POP 5

Lajmet më të lexuara të 5 minutave të fundit

Opinion

Eduard Zaloshnja: Me përkufizim, sondazhet s’janë instrumente precize

Deri më 5 nëntor, priten të publikohen dhjetra sondazhe rreth zgjedhjeve presidenciale në SHBA. Si zakonisht, pritet të bëhen shumë komente e citime të rezultateve të këtyre sondazheve

Eduard Zaloshnja: Me përkufizim, sondazhet s’janë instrumente precize

Donald Trump dhe Kamala Harris

Deri më 5 nëntor, priten të publikohen dhjetra sondazhe rreth zgjedhjeve presidenciale në SHBA. Si zakonisht, pritet të bëhen shumë komente e citime të rezultateve të këtyre sondazheve.

Dhe si zakonisht, në komentet e citimet, me gjasa, mund të mos përmendet një detaj shumë i rëndësishëm i sondazheve - marzhi i gabimit statistikor të tyre. Duke harruar kështu faktin që, me përkufizim, sondazhet s’janë instrumente precize - çdo sondazh ka një marzh gabimi statistikor.

Kur thuhet se, bazuar në filan sondazh, kandidati fistek ka sot kaq përqind të votave, rrallë përmendet se marzhi i gabimt statistikor të kësaj përqindjeje është plus/minus aq përqind. Dhe jo në pak raste, diferenca mes kandidatit fistek dhe konkurentit të tij mund të jetë brenda intervalit të gabimit statistikor - pra, nuk mund të thuhet me siguri statistikore se cili është realisht në epërsi ndaj tjetrit…

Po përse sondazhet kanë marzh gabimi statistikor?

Përgjigjia mund të gjehet tek Ligji i Numrave të Mëdhenj – nga më të rëndësishmit e teorisë së probabilitetit. Kështu, kur dikush hedh 100 monedha mund t’i bien 41% kokë, ose (në ekstremin tjetër) 59% kokë. Po ta përsërisë ky dikush këtë eksperiment me 1100 monedha, intervali i rënies kokë do të jetë nga 47% deri në 53%; goxha më afër probabilitetit real 50%. Ndërsa po të hedhë 100 mijë monedha, intervali i rënies kokë do të jetë shumë, shumë më i ngushtë: 49.7% deri në 50.3%.

Duke u kthyer tek sondazhet, sa më shumë të anketuar të rastësishëm të përfshihen në kampionin statistikor të një sondazhi, aq më shumë i afrohemi përqindjes reale të përkrahjes ndaj një kandidati. Por kostoja e anketimit të 100 mijë qytetarëve të rastësishm është tejet e lartë. Prandaj sondazhistët mjaftohen me kampione relativisht të vogla, që zakonisht prodhojnë marzhe gabimi statistikore plus/minus 3%.

Dhe kur përqindjet e dy kandidtëve kanë një diferencë që përfshihet brenda intervalit të gabimit statistikor të sondazhit, thjesht mund të thuhet se ata janë statistikisht rrotë-më-rrotë. Sepse mund të qëllojë që në një garë dyshe, një sondazhisti t’i rezultojë kandidati filan me 47% të votave (me marzh gabimi +/- 3%), ndërsa një sondazhisti tjetër (në të njëtën kohë e me të njëjtën metodologji) po ky kandidat mund t’i rezultojë me 53% të votave (me marzh gabimi +/- 3%). Në një rast të tillë, as njëri e as tjetri sondazhist nuk është gabim.  Njësoj si në rastin e hedhjes së 1100 monedhave, gara mund të jetë thjesht barabartë 50-50…

Po përse atëherë vlen të bëhen sondazhe parazgjedhore?

Në qoftë se në një garë dyshe, kandidati filan rezulton me 53.5% (me marzh gabimi +/- 3%) dhe kandidati fistek rezulton me 46.5% (me marzh gabimi +/- 3%), mund të thuhet me siguri statistikore se filani ka epërsi ndaj fistekut. Në rastin më të keq për filanin, ai nuk zbret poshtë 50.5% (53.5% minus 3%), ndërsa konkurenti i tij shkon maksimumi deri në 49.5% (46.5% plus 3%).

SHËNIM: Aktualisht, 7 shtete nga 50 të federatës amerikane janë shtete kyç për përcaktimin e fituesit në garën presidenciale. Në asnjërin prej këtyre 7 shteteve, asnjë nga dy kandidatët nuk e ka arritur ende kuotën 50% (bazuar në mesataren e sondazheve të ndryshme të zhvilluara në secilin shtet).

Xh.K/Shqiptarja.com
Komento

KUJDES! Nuk do të publikohen komente që përmbajnë fjalë të pista, ofendime personale apo etiketime mbi baza fetare, krahinore, seksuale apo që shpërndajnë urrejtje. Në rast shkelje të rëndë të etikës, moderatorët e portalit mund të vendosin të bllokojnë autorin e komentit, të cilit do t'i ndalohet nga ai moment të komentojë te Shqiptarja.com

Komente

  • Tushi: 23/10/2024 21:14

    O zaloshnjë çmind të thuash për arrestimin e Kryebashkiakut të New Yorkut për korrupsion, qe e kishte idhull Lal Fiku

    Përgjigju
  • Sondazhi i ditës:

    A e forcojnë besimin tuaj tek SPAK arrestimet e Metës e Çyrbjas?

Lajme të tjera



×

Lajmi i fundit

Von der Leyen nesër në Kosovë, takohet me Osmanin e Kurtin

Von der Leyen nesër në Kosovë, takohet me Osmanin e Kurtin

25 Tetor, 23:03