Dosje

Nga

Dashnor Kaloçi

Publikohet historia e rrallë dhe e panjohur e Koçi Xoxes me origjinë nga Kolonja, por i lindur në vitin 1911 në fshatin Negovan të Follorinës në Greqi, ku familja e tyre ishte vendosur për arsye ekonomike, i cili pasi studioi dhe u diplomua shkëlqyeshëm në gjimnazin klasik të Selanikut në vitin 1929, u kthye në qytetin e Korçës, ku u njoh për herë të parë me idetë dhe literaturën komuniste, duke u bërë më pas një nga themeluesit dhe kryetari i parë i Grupit Komunist të Korçës që në fillimin e viteve ’30-të. 

Ishin po këta që jo shumë kohë më parë më kishin propozuar dhe miratuar për t’u dekoruar me motivacionin – “Në mbrojtje të vijës së Partisë”. Ishin po këta që më kishin bërë një karakteristikë për zili

Publikohen kujtimet e gazetarit, publicistit, përkthyesit, studiuesit, shkrimtarit, dramaturgut dhe diplomatit të njohur, Bashkim Trenova, i cili pasi u diplomua në Fakultetin Histori-Filologji të Universitetit Shtetëror të Tiranës, në vitin 1966 u emërua gazetar në Radio-Tirana në Drejtorinë e Jashtme të saj, ku punoi deri në vitin 1975, kur ai u emërua si gazetar dhe shef i redaksisë së jashtme në gazetën ‘Zëri i popullit’, organ i Komitetit Qendror të PPSH-së.

Në rrugën “Arkitekt Sinani” ku banoja unë, gjendej edhe shtëpia e Rudolf Stambollës ose Dolfit, siç e thërrisnim. Rudolfi këndonte këngë të muzikës së lehtë. Ai ishte mjaft popullor dhe dëgjohej me mjaft kënaqësi si nga të rinjtë ashtu edhe nga më të rriturit

Nga

Admirina Peçi

Vdekja e prokurorit famëkeq të komunizmit Aranit Çela zgjoi në rrjetet sociale nostalgjikët e regjimit hoxhist, një ofendim i pafalshëm për viktimat e vrarë me firmën e tij. Jo pak por 650 procese politike, shumica dënime me vdekje mbajnë vulën e Çelës i cili nuk kërkoi kurrë falje për krime, por jetoi i patrazuar në mes të Tiranës.

Janë publikuar kujtimet e gazetarit, publicistit, përkthyesit, studiuesit, shkrimtarit, dramaturgut dhe diplomatit të njohur, Bashkim Trenova. 

Nga

Dashnor Kaloçi

Historia e panjohur të studiuesit të arkivave të historisë, italianit, Eugeni Buçioli, i cili disa vjet më parë, ka botuar albumin e ilustruar me fotografi, të titulluar: “Shqipëria, fronti i harruar i Luftës së Madhe”, ku parathënia e këtij albumi është bërë nga studiuesi i njohur i Universitetit të Venecias, Francesco Leoncini dhe në 153 faqet e tij, pasqyrohet historia e Shqipërisë dhe roli i saj në vorbullën e Luftës së Parë Botërore

Nga

Dashnor Kaloçi

Memorie.al publikon dëshmitë e rralla të Xhemal Alimehmetit, ish-shok klase i Ramiz Alisë në gjimnazin e Tiranës gjatë periudhës së pushtimit të vendit dhe një nga eksponentët kryesorë të Rinisë së Ballit Kombëtar, i cili i kundërvihet ish-shokut të tij të periudhës së rinisë, duke hedhur poshtë ato që Alia, kishte shkruar në kujtimet e tij për ngjarjen e fillimit të gushtit të vitit 1943, kur Partia Komuniste dhe organizata nacionaliste ‘Balli Kombëtar’ u mblodhën në fshatin Mukje dhe nënshkruan një marrëveshje në mes tyre

Nga

Dashnor Kaloçi

Si e denoncoi ai komunizmin në kinemanë “Majestik” të Korçës në vitin 1944, para intelektualëve të atij qyteti, hakmarrja e komunistëve ndaj tij sapo erdhën në pushtet dhe debati në gjyq me prokurorin e tmerrshëm Nevzat Haznedari ku e dënuan me 15 vite burg dhe peripecitë e familjes nëpër internime ku i vdiqën dhe dy prindërit e moshuar nga uria.

Nga

Ruben Avxhiu

1 Shtatori i vitit 1960 e ktheu Nju Jork-un në një kryeqytet të vërtetë të botës, ashtu siç ndodh tashmë pothuajse çdo vit, në shtator, kur udhëheqësit më të mëdhenj të botës vinë për sesionin e ri të Asamblesë së Përgjithshme. Gjysmë shekulli më parë, kjo ende nuk ishte bërë traditë dhe zbarkimi i udhëheqësve komunistë, që nga Hrushovi me lakejtë e tij eurolindorë, te Fidel Kastroja, që sapo kishte marrë pushtetin në Kubë, bëri përshtypje të pazakontë.

Nga

Dashnor Kaloçi

Lidhur me periudhën e hetuesisë, ku Urani ishte i akuzuar si një nga pjesëtarët kryesorë të atij grupi, ai kujtonte: “Gjatë procesit hetimor, erdhi vetë për të dëgjuar dhe zv/ ministri i Brendshëm, gjeneral-major Mihallaq Ziçishti, i cili me një harbutëri që se kisha dëgjuar kurrë, pasi më shau me ç`i vinte në gojë, më goditi me grusht nofullave, duke më nxjerrë gjak

Nga

Dashnor Kaloçi

Intelektuali i njohur Uran Kalakula i cili vuajti për më shumë se 21 vite në burgjet e diktaturës komuniste të Enver Hoxhës, në kujtimet e tij të shkruara si gjatë kohës së vuajtjes së dënimit, ashtu dhe pas daljes nga burgu, një vend të veçantë ia kushtoi klerikëve katolikë, ortodoksë e myslimanë, të cilët gjatë gjithë periudhës së regjimit komunist, u masakruan në mënyrën më barbare nga regjimi në fuqi.

Nga

Dashnor Kaloçi

Atëhere ai sapo kishte mbaruar romanin voluminoz mbi Skënderbeun (të cilin nuk ma dha ta lexoj), si dhe një novelë me karakter bukolik. Këtë të fundit ma dha dhe unë i shfaqa mendimin tim, mbasi ma kërkoi

Nga

Dashnor Kaloçi

Publikohen kujtimet e panjohura të Hermann Neubacher, diplomati nazist gjerman, i dërguari personal i Hitlerit për Juglindjen e Ballkanit, gjatë viteve 1943-1945, i cili në mes të tjerash në kujtimet e tij përshkruan me detaje dhe hollësira, misionin dhe aventurën e tij shqiptare, në vendin e vogël në Jug të Ballkanit. Këto kujtime, Neubacher, i ka botuar në Gjermani, disa vjet mbas mbarimit të Luftës së Dytë Botërore, duke i përmbledhur në një libër. 

Memorie.al publikon historinë e panjohur të ruses Taisa Batkina (Pisha), me origjinë nga Tula e Rusisë, fëmija e tretë e një familje shumë të varfër fshatare, e cila mbeti jetim që në moshë fare të vogël, pasi i ati humbi jetën gjatë punës në një nga galeritë e qymyrgurit që ndodheshin në rrethinat e Tula-s, ku ai punonte si minator, (pak kohë pasi i kishte shpëtuar arrestimit, i akuzuar për “mbështetje të armiqve të popullit”)  dhe ajo u rrit me vështirësi të mëdha ekonomike, pasi qyteti i tyre vazhdonte të ishte nën bombardimin e forcave gjermane, që kishin arritur deri në afërsi të Kurskut.

Më 8 tetor 1895 lindi monarku më jetgjatë dhe i fundit i shtetit shqiptar, Mbreti Zog. Sot në 126 vjetorin e kësaj dite trashëgimtari i tij Leka II, përmes një shkrimi të gjatë në rrjetet sociale, vlerëson figurën e gjyshit të tij dhe rolin që ai pati në konsolidimin e shtetit shqiptar.

Janë publikuar disa dokumente arkivore me siglën “Tepër sekret”, të nxjerra nga Arkivi Qendror i Shtetit në Tiranë (Fondi i ish-Komitetit Qendror të PPSH-së) të cilat i përkasin vitit 1961 dhe janë pjesë e një dosje voluminoze me letra, raporte, informacione, relacione, udhëzime, peticione, etj., ku bëhet fjalë për fillimin e kontradiktave dhe prishjen e marrëdhënieve të Tiranës zyrtare me Bashkimin Sovjetik.

Është publikuar historia e panjohur të ruses Taisa Batkina (Pisha), me origjinë nga Tula e Rusisë, fëmija e tretë e një familje shumë të varfër fshatare, e cila mbeti jetim që në moshë fare të vogël, pasi i ati humbi jetën gjatë punës në një nga galeritë e qymyrgurit që ndodheshin në rrethinat e Tula-s, ku ai punonte si minator.

Historia tragjike e Taisa Batkina (Pisha), nëpër kampet dhe burgjet çnjerëzore të regjimit komunist të Enver Hoxhës, ku ajo kaloi një dekadë të jetës së saj, së bashku me shumë bashkatdhetarë nga ish-Bashkimi Sovjetik, apo vende të tjera të Evropës Lindore, vjen nëpërmjet kujtimeve të saj