Pse më keqkuptoi Pandeli
Majko për Kosovën e detin

Nuk është çudi që ish- Kryeministri dhe Min istri i Mbrojtjes së Shqipërisë, z Pandeli Majko ishte i pari, i cili bëri një hap të madh dhe iu përgjigj artikullit tim mbi reformën. Z. Majko, një politikan i ndershëm, ka qenë Kryeministër i Shqipërisë, kur në fillim të 1999 unë mora detyrën e ambasadorit në Tiranë. Unë e vlerësoj dhe e respektoj atë. Personalisht mendoj se është pozitiv dhe inkurajues fakti që më në fund kemi filluar të flasim. Edhe në faqet e gazetave. I nderuari zoti Pandeli Majko ishte i pari që mori pishtarin. Shpresoj që atë ta ndjekin edhe të tjerë në Tiranë dhe Athinë. Pra duhet filluar një dialog. Edhe pse gazetat në Tiranë e shohin si një luftë ketë të sotmen. Çfarë duhet të bëni? Dhe kjo është Patogjeneza e një rrjeti të marrëdhënieve greko-shqiptare. Për të cilën unë kam shkruar në artikullin tim. Ne nuk mund të diskutojmë, të vërtetën, pajtohemi apo nuk pajtohemi pa u vrejtur? Unë do të përsëris atë që kam thënë në bisedat e mia në Tiranë, pak ditë më parë, gjatë dy konferencave të organizuara nga Instituti Shqiptar për Studime Ndërkombëtare: Greqia dhe marrëdhëniet greko- shqiptare kanë qenë të vështira, për të mos thënë se shtypi në Tiranë ka qenë negativ. Këto janë shqetësimet e mia. Kam lexuar dhe rilexuar artikullin me kujdes mik. Nuk shoh forcë. Në vend të kësaj, unë shoh shkrimet e disa qytetarëve të shquar shqiptarë, si ish-kryeministrit, për të ndarë shqetësimet e mia në lidhje me kursin e marrëdhënieve tona. Ky është konkluzioni kryesor. Teksti i çështjeve është aty, janë krizat dhe qasjet e ndryshme. Por mesazhi kryesor është identik me atë që unë kam parashtruar. Reflektim mbi gjendjen e marrëdhënieve mes dy vendeve tona. Ndoshta për shkak të përkthimit, ndoshta jo, por ka disa keqkuptime, ose idetë e gabuara. Sipas mendimit tim modest, më serioz, është vlerësimi për Kosovën, fqinjit tonë më të ri. E pra, unë nuk do t’a ndryshojë mendimin tim. Por është një vend fqinj, me të cilin ne nuk kemi kufij të përbashkët sepse përfshihet në ish-Republikën Jugosllave të Maqedonisë. Fqinj, nuk do të thotë shtrëngim i të afërmit. Ne e kemi konsideruar këtë zonë si “lagjen e Ballkanit”. Në këtë kuptim, Republika e Kosovës është, si Serbia, në lagjen tonë. Unë uroj që tani që ky keqkuptim të shuhet. Unë pajtohem plotësisht me Pandeli Majkon për marrëdhëniet mes Serbisë dhe faktorit shqiptar si rezultat i zvarritjeve dhe ndruajtjes së Athinës në lidhje me njohjen e Kosovës. Për një vit kam argumentuar në publik, por edhe më pas, pasi mendoj se duhet të ketë përpara propozime konkrete për qeverinë time. Sepse askush nuk mund të thotë se këtë gjë unë po e shkruaj tani, sepse unë kam dalë në pension. Dhe kësaj teze unë i përgjigjem: Unë këtë propozim e kam bërë që në fillim të vitit 2008 nga pozicioni i atëhershëm i ambasadorit të Greqisë në Uashington. Shkurt: “Për të shkuar nga Greqia në njohjen e Kosovës si të mbrojtur interesat dhe kthimin e sigurt.” Dhe duke udhëtuar në Ballkan, në lagjen tonë, për fat të keq, unë shoh se Greqia është duke humbur terren në marrëdhëniet e saj me faktorin shqiptar. Dhe për këtë, duhen parë me shqetësim rezultatet e sondazheve të fundit në Shqipëri. Tani në lidhje me marrëveshjen për delimitimin e Shelfit Kontinental dhe zonat detare (titulli i shkurtuar). Unë i respektoj institucionet e Shqipërisë. Pra, teksti nuk ishte referuar te vendimi i Gjykatës Kushtetuese. Unë e pranoj referencën kaq delikate dhe të kujdesshme ndaj z. Majko “postim në thonjëza” për vendimin unanim. Për Greqinë, kushtet e njëjta, ndjeshmëria dhe zgjuarsia, nuk mund të jetë një “pikëpyetje në thonjëza”. Në realitet, në terma politike dhe diplomatike, Shqipëria ka nënshkruar një marrëveshje me Greqinë nga e cila, për arsye të veçanta, u tërhoq. Prandaj, ne duhet të gjejmë ekuilibrin e duhur midis servanta parim pacta sunt (që në gjuhën shqipe dhe në praktikë do të përdoret Dhënia e Besës) si dhe proceset e brendshme institucionale. Për më tepër, pikëpyetje ndaj vendimit të gjykatës kushtetutese më shkaktojnë mua edhe pretendimet e ngritura publikisht, në aspektin politik natyrisht, nga ish-ministri i Mbrojtjes së Shqipërisë z.Luan Rama për kryetarin e PS, z.Edi Rama gjatë përvjetorit të Kongresit të Partisë së Bashkimit për të Drejtat e Njeriut (Tiranë, 31 mars). Unë kam qenë i pranishëm në atë eveniment. Në artikullin tim unë bëra një propozim të veçantë. Unë do të isha i lumtur nëse do të merrej seriozisht në konsideratë nga Qeveria e Greqisë pas zgjedhjeve të ardhshme dhe nga Ministria e Punëve të Jashtme të Shqipërisë. Unë dua të kujtoj se në shumë takime dhe diskutime që kemi bërë me zotin Pandeli Majko kur ishte kryeministër i Shqipërisë dhe ai është përpjekur në mënyrë të drejtë të përcaktojë marrëdhëniet mes dy vendeve tona si marrëdhënie “besimi” (marrëdhënie konfidenciale). Gjithashtu, prej Shqipërisë gjatë viteve marrëdhëniet me Greqinë pagëzohen si “Partner Strategjik”. Për fat të keq, sot fjalët në thonjëza, kanë humbur kuptimin e tyre. Nuk kanë substancë. Por pa dashje ndoshta, për të bërë drejtësi, shkrimi i Pandeli majkos i është referuar propozimit tim për marrëdhëniet mes Greqisë dhe faktorit shqiptar, në Maqedoni. Kjo ka ndodhur pavarësisht faktit se në artikull kam thënë që të mos keqkuptohet ajo që kam shkruar. Çfarë mbështetje? Shqiptarët në Republikën ish- Jugosllave të Maqedonisë janë po ashtu “pengje” të një politike anakronike dhe regresive, nga një sllav, i quajtur N.Gruevski, kryeministër. Ai që preferon ngritjen e statujës së Aleksandrit të Madh dhe të zhvillojë “trupë të re të maqedonasve”,në sheshin kryesor të Shkupit. Dhe këtë e bëjnë përpara se të merren me zgjidhjen e çështjes së emrit, të mandatit të paprekshëm në Komunikatën përfundimtare të NATO-s në Bukuresht, dhe të anëtarësimit të vendit në Aleancën e Atlantikut të Veriut. Unë jam i vetëdijshëm për një seri deklaratash publike nga publiku shqiptar. Por për të shmangur këtë lloj sjellje, dhe jo vetëm për të krijuar mendime dhe domethënie rreth “komploteve” është dashur një mënyrë e përkohshme e gjërave në Shkup të Maqedonisë. Me takt, dhe me sa më shumë ndjeshmëri njerëzore, unë do të doja të nxisja miqtë shqiptarë, të heqin dorë nga axhendat personale, siç kam bërë edhe unë 13 vite më parë. Po, ato ishin ditët e prillit 1999. Falë mirëkuptimit dhe koordinimit mes Athinës dhe Tiranës, kontributi i Greqisë në qeverinë e Shkupit, ishte thelbësor për hapjen e kufirit me Kosovën, duke liruar  mijëra refugjatëve kosovarë. Unë besoj se ndërhyrja publike nga ish-kryeministri Majko, në përgjigje për artikullin tim, hap një dialog. Mirë se vini në të. Le të mbetemi në argumente e propozime. Dhe të mos kemi prirje për keqinterpretim. Unë e di se në pozicionet që jemi kemi vështirësi. Por jo një luftë. mënyra pozicionet tjegull, ne kemi hapur është i vështirë. Por jo një “luftë”. Të akuzosh është e thjeshtë. Dhe për fat të keq, disa e bëjnë me lehtësi.

*Ka qenë ambasador i Greqisë në Shqipëri në 1999. Tani në pension, është Këshilltar Special për ELIAMEP
( Ne foto Aleksandër Mallias)
(Shkrimi u botua ne gazeten Shqiptarja.com)