Dosje

Nga

Alban Daci

Vasile Lupu (Tiranë, 1595 – 1661) ishte një sundimtar moldav, vojvodë i Moldavisë nga viti 1634 deri në vitin 1653. I njohur me nofkën Ujku, ai u ngjit në fronin e Moldavisë në vitin 1634 pas një sërë intrigash të ndërlikuara dhe qëndroi atje për rreth njëzet vjet. Ai ishte djali i një aventurieri shqiptar dhe një trashëgimtarje moldave. 

Gjatë Luftës së Dytë Botërore, Shqipëria u pushtua nga italianët, deri në shtator të vitit 1943 dhe më pas nga gjermanët, deri në fund të vitit 1944.

Nga

Ylli Molla

Vizitat e tij u shtuan pas forcimit të marrëdhënieve midis udhëheqësit komunist të Shqipërisë, Enver Hoxha, me drejtuesit e të ashtuquajturave lëvizje revolucionare në botë. Ndoshta për herë të parë stalinizmi nuk e pengoi Enverin të mbështeste nacionalistin Arafat vetëm pse ky i fundit luftonte kundër Izraelit.

Nga

Benet Beqiri

Autobusi i mbingarkuar me 67 maturantë e mësues, në 31 korrik 1975, në orën 15.50 në Majemalth të Shpalit në Mirditë, le rrugën dhe bie në humnerë. Të mbijetuarit rikthehen për t’I thënë faleminderit mirditorëve që i trajtuan si bijtë e tyre.

Nga

Akademiku Shaban Sinani

Në Shqipëri gjenden një sërë dokumentesh origjinale që i përkasin kompozitorit të njohur austro-hungarez Franz Liszt. Ato janë ruajtur në një fond më vete në Arkivin Qendror Shtetëror në Tiranë dhe në to përfshihen tri fletë auto shkrim të Liszt-it, një partiturë origjinale, si dhe 18 fletë përkthime, historik fondi, akte të dorëzimit të tyre në arkiv nga një familje qytetare shkodrane e dëshmi të tjera.

Nga

Eljan Tanini

Shqipëri-Belgjikë, 41 vite nga fitorja e famshme e jona. Rrëfimi i përkthyesit dhe shoqëruesit Bujar Lybesha: Si erdhën belgët në Tiranë me avionin e mbushur me ushqime e ilaçe dhe çfarë na dhuruan ata? Esencë, çdo të premte ora 21:00 në Report Tv.

Konferenca e Potsdamit u mbajt nga 17 korriku deri më 2 gusht 1945. Koalicioni antifashist fitues do të vendoste menjëherë, për të ardhmen e Gjermanisë së mundur. Potsdami është kryeqyteti i Landit të Brandenburgut, ku ndodhet edhe Berlini, por që është Land më vete.

Nga

Feti Zeneli

Qyteza ilire e Gradishtës si nyje lidhëse për qytetërimet e Ilirisë së Jugut. Vullkani i vitit 535 që rrafshoi disa nga këto qytetërime. Ç’thonë Prof. Dr. Hasan Ceka, i biri i tij Neritani dhe arkeologu i njohur Skënder Muçaj për këtë qytezë.

Nga

Albert Vataj

Fotografitë e tij, të botuara në vëllimin “Albania: testo e foto di Giuseppe Massani” (Romë, 1940), nuk ishin thjesht kartolina nostalgjike. Ato ishin mjet politik dhe njëkohësisht dëshmi të paçmuara, ku ndërthuren mjeshtëria artistike dhe hijet e propagandës.

Nga

Doriana Musai

“Pazari i Vjetër” i Tiranës, i quajtur ndryshe “Çarshia e Tiranës”, lindi bashkë me qytetin dhe i dha Tiranës karakterin tregtar përgjatë shekujve. 

Nga

Eljan Tanini

Në një kohë kur gjuha ndryshon me ritme të shpejta dhe qytetet transformohen çdo ditë, Ledi Shamku na fton të ndalemi, të dëgjojmë dhe të kujtojmë. Ajo është zëri i një Tirane dhe Shqipërie që nuk duhet harruar kurrë!

Nga

Dashnor Kaloçi

Një dokument sekret arkivor (tashmë i deklasfikuar), të cilin e ka siguruar Memorie.al, rezulton se edhe “Blloku” i udhëheqjes së lartë komuniste të Tiranës, nuk ka qenë i “paprekshëm”, madje jo vetëm nga shqiptarët, por edhe nga të huajt, të cilët siç dihet, ishin në çdo moment të survejuar dhe ndiqeshin në çdo hap që ata bënin, nga ana e Sigurimit të Shtetit dhe efektivëve të tjerë ushtarakë dhe civilë të Ministrisë së Punëve të Brendshme.

Nga

Roberto Burioni

Gjatë Luftës së Parë Botërore, Chaim Weizmann zbuloi një mënyrë për të prodhuar aceton për të bërë eksplozivë për britanikët. Në këmbim, ai kërkoi një shtet për hebrenjtë.

Nga

Bardhyl Berberi

Në vitin 1978, isha me detyrën e zëvendësministrit të Mbrojtjes Popullore dhe mbuloja Artilerinë, Flotën Luftarake-Detare dhe Aviacionin. Më thërret Mehmet Shehu në zyrë, ishte i shqetësuar, ecte më hap nëpër ambientet e zyrës së madhe. Më pas ulej dhe shkarraviste një letër me stilograf, duke vizatuar figura gjeometrike, më pas ngrihej përsëri. Kjo ishte një shenjë që ai ishte shumë i shqetësuar

Nga

Admirina Peçi

Si ishte së brendshmi kjo atmosferë terrori në qytetin e Shkodrës në fund të vitit 1944 dhe gjatë vitit 1945? Si vijoi ajo më tej? Si ishin përshtatur në burgje këto shtëpi, që dikur i përkisnin tregtarëve dhe aristokracisë së qytetit? Si përshkruhen këto burgje nga ish- të burgosurit e atyre viteve dhe si jetonin të burgosurit aty?

Nga

Isuf Bajrami

“N’emër të popullatës sonë ne protestojmë edhe një herë për të gjithë këto, ne i parashtrojmë Komisionit Hetimor të Këshillit të Sigurimit t’UNO-s tragjedin e luajtur në Çamëri dhe heqim vërejtjen për një akt barbar të kryer me qëllim shfarosje të popullatës sonë. Ne theksojmë nevojën e përfundimit të shpejt të problemit Çam dhe kemi bindje se do të gjejnë zgjidhje kërkesat tona që janë…”!

Nga

Eljan Tanini

Si u krijua në Tiranë kinemaja e parë me filma erotikë dhe cili ishte roli i Electric Blue? Për këto dhe të tjera Adi Pojana ishte i ftuari i mbrëmjes në Esencë.

Nga

Gjergj Titani

Në shtëpinë e Zeqi Agollit, më priste prej ditësh Alqi Kondi. Ai ishte caktuar të vinte me mua, si anëtar i delegacionit për në Jugosllavi. Mësova se ato ditë Alqi, ishte caktuar me detyrën e përgjegjësit të rinisë në Brigadën e Dytë Sulmuese, e cila komandohej nga Beqir Balluku dhe komisari Vasil Konomi, dy shokë drejtues me shumë përvojë.

Nga

Admirina Peçi

Një dosje sekrete e Sigurimit të Shtetit zbulon prapaskenat e masakrës me 3 të vrarë, në majin e 1983, në burgun e Qafë Barit. Dokumentet mbi këtë ngjarje dhe dëshmitë e 5 të burgosurve të këtij burgu, zbulojnë nga dy këndvështrime të ndryshme se si ishte  atmosfera në atë burg dhe pse Sigurimi i Shtetit  i përgjonte prej vitesh rreth 30 të burgosur dhe pas Revoltës, dy i pushkatoi dhe një e vrau me tortura.