se situata ishte "e tmerrshme", me analizat që tregojnë se 14 milion njerëz janë në rrezik kequshqyerje, përfshirë dy milion fëmijë.

"Ndërsa konflikti është përshkallëzuar në të gjithë vendin, fermerët nuk janë në gjendje të korrin të mbjellat e tyre dhe kanë filluar të braktisin shtëpitë e tyre ," shtoi ajo.

Talebanët kanë torturuar dhe "masakruar" brutalisht disa pjesëtarë të pakicës kryesisht shiite Hazara të Afganistanit muajin e kaluar deklaron Organizata Ndërkombëtare Amnesty International.

Kjo sipas organizatës është një "tregues i tmerrshëm" që flet për sundimin e grupit militant sunit dhe një shenjë që talebanët nuk kanë ndryshuar pavarësisht se ata pretendojnë një gjë të tillë.

Sekretarja e përgjithshme e Amnesty International, Agnes Callamard tha se "brutaliteti gjakftohtë i këtyre vrasjeve sjellë në kujtesë veprimet e kaluara të talebanëve, dhe është një tregues i tmerrshëm i asaj që mund të sjellë sundimi taleban në Afganistan".

Në një raport të botuar më 19 gusht, Amnesty International tha se nëntë burra Hazara u vranë midis 4 dhe 6 korrikut në rrethin Malistan në provincën lindore të Ghaznit.

Fshatarët të cilët kanë thënë se pas intensifikimit të luftimeve midis forcave qeveritare dhe talebanëve, ata ishin detyruar të iknin në male për të mbrojtur veten, por kur ishin kthyer për të marrë ushqim ata ishin zënë në pritë nga militantët.

Në total thuhet se gjashtë burra u qëlluan, disa në kokë dhe tre u torturuan për vdekje, duke përfshirë "një burrë që u mbyt me shallin e tij". Komuniteti Hazara është grupi i tretë më i madh etnik i Afganistanit. Hazarët etnikë kryesisht praktikojnë islamin shiit dhe janë përballur me diskriminim dhe persekutim afatgjatë në Afganistanin kryesisht sunit.

Facebook ka nxjerrë masa të reja sigurie për të mbrojtur përdoruesit në Afganistan. Pas rekomandimeve të aktivistëve, gazetarëve dhe grupeve të shoqërisë civile, kompania thotë se përdoruesit tani mund të mbrojnë postimet e tyre nga nata që s'i njohin. Gjithashtu, përdoruesit e Instagram në Afganistan do të marrin njoftime që i informojnë ata për metodat për të mbrojtur llogaritë e tyre.

Me mijëra afganë kërkojnë të largohen nga vendi i tyre pas ardhjes së talebanëve në pushtet, por një imazh tronditës tregon një avion luftarak të nisur nga aeroporti i Kabulit thuajse bosh, duke mbajtur brenda vetëm gruan e një ish-marinsi Britanik.

Foto u publikua në Tëitter nga Paul 'Pen' Farthing, ish-marinsi britanik që shërbeu në Kabul, i cili tregoi se bashkëshortja e j po kthehej në shtëpi.

Më shumë se 18,000 njerëz janë evakuuar në pesë ditët e fundit nga aeroporti i Kabulit, por talebanët po i pengojnë ata të lënë vendin.