TIRANË- Vetëm pak ditë para se në Tiranë të diskutohet në Gjykatë Kushtetuese vendimi i qeverisë për shkarkimin e kryebashkiakut të Tiranës, një opinion i Komisionit të Venecias i vjen në ndihmë mbrojtjes së Erion Veliajt.

Organi më prestigjioz evropian sa i përket të drejtës kushtetuese dhe lirive të njeriut, thotë se shkarkimi i të zgjedhurve vendorë, sidomos kur bëhet nga pushteti qendror për shkak të ndalimit apo paraburgimit të tyre prek thelbin e autonomisë vendore dhe shkel parimet e Vetëqeverisjes Vendore.”

“Komisioni ka thënë në të kaluarën se kushtet nën të cilat kompetencat e një këshilltari bashkiak mund të pezullohen dhe procedura e verifikimit duhet të përcaktohen në një mënyrë të qartë dhe të saktë, dhe në përputhje me parimin se shkarkimi i një përfaqësuesi të zgjedhur është një masë e jashtëzakonshme që duhet të zbatohet vetëm në rastet e dështimeve serioze”, thuhet në raport. 

Komisioni i Venecias merr në shqyrtim në mënyrë shteruese edhe paraburgimin e të zgjedhurve vendorë, duke nënvizuar se kjo çështje duhet të trajtohen me kujdes të veçantë. Duke cituar një vendim te GJEDNJ-ja, Venecia thotë se paraburgimi i zgjatur mund të shkelë të drejta të shumta të Konventës, duke përfshirë lirinë e shprehjes dhe ndalimin e kufizimeve të fshehta, veçanërisht kur një paraburgim i tillë pengon pjesëmarrjen efektive politike.

Në pikën 64 të raportit thuhet se kur zbatohet për kryetarët e bashkive, paraburgimi prodhon efekte të drejtpërdrejta dhe të tërthorta në liritë e mbrojtura.

“Drejtpërdrejt, paraburgimi mund të parandalojë ndërveprimin publik dhe mundësinë për të shprehur ide, duke shtypur kështu fjalimin kryesor politik dhe aktivitetin përfaqësues. Në mënyrë indirekte, kjo i pengon aktorët publikë dhe qytetarët të marrin pjesë në takime dhe protesta politike, nga frika e përgjegjësisë ose hakmarrjes së bazuar në shoqata”, thotë raporti.

Venecia e thekson fort se paraburgimi i kryetarëve të bashkive ndërpret marrëdhënien zgjedhore midis qytetarëve dhe përfaqësuesve të tyre të zgjedhur.

“Kur kryetarët e bashkive ndalohen për periudha të zgjatura pa dënim, votuesit humbasin aftësinë për t'i mbajtur udhëheqësit e tyre vendorë përgjegjës përmes mjeteve demokratike”, thuhet në raport.

Në raport evidentohet qartë se ndikimi i paraburgimit të kryetarëve të bashkive është i dyfishtë: ai mund të ndikojë jo vetëm mbi të drejtat individuale të kryetarit të prekur, por gjithashtu shtrihet përtej individit dhe ndikon mbi të drejtat e zgjedhësve, zgjedhja e të cilëve, e shprehur në mënyrë demokratike përmes votës, mund të dëmtohet përmes emërimit të një kryetari bashkie që nuk përputhet me vullnetin e tyre zgjedhor. 

Në një analizë të bërë situatës në vende të ndryshme, Venecia arrin në përfundimin se në shumicën e shteteve të Këshillit të Evropës shkarkimi i një kryetari bashkie bëhet vetëm kur ka një vendim gjyqësor të formës së prerë. Opinioni i Venecias është bërë pas një kërkesë të bërë nga Kongresi i  Autoriteteve Lokale dhe Rajonale të Këshillit të Evropës mbi situatën e ndalimit të zgjatur para gjyqit të kryetarëve të opozitës në Turqi.

Kliko këtu për dokumentin e plotë në SHQIP

Kliko këtu për dokumentin e plotë në ANGLISHT