'I poshtër, vrasës', një 'luftë' me sharje me telegraf mes Esat Pashës e Ismail Qemalit

'I poshtër, vrasës', një 'luftë' me sharje me telegraf mes Esat Pashës e Ismail Qemalit

Ismail Qemali dhe Esat Pasha

Më 1912 Shqipëria u bë e pavarur, por në vend kishte disa pushtete. Në jug qeveria e Ismail Qemalit, në Shqipërinë e Mesme Esat Pashë Toptani, në Shkodër fuqitë e huaja si administratore, në veri malësorët që qeveriseshin vetë.

Rivaliteti mes Ismail Qemalit dhe Esat Pashë Toptanit ishte i madh. Vendi ndodhej para një lufte civile.

Kishte zëra që thoshin se Esat Pasha po favorizonte një turk për t’u bërë princ i Shqipërisë, ndonëse zyrtarisht përbetohej se përkrahte ardhjen e Princit Wilhelm zu Wied si sundimtar.

Më 9 janar 1914 disa forca që mbështesnin Esat Pashën kryen sulme në periferi të Elbasanit për të këputur lidhjet telegrafike mes Elbasanit dhe Vlorës.

Mytesarifi i Elbasanit Aqif Pasha, i cili ishte lojal ndaj qeverisë së Vlorës, i dërgoi një telegram Komisionit Ndërkombëtar të Kontrollit në Vlorë ku paralajmëronte rrezikun nga forcat e Esat Pashës.

Komisioni i Kontrollit ishte njëfarë UNMIK-u që duhej të kujdesej për qeverisjen e Shqipërisë dhe evitimin e kaosit total.

Komisioni dhe qeveria e Ismail Qemalit u mblodhën në Zyrën e Telegrafit në Vlorë për të komunikuar me Aqif Pashën, të cilin e porosisnin të mos dorëzohej, ndërsa Esat Pashës i bënin thirrje të ndalej.

Kështu nisi një luftë me telegrame mes Ismail Qemalit dhe Esat Pashës.

Oficeri holandez Lodewijk Thomson, i cili kishte ardhur në Shqipëri për të ngritur një forcë efikase policore, ka treguar se shkëmbimi i telegrameve mes Ismail Qemalit dhe Esat Pashës ishte një rast i papërsëritshëm për të studiuar fjalorin e sharjeve në gjuhën shqipe.

Esat Pasha e quante Ismail Qemalin “të poshtër” dhe “aventurier”, Ismail Qemali ia kthente: “grabitës”, “vrasës” etj.

Oficeri Thomson u vra në Durrës gjatë sulmit të fshatarëve të Shqipërisë së Mesme që mbështesnin Haxhi Qamilin.

Fan Noli i kushtoi një poezi Lodewijk Thomsonit (Thomsoni dhe kuçedra).

Te Ura, te Ura

Vraponi, o burra.

Me armë, me topa, me kordhë e me shpata.

Se dolli kuçedra e errët nga nata,

Se ngriti bajarakun e lyer me gjak

Dhe sulet prej Shjakut në Durës me vrap.

Kuçedr’ e Turqisë,

Hyen’e urisë,

E rrahur nga Greku, nga Serbi e Bullgari

Do gjak të thëthinjë dhe vjen te Shqiptari,

Si gjarpër zavarniset, i sillet përqark,

Me dinin në gojë, me helm në bark.

Përshkrimi i luftës së telegrafëve nga Thomson përmendet në librin Esat Pashë Toptani. Njeriu, lufta, pushteti të publicistit Ilir Ikonomi./ Nga Enver Robelli 

J.GJ./Shqiptarja.com
Komento

KUJDES! Nuk do të publikohen komente që përmbajnë fjalë të pista, ofendime personale apo etiketime mbi baza fetare, krahinore, seksuale apo që shpërndajnë urrejtje. Në rast shkelje të rëndë të etikës, moderatorët e portalit mund të vendosin të bllokojnë autorin e komentit, të cilit do t'i ndalohet nga ai moment të komentojë te Shqiptarja.com

  • Sondazhi i ditës:

    Mendoni se lufta ndaj nëndeklarimit të pagave do rrisë ndjeshëm pensionet?



×

Lajmi i fundit

New York Times: Votoni kundër Trump, ai është një rrezik për demokracinë

New York Times: Votoni kundër Trump, ai është një rrezik për demokracinë