Dosje

Nga

Kastriot Dervishi

Ka ndërruar jetë ditën e djeshme në moshën 83 vjeçare, një prej legjendave të qëndresës antikomuniste ndër vite, Uran Kostreci. Në vitin 1957 mbaroi Shkollën e Mesme Pedagogjike “Luigj Gurakuqi” në Elbasani, por për arsye të biografisë nuk iu dha mundësia të vazhdonte arsimin e lartë, pavarësisht se doli mirë me mësime. Shërbeu si arsimtar: në vitet 1957-1959 në Rrethin e Vlorës; më 1959-1960 në Tunjë të Gramshit dhe më 1960-1961 në Mollas të Elbasanit.

Historia e panjohur të Ramazan Beliut apo siç njihet ndryshe me mbiemrin Mëniku, ish-komandant njësitesh guerile të Tiranës dhe partizan në Brigadën e III-të Sulmuese, i cili menjëherë pas mbarimit të Luftës, u dërgua për studime në Jugosllavi dhe më pas në Poznan të Polonisë, ku pasi u ndesh me intrigat dhe makinacionet e organizatës së Partisë ku bënte pjesë.

Është publikuar historia e panjohur të major Murat Bashës, me origjinë nga fshati Plan i Bardhë i Matit, pinjoll i një prej familjeve më në zë të asaj krahine për traditat patriotike, e njohur ndryshe edhe si një prej familjeve më besnikë të Mbretit Zog, pasi gjyshi i Muratit, Veli Basha, gjithë jetën kish mbetur besnik i Xhelal Pashë Zogollit, madje edhe kur e ndoqi pas me bindje të plotë në luftrat kundër turqve, pas krijimit të Lidhjes Shqiptare të Prizrenit.

Publikohet një document arkivor i nxjerrë nga Arkivi Qendror i Shtetit në Tiranë (Fondi i ish-Komitetit Qendror të PPSH-së), ku ndodhet një raport-informacion me siglën ‘sekret” që mban datën 29 gusht të vitit 1961, ku diplomati Gaqo Pojani, me detyrë në ambasadën shqiptare në Pekin, informon Komitetin Qendror të PPSH-së në Tiranë, lidhur me takimin e bisedën që kishte zhvilluar ai dhe ambasadori Reiz Malile, me anëtarin e Byrosë Politike dhe ministrin e Punëve të Jashtme të Republikës Popullore të Kinës, Chen Yi, ku si çështje kryesore ishte takimi i ministrit kinez me udhëheqësin vietnamez, Ho Shi Min, i cili i kishte shprehur hapur pakënaqësitë e tij për qeverinë e Tiranës, për shkak se i kishte shtyrë vizitën në Shqipëri.

Publikohet një dokument arkivor të nxjerrë nga Arkivi Qendror i Shtetit në Tiranë, (fondi i ish-Komitetit Qendror të PPSH-së), që i përket vitit 1965, ku ndodhet proces-verbali i mbledhjes së Pleniumit të XV-të të Komitetit Qendror të PPSH-së i cili i’u kushtua artit, kulturës dhe letërsisë, ku pas raportit të Byrosë Politike të mbajtur nga Ramiz Alia, fjala e mbylljes u mbajt nga Enver Hoxha, ku mes të tjerash, pasi ngriti një sërë problemesh që ishin vënë re në zhvillimin e letërsisë, arteve dhe kulturës, duke dhënë shembuj konkret, ai vlerësoi punën dhe veprat e disa shkrimtarëve dhe artistëve

Nga

Dashnor Kaloçi

Publikohet historia e panjohur e Ferhat Thaçit, me origjinë nga qyteti i Gjakovës, i cili pasi mbeti jetim që në moshë fare të vogël kur i ati i tij, Hulusi Thaçi, një patriot i njohur, u vra nga Ceno Beg Kryeziu në vitin 1924, me ndihmën e xhaxhait të tij, Muharrem Thaçit që ishte Kryetar i Komunës së Krumës, Ferhati erdhi në Shqipëri në vitin 1937, ku me një bursë nga qeveria e Monarkisë së Zogut, u diplomua në Shkollën Bujqësore Amerikane të Golemit të Kavajës.

Telegrami i plotë i Nexhmije Hoxhës dërguar liderit afrikano-jugor me ngjyrë, që u bë simbol i qëndresës dhe luftës kundër politikës së aparteidit, i cili nëpërmjet Ministrisë së Punëve të Jashtme në Tiranë, i’u dërgua ambasadës shqiptare në Dar Es Salaam, me shënimin për t’i gjetur adresën Nelson Mandela’s, pasi Tirana zyrtare, nuk dinte se ku t’a dërgonte telegramin

Nga

Dashnor Kaloçi

E gjithë historia e panjohur e Kongresit të Kombëtar të Elbasanit e cila u fshi dhe u fallsifikua nga historiografia zyrtare e para viteve ’90-të, për shkak se ai u organizua nga disa prej politikanëve dhe patriotëve më të shquar të asaj kohe, me në krye Ahmet Zogun që ishte kryetar i Komisionit nismëtarë për mbajtjen e atij Kongresi, ku pjesa më e madhe e tyre u burgosën, internuan, apo u pushkatuan nga regjimi komunist i Enver Hoxhës që me ardhjen e tij në pushtet në fundin e vitit 1944.

Publikohet historia e panjohur e Aleksandër Kondos, legjendës së peshëngritjes shqiptare që humbi jetën në moshën 27 vjeçare në rrethana tragjike dhe ende të pazbardhura plotësisht, gjatë një aksidenti automobilistik në Queens New York të SHBA-ve, ku ishte vendosur si emigrant politik pas arratisjes nga Shqipëria në majin e vitit 1985, duke qëndruar në Jugosllavinë e asaj kohe, pas kthimit të ekipit kombëtar nga Kampionati Europian i Peshëngritjes që ishte zhvilluar ato ditë në Poloni.

Mbi tre milionë e gjysmë gjermanë dhe ushtarë aleatë të mbështetur nga artileria, aviacioni ushtarak dhe tanket, godasin – shpejt, në masë dhe pamëshirë. Aviacioni ushtarak bombardon avionët sovjetikë kur këta ishin në tokë. Linja e frontit shtrihet mes Detit Baltik dhe Detit të Zi në një gjatësi prej më shumë se 1600 km. Ky është fronti më i gjatë në histori. 

Publikohet historia e panjohur të Aleksandër Kondos, legjendës së peshëngritjes shqiptare që humbi jetën në moshën 27 vjeçare në rrethana tragjike dhe ende të pazbardhura plotësisht, gjatë një aksidenti automobilistik në Queens New York të SHBA-ve, ku ishte vendosur si emigrant politik pas arratisjes nga Shqipëria në majin e vitit 1985, duke qëndruar në Jugosllavinë e asaj kohe, pas kthimit të ekipit kombëtar nga Kampionati Europian i Peshëngritjes që ishte zhvilluar ato ditë në Poloni. 

Dëshmitë e rralla të Bedri Çokut që bëri 24 vjet në burgjet e Spaçit, Burrelit e Qafë Barit dhe së bashku me dy vëllezërit, Esatin dhe Çaushin si dhe babanë e tyre, Azemin, vuajtën plot 64 vjet burg në kampet dhe burgjet e regjimit komunist të Enver Hoxhës, duke u liruar vetëm në shkurtin e vitit 1991.

Nga

Dashnor Kaloçi

Publikohet dëshmia rrënqethëse e 79 vjeçarit Agim Bejko, me origjinë nga Starova e Pogradecit dhe banim në Paris, i cili rrëfen të gjithë  historinë e Revoltës së Spaçit, e ndodhur në datat 21, 22 dhe 23 maj të vitit 1973, ku rreth 1000 të burgosurit e atij kampi, u ngritën në një revoltë kundër komandës së burgut dhe vetë regjimit komunist të asaj kohe, duke hedhur parrulla politike, si: Poshtë diktatura”, “Ne nuk jemi skllevër”, “Ja vdekje, ja liri”, “Ju jeni katilë, keni lyer duart me gjakun tonë”, “Rroftë Evropa e lirë”, “Poshtë komunistët”, “Do t’ju djegim si Stalinin”, “Populli është me ne dhe është kundër jush”, etj.

Nga

Dashnor Kaloçi

Memorie.al publikon disa dokumente arkivore të nxjerra nga Arkivi Qendror i Shtetit në Tiranë (fondi i ish-Komitetit Qendror të PPSH-së), ku ndodhet një process-verbal  i mbledhjes së Sekretariatit të Komitetit Qendror të zhvilluar më 25 maj të vitit 1978

Publikohen dëshmitë e panjohura të Bedri Çokut me origjinë nga fshati Muçias i rrethit të Lushnjes, i cili që në moshën 19 vjeçare teksa kryente shërbimin e detyrueshëm ushtarak në rrethin e Gjirokastrës, u arrestua nga dy oficerë të lartë të Sigurimit të Shtetit dhe pas një gjyqi publik “demaskues” me akuza të montuara në kinemanë e atij qyteti, u dënua për agjitacion e propagandë së bashku me vëllanë e tij, Çaushin, për të vetmin “faj” se babai i tyre, kishte vuajtur disa vjet si i burgosur politik në kampet e punës së detyruar nga ku ishte liruar në vitin 1959.

Shteti i diktaturës së proletariatit në sistemin politik të periudhës së socializmit diktatorial inskenonte dhe propogandonte se kishte “zbuluar” armiq, tradhëtarë, sabotatorë, komplotistë e puçistë për të goditur dhe eleminuar kundërshtarët politikë, si dhe për të krijuar artificialisht situata që fshiheshin me platformën e luftës së klasave për të ashpërsuar dhunën shtetërore dhe të tërhiqnin vëmendjen nga problemet e rënda të krizës politike, ekonomike e shoqërore.

Publikohet historia e panjohur e familjes Pipa me origjinë nga Libohova e Gjirokastrës ku të parët pasi ishin diplomuar në universitetet më të njohura të perandorisë osmane dhe shërbyen për disa vjet në Stamboll në profesionet e tyre, në 1912-ën u kthyen në Shqipëri, duke i’u përgjigjur thirrjes së kryeministrit Ismail Qemali, për të ardhur dhe kontribuar në atdheun e tyre për formimin e konsolidimin e shtetit të ri shqiptar.

Publikohet historia e panjohur e Todi Shytit me origjinë nga fshati Krutje e poshtme e Lushnjes dhe një nga familjet më të varfra të Myzeqesë gjatë periudhës së Monarkisë së Zogut, në prillin e ’39-ës, pas pushtimit të Shqipërisë nga Italia fashiste e Benito Musolinit, u caktua në efektivin prej 1000 forcash që Qeveria Shqiptare e kryeministrit Shefqet Vërlaci përzgjodhi nga të gjitha rrethet e vendit, për formimin e batalionit shqiptar të Gardës Mbretërore

Është publikuar pjesa e dytë e një studim të panjohur të Dom Zef Simonit, me titull “Persekutimi i Kishës Katolike në Shqipni nga 1944 në 1990-ën”, ku kleriku katolik me origjinë nga qyteti i Shkodrës që vuajti për vite me rradhë në burgjet e regjimit komunist të Enver Hoxhës dhe më 25 prill 1993 u shugurua Ipeshkvi nga kreu i Selisë së Shejtë, Papa Gjon Pali i II-të , pasi ka përshkruar një histori të shkurtër të Klerit Katolik në Shqipëri, është ndalur gjatë në persekutimin që pësoi Kisha Katolike në regjimin komunist.