POP 5

Lajmet më të lexuara të 5 minutave të fundit

Kultura

Tefta Radi, dëshmi të ralla për
im’zot Vinçenc Prenushin

Momenti dramatik i datës 19 maj 1947, kur Imzot Prenushi u arrestua duke nisur kalvarin e vuajtjeve, dhe ai i 18 dhjetorit 1947, kur Gjykata Ushtarake e Durrësit hapi gjyqin, si dhe të tjera dëshmi të ralla u shfaqën mbrëmë në dokumentarin e gazetares së njohur Tefta Radi, që u realizua në bashkëpunim me Muzeun Historik Kombëtar.
Tefta Radi, dëshmi të ralla për<br />im’zot Vinçenc Prenushin
TIRANE- Momenti dramatik i datës 19 maj 1947, kur Imzot Prenushi u arrestua duke nisur kalvarin e vuajtjeve, dhe ai i 18 dhjetorit 1947, kur Gjykata Ushtarake e Durrësit hapi gjyqin, si dhe të tjera dëshmi të ralla u shfaqën mbrëmë në dokumentarin e gazetares së njohur Tefta Radi, që u realizua në bashkëpunim me Muzeun Historik Kombëtar. Dokumentari kushtuar martirit të fesë katolike shqiptare, Im’Zot Vinçenc Prenushit u shfaq në sallën UNESCO të MHK.

Imzot Prenushi, ishte prelat, kryepeshkop, eseist, publicist, poet, folklorist e përkthyes i Wismanit, Sinkievicit, Ëeberit dhe Pelicos. Me 19 mars 1936, Selia e Shenjtë e emëron Ipeshkëv te Sapës, detyrë që e mban deri në vitin 1940, kur emënohet Argjipeshkëv Metropolitan i Dioqezit të Durrësit, duke pasur nën administrim kryeqytetin Tirane. Mbas vdekjes së Imz. Gaspër Thaçit, në Shkoder me 26 maj 1946 dhe arestimit të Don Mikel Koliqit, famullitar i Shkodres, Imz. Prennushi ngarkohet me detyren e Primatit Katolik të Shqiperisë.

Në dokumentar shikuesit panë se cfarë ndodhi kur vendimi i Gjykatës së Durrësit iu përcoll për shqyrtim Gjykatës së Lartë të Tiranës, bashkë me një relacion të prokurorit të Durrësit, Sotir Qiriaqi (data, 1 dhjetor 1947). Si u soll Gjykata e Lartë Ushtarake Tiranë më datën 23 shkurt 1948, mbasi shqyrtoi çështjen e të pandehurve (mes tyre edhe Prenushi), duke refuzuar kërkesën e tyre.

Vinçenc Prennushi deklaroi se “lufta ime ishte kundër komunistave e Partisë Komuniste që të mos ekzistonte, kur të formohej Pushteti që mendonim me zbarkimin e amerikanëve.” Për këtë ai më 19 mars 1949 vdes nga torturat më çnjerzore në burgun e Durrësit. Dokumentari vijon deri tek shpallja “Martir i Demokracisë” më 8 maj 1993 në Durrës. Vinçenc Prenushi ishte një prej figurave të shquara të Rilindjes sonë Kombëtare. Im’Zot Vinçenc Prennushi është prelati më i lartë dhe i fundit i fesë katolike në Shqipëri, deri më 1949 kur ai vdes nën tortura të tmerrshme të diktaturës komuniste, në burgun e Durrësit, në duart e Arshi Pipës ndërsa emri i tij ka shkuar edhe në Vatikan për t’u lumturuar.

Regjisorja dhe skenaristja e këtij dokumentari,  Tefta Radi u shpreh se për realizimin e tij, u është referuar dëshmive autentike dhe dokumenteve të shumta arkivore. Dokumentari është shumë aktual dhe paraqet histori e materiale të padokumentuara më parë. Tefta Radi falenderoi ekipin bashkëpunues për realizimin e këtij dokumentari si dhe aktoret Roza Anagnosti, Tinka Kurti dhe Margarita Xhepa. Montazhi u realizua nga Donika Gjebrea ndërsa kolona muzikore nga Kozeta Raftit.

Ky  nuk është dokumentari i parë i realizuar nga gazetarja e talentuar Tefta Radi. Filmi dokumentar kushtuar shkrimtarit Millosh Gjergj Nikolla, me titull “Migjeni, ky uragan” si dhe “Martin Camaj, i papërsëritshëm”, mbi jetën e shkrimtarit dhe albanologut shqiptar janë realizuar mjeshtërisht nga ikona e lajmeve dhe imazhin e tyre në TVSH, Tefta Radi.


Shkrimi u botua në Shqiptarja.com (print) në 28 shkurt 2015

Redaksia Online
(d.a/shqiptarja.com)

  • Sondazhi i ditës:
    28 Nëntor, 09:20

    A e keni të qartë pse opozita organizon mosbindje civile?

Lajme të tjera



×

Lajmi i fundit

‘Dua më shumë Shqipërinë’, koncert për Pavarësinë në Fier! Bëhen bashkë 70 artistë fierakë

‘Dua më shumë Shqipërinë’, koncert për Pavarësinë në Fier! Bëhen bashkë 70 artistë fierakë

28 Nëntor, 21:39 nga Marsela Topi