Beograd-Prishtinë, marrëveshje për
energjinë dhe telekomunikacionin?

PRISHTINË - Sipas marrveshjes së prillit, Beogradi dhe Prishtina duhet të pajtohen në çështjet e telekomunikacionit dhe energjisë para 15 qershorit. 

Marrëveshja mbi Energjinë Elektrike duhet të zgjidhë çështjen e furnizuesve të energjisë në veri; rregullimi dhe furnizimi me energji në këtë pjesë të Kosovës, si dhe çështja e kalimit të linjave të transmetitmit të energjisë elektrike përmes Kosovës. 

Marrëveshje mbi telekomunikacionet do të adresojë çështjet e prefiksit ndërkombëtar për Kosovën dhe licencën për Marrëveshjen e telefonisë në Kosovë. 
Marrëveshjet në këto zona janë një parakusht për të dyja palët për të ecur përpara drejt anëtarësimit në BE.

Nënstacioni elektrik Vallaç në veri të Kosovës ndoshta kurrë nuk do të kishte tërhequr vëmëndjen e publikut nëse nuk do të ishte bërë objekt i mosmarrëveshjes mes Serbisë dhe Kosovës mbi pronësinë dhe kompetencat. Rëndësia strategjike e këtij vendi është e qartë.

Nënstacioni Vallaç operon ende si si pjesë e rrjetit elektrik të Serbisë që kontrollon furnizimin me energji elektrike për të gjithë pjesën veriore të Kosovës. 
20 km poshtë rrugës në komunën e Zubin Potokut nodhet një tjetër pikë strategjike, hidrocentrali i Gazivodë-s.

Rreth gjysma e energjisë elektrike që prodhohet këtu, furnizon tërë veriun e Kosovës. Një pjesë e mirë e Kosovës po furnizohet me ujë nga rezervuari i Gazivodës.

Misa Bozovic drejtori i centralit elektrik 

“Ky central është shumë është shumë i rëndësishëm për veriun dhe për pjesën qëndrore të Kosovës. Ai furnizon Mitrovicën jugore dhe veriore me ujë të pijshëm, si dhe Srbica, Vucitrn, Glogovac dhe të të gjithë Prishtinën. Termocentrali i madh Obiliq B merr ujë nga këtu dhe pa këtë ujë nuk mund të funksionojë.

Furnizuesit e energjisë në Gazivodë dhe Vallaç janë të lidhura me Serbinë dhe veprojnë jashtë sistemit energjetik të Kosovës. Duke pasur asnjë kontroll efektiv mbi burimin strategjik të ujit të pijshëm dhe industrial është një situatë e papranueshme për Prishtinën”. Menaxheri serb i Gazivodës thotë se kjo çështje mund të zgjidhet.

Korporata Energjetike e Kosovës (KEK) thotë se gjendja aktuale është e paligjshme, sepse ato furnizojnë veriun e Kosovës me energji elektrike, por pa mundësinë për të mbledhur faturat për shkak të arsyeve politike.

Arben Gjukaj, drejtor i Korporatës Energjetike të Kosovës, KEK-një

“E vërteta është se në të kaluarën Operatori i stacionit Vallaç nuk ka respektuar urdhrat nga zyra e shpërndarjes kombëtar dhe ka rrezikuar të gjithë sistemin energjetik. 
Në vitin 2009 ata kanë prerë në mënyrë të paligjshme sistemin nga ana jugore dhe ishin të lidhura me Novi Pazar 110 kilovolt në Serbi por energjia që shkon atje paguhet nga KEK-u.
Një degë e kompanisë serbe aktualisht është përgjegjëse për të mbledhur faturat në Veri, por shkalla e faturave të paguara është shumë e ulët”. 
Kush në të ardhmen do të mbledhë faturat në ery dhe mbi çfarë baze është pyetja që shqetëson njerëzit në pjesën veriore të Mitrovicës.

Ksenija Bozhoviç, kryetar asamblesë komunale në Mitrovicën Veriore

“Asnjëri këtu nuk do që të shmangë pagimin e faturave, por në mënyrë që të paguajnë, së pari qytetarët duhet kenë një cilësi minimale të shërbimit. 
Ne duhet të kemi të njëjtën cilësi si qytetarët e tjerë të Serbisë, që të kenë furnizim të rregullt dhe llogaritjen e saktë të konsumit dhe atëherë qytetarët tanë do të paguajnë për atë që ata konsumojnë.

Marrëveshja mes Beogradit dhe Prishtinës do të trajtojë edhe çështjen e tranzitit ndërkombëtar të energjisë elektrike nëpër Kosovë”. 
Serbia kontrollon tranzitin dhe mbledh tarifat multimillionere për atë, që Komisioni Europian ka thënë vazhdimisht se kjo është një shkelje e Traktatit të Komunitetit të Energjisë të Evropës Juglindore.

Kosova dhe Serbia duhet të bien dakord mbi çështjet e telekomunikacionit.
Kosova dëshiron një prefiks telefonik ndërkombëtar dhe Serbia dëshiron të shikojë aktualisht operatorin e telefonsisë të licensuar në tërë Kosovën.

Ksenija Bozovic

“Serbët në Veri janë të shqetësuar se marrëveshja mes të Beogradit dhe Prishtinës do të rrisë kostot e tyre të telefonatave me miqtë dhe të afërmit e tyre në Serbi. 
Situata ekonomike në veri nuk duhet të gjykohet në disa raste individuale. Rritja e kostove do të vë seriozisht në pikëpyetje aftësinë e tyre për të komunikuar.

Serbia sinjalizon gatishmërinë të lëshojë një kod të ri telefonik ndërkombëtar për Kosovën, por dëshiron të kthehet në një operator serb me të drejta të plota për t'u regjistruar në tërë territorin e Kosovës”.

Edita Tahiri Zëvendës Kryeministre e Republikës së Kosovës

“Përgjigjia jonë ishte negative për shkak se sipas ligjit të telekomunikacionit në Kosovë dhe rregullave të Autoritetit rregullator i telekomunicionit për këtë situate kur ju doni të licenconi një operator të tretë të telefonisë ju duhet të respektoni parimet e konkurrencës dhe tenderit ndërkombëtar. 

Pra, ne mund të themi se pasi të jetë hapur tenderi ndërkombëtar ata sigurisht mund të fitojnë, por ju nuk mund ta dini di se kush do të jetë fituesi”. Si gjithmonë vështirësia është të gjendet një zgjidhje që mund të pranohet nga të dyja palë.

Redaksia Online
(l.ç/mag/shqiptarja.com)