Se sa të frikshme kanë qënë e janë epidemitë e sëmundjeve ngjitëse, na e sjell për herë të parë nga lashtësia një nga historianët e mëdhenj të botës helene, Tuqiditi. Të gjithë duan që të rrojne shumë, ndaj dhe duan të ruajnë shëndetin e për këtë, historiani merrte përsipër të ndihmonte brezat që vinin, duke u përshkuar te “Murtaja e Athinës”, simptomat dhe pasojat tragjike të sëmundjes, kërdinë që ajo bëri dhe pazotësinë e njeriut për ta mposhtur.
Murtaja besohej se kish ardhur nga Etiopia kish mbërritur në Egjypt e Persi, më pas në Lemnos dhe mbërriti në Pire. E pushtoi Athinën në vitin 430 para erës sonë. “Mjekët, para kësaj sëmundjeje të panjohur-shkruan Tuqiditi-ishin të parët që vdiqën ...njerëzit bënin më kot lutje në faltore ...më në fund hoqën dorë nga përpjekjet, asnjë fuqi njerëzore nuk mund ta luftonte... forca e sëmundjes i rrëzoi dhe i mundi”. Mirëpo, disa trupa i bënë ballë sëmundjes, sistemi imunitar i një pjese njerëzish fitoi mbi murtajën. U prekën dhe mbijetuan. Një nga këta ishte dhe historiani.
Po kjo epidemi e tmerrshme, por që u quajt Murtaja e zezë, ra në shekullin e 14-të. Kush ka lexuar “Dekameroni”-n e Bokaçios ka mësuar se këto 100 rrëfenja u shkruan nga autori, duke i vënë ato brënda 10 ditësh në gojën e shtatë vajzave dhe tre djemve të vetëkarantinuar, diku në një fshat të veçuar larg qytetit. Historiani Peter Frankopan e quan vitin 1348, kur murtaja e zezë shpërtheu, si vitin më tragjik. Në studimin e tij, “Rruga e mëndafshit-Një histori e re e botës” shpjegon arsyen pse sëmundja, vetëm në Europë, vrau në 18 muaj një të tretën e popullsisë, rreth 80 milionë banorë, nga afërsisht 250 milon që mendohet të ketë patur atë kohë kontinenti.
Ishte Republika e Venedikut ajo që zbatoi për herë të parë këtë politikë shëndetësore, që synonte të shmangte përhapjen e infeksioneve, që atëbotë vinin nga deti. Në Venedik murtaja e zezë pati pasoja të rënda. Kjo është koha që shfaqet izolimi i detyruar, i urdhëruar nga pushteti qëndror. Dogji dhe këshilli i të 40-ëve nuk lejoi që anijet e ardhura kryesisht nga Lindja të hynin në portet e saj. Lindi karantina, izolimi i detyrueshëm për një periudhë dyzet ditore (Quarantina). Gjatë kësaj periudhe, për të shmangur epidemitë, izolimit i nënshtrohen njerëzit, kafshët, madje dhe mallrat e mbërritura.
Murtaja e shekujve 14 dhe 15, pasoi me rrënime të mëdha, ndaj dhe izolimi u muarr seriozisht si profilaksi. Karantina, si një praktikë e tanishme, është institucion i njohur dhe i pranueshëm i profilaksisë publike. Në fund shekullin e 19-të, gjatë etheve të verdha, ndryshoi rrënjësisht sjellja, e mori në dorë shteti dhe pas gripit spanjoll, në vitin 1921, u pranua zbatimi si detyrim ndërkombëtar.
Venediku përdori si vënd karantine ishullin e Santa Maria di Nazareth. Qëndrimi i detyruar në ishull zgjaste 40 ditë, pas së cilës besohej se, pa manifestime të sëmundjes, ata nuk ishin bartës të infeksionit dhe mund të hynin në qytet.
Pse saktësisht dyzet ditë, shoqërohet me disa shpjegime ose legjenda? Disa ja veshin këtë kohëzgjatje Hipokratit. Të tjerë e lidhin me llogaritjet astronomike babilonase. Më të pranueshme janë shpjegimet se, një periudhë prej dyzet ditësh pastrimi ka referenca biblike, të përmbytjes që zgjati dyzet ditë, të agjërimit të Jezu Krishtit në shkretëtirë (ndaj dhe Kreshma zgjat dyzet ditë)!!! Për mjekësinë 40 ditëshi ka qenë një zgjedhje arbitrare e pa kuptim. Kësisoj, autoritetet mjekësore ndjekin prej 100 vjetësh praktikën e dy javëve izolim, si një periudhë kjo e pranueshme për të nxjerrë përfundime.
Padyshim që është një masë shtrënguese, bie në konflikt me natyrën njerëzore, të kufizon lirinë, të dëmton ekonomikisht, por po deshe të jesh mes të gjallëve, të jetosh, zbatoje?! Intuita venedikase e karantinës u përhap në Itali dhe në Europë, por nuk e zbatoi dhe aq rigorozisht Italia në rastin e Covid-19. Mos efektiviteti i saj dëshmohet nga fakti se të infektuar e të vdekur janë për specialistët më shumë nga ç’duhej të ishin! Për më tepër, e transmetuan edhe tek ne, ku autoritetet tona detyrimisht, që kur Lombardi-Veneto u vu në karantinë, duhej të kishin mbyllur kufijtë. Nuk e bëri dhe një Zot e di se deri ku, në ç’përmasa rrezik ngjitjeje do përhapet?
Sot, pasi njeriu modern ka mundur me sukses një numër të madh sëmundjesh ngjitëse, ndodhet para këtij virusi, hë për hë pa mjekim, pa vaksinë. Në këto rrethana, mjeti më i mirë, më i efektshëm për këdo nga ne, është izolimi. Duke ndjekur lajmet korente hap pas hapi, ajo që mësoj ështe se karantina është protokolli i vetëm shëndetësor i rekomanduar. Fatmirësisht, këshilla po dëgjohet, ndaj dhe ka tendencë të jetë shpejt më efikas, deri (siç thonë) me ngrohjen e motit
Komente
Lajme të tjera
-
Komiteti i Ekspertëve nuk vendos testin për pasagjerët nga Kina: Sugjerojmë doza të treta dhe të katërta të vaksinës kundër COVID-19
30 Dhjetor 2022, 16:08 -
1 humbje jete dhe 23 raste të reja! Situata Covid-19 në vend gjatë 24 orëve të fundit
23 Dhjetor 2022, 20:40 -
Një humbje jete nga covid dhe tre raste të reja brenda 24 orëve të fundit
19 Dhjetor 2022, 19:56 -
Marrëveshja me Pfizer për 700 000 doza vaksina të rialokuara, Alibeaj skeptik: Pse duhet me urgjencë, është kërkesë e Pfizerit, jo e jona
5 Dhjetor 2022, 15:21 -
17 raste të reja me Covid në të gjithë vendin! Asnjë humbje jete dhe 7 të shëruar brenda 24 orëve të fundit
4 Dhjetor 2022, 17:58 -
Ekonomia e shqiptare, 'Moody-s': Me perspektivë të qëndrueshme! Ulja e borxhit, klima e biznesit me ecuri pozitive! Rrezik, importi i energjisë dhe PPP-të
1 Dhjetor 2022, 19:15
-
17 raste të reja nga 395 testime të kryera në vend! Asnjë humbje jete dhe 6 të shëruar në 24 orët e fundit
1 Dhjetor 2022, 18:26 -
Turizmi në Shqipëri, mbi 6.7 milionë të huaj për 10 muajt e parë të vitit! Ja nga cilat shtete ka rritje më të madhe të turistëve
1 Dhjetor 2022, 16:40 -
Situata Covid-19 në vend! 5 raste të reja dhe asnjë humbje jete në 24 orët e fundit
30 Nëntor 2022, 18:00 -
Raporti i OKB: Shqipëria me rritjen më të madhe të turistëve të huaj në 7 muajt e parë të 2022, krahasuar me 2019-n! Turizmi po tejkalon ndikimet e COVID-19
28 Nëntor 2022, 15:13 -
6 të infektuar nga 381 testime të kryera! Asnjë humbje jete dhe 14 të shëruar! Situata Covid-19 në vend në 24 orët e fundit
26 Nëntor 2022, 18:06 -
Asnjë humbje jete dhe 11 persona të infektuar në të gjithë vendin! Situata Covid-19 gjatë 24 orëve të fundit
23 Nëntor 2022, 17:29
Faleminderit zoteri per keto dokumentime qe na solle,mesuam dicka ne lidhje me historine e karantines.
Përgjigju