Për nivelin e ulët të pagave eksperti i ekonomisë Fatos Çoçoli jep dy arsye kryesore.

“Gjëja e parë është që numri i vendeve të reja të punës me pagë të lartë siç është vendi i ri i punës në sistemin bankar apo në teknologjinë e informacionit për elektronikën është pak më i ulët relativisht. Arsyeja e dytë është pikërisht edhe trukkimi i pagave në zonat, në sektorët që për ne vazhdojnë të kenë rritje. Ne e dimë që ushqimi kryesor i rritjes sonë edhe për këtë vit janë dy. Është turizmi, por është edhe ndërtimi”, thotë Çoçoli

Sipas tij shifrat e pagave të deklaruara nga bizneset nuk janë reale, pasi ato trukohen nga biznesi për shkak se duan të shmangin kostot që kanë nga tatimi dhe sigurimet shoqërore e shëndetësore.

'Sipërmarrësit tanë e kanë më të lehtë të mashtrojnë shtetin, t'i japin një shifër të gabuar të asaj që japim. Për shembull ti je punëdhënëse dhe unë jam punëmarrësi dhe kërkoj një vend pune dhe më thua që po do të marrësh 900.000 ALL të vjetra në muaj shtetit do t'i deklarojmë 600.000. Ti edhe nuk paguan një pjesë të sigurimeve shoqërore që ke ti dhe përfiton shumë më tepër ti. Pra është një marrëveshje paraprake”, thotë Çoçoli.

Por ulja e deklarimit, ndikon automatikisht edhe në nivelin mestar të rrogave në vend, si dhe dëmton punëmarrësin pasi ulet vlera e kontributeve për pensionin.

“Kostoja është e jashtëzakonshme. Krimi ekonomik është shumë i rëndë. Pse? Sepse ti praktikisht po minon skemën e pensioneve të vendit tënd. Tregu i punës vazhdon të jetë dukshëm shumë më informal sesa ai në Kosovë, në Maqedoninë e Veriut dhe në Malin e Zi”, thotë Çoçoli.

Me faj për këtë situatë Çoçoli bën edhe inspektoratet.

“Kemi 15 inspektorate që i mbajmë me taksat tona dhe këta duhet të bëjnë të pamundur ta bëjnë ambient antibiotik për çdo sipërmarrje që të mos trukojë paka. E dinë që të trukojnë, por ngaqë marrin diçka nën dorë, një pjesë e mirë e tyre ndodhemi në këtë situatë”, tha Çoçoli.

Nëndeklarimi është ngritur si shqetësim serioz edhe në Progres Raportin e KE për Shqipërinë, të publikuar në nëntor.

“Punësimi joformal mbetet një problem me shumë punëtorë që nuk kanë kontrata formale, pa sigurime shoqërore dhe mbrojtje ligjore, ndërsa nënraportimi i pagave është i përhapur, duke gërryer pensionet. Bashkëpunimi trepalësh midis Inspektoratit Shtetëror të Punës dhe Shërbimeve Sociale, sindikatave dhe organizatave të punëdhënësve mbetet i dobët”, thuhet në progres raport.


Lajmi kryesor:

Punonjësit nën ‘kthetrat’ e nëndeklarimit, paga mesatare bie në 83.300 lekë! Çoçoli: ‘Trukimi’ krim ekonomik! Zekja: Mos ‘anatemoni’ biznesin, zhvillon ekonominë