Ndërkaq, në SHBA, pas përmbytjeve të fundit, u theksua fakti se një përqindje jo e vogël shtetasish në Teksas ( konkretisht) i kishin shtëpitë të pasiguruara, çka e rrit barrën e shtetit për t’i dëmshpërblyer, për të mos folur për situatën në vendin tonë në raste të ngjashme, duke e bërë problemin e dëmshpërblimeve, një legjendë më vehte që kalon dorazi nga qeveria në qeveri.
Po ashtu, kemi lexuar, parë e dëgjuar edhe raste ekstreme, të denja për rekordet “Guiness”, kur ekscentrizmi dhe pasuritë marramendëse bëjnë që ndonjë zonjë “e çartur”, të sigurojë jo vetëm jetën e pronën, por edhe qenin, macen, gjarprin, koalën, apo dhe thonjtë, flokët, gjoksin e buzët e silikonosura.
Sidoqoftë, nuk m’a kishte marrë mendja se qysh në vitet ‘40 të shekullit të shkuar, shoqëritë e huaja ( më konkretisht, ato italiane që operonin në bashkëpunim me ato shqiptare) të sigurimeve do të gjenin terren deri në Shqipëri për të shitur produktet e tyre me paketë të plotë, në një vend si ky i yni, pikërisht në një kohë vështirësish ekonomike që t’i dikton vetë lufta, e që jo vetëm në atë kohë, vlerësohej masivisht si “një vend i prapambetur agrar” ku normalisht, tradita dhe mentaliteti i kohës do ta bënin këtë mision të pamundur madje edhe për vende shumë më të zhvilluara.
Një reklamë e zakonshme, vendosur në faqet e fundit të njërës prej revistave të përmuajshme letrare-artistike e politike të kohës, në fund të pushtimit italian, është pikërisht ajo që m’a zgjoi tërësisht vëmendjen rreth këtij
fenomeni, kur pashë se gama e produkteve që ofroheshin, ishte shumë mbresëlënëse.
Nuk e di, nëse këto produkte bliheshin nga shqiptarët, nga sa e kush prej tyre, pasi kjo kërkon një hetim më vehte, por fakti se reklama porositej, për të paguhej, do të thotë se ky treg paskësh ekzistuar.
Kjo e shton edhe më shumë listën e paradokseve, e ndoshta edhe të pikëpyetjeve në lidhje me një kohë shumë të afërt të historisë sonë, për të cilën shpesh kemi gjykuar bardhezi, duke i rënë shkurt e thënë prerazi: “koha e luftës” apo “e pushtimit italian”, pa parë në të plot elementë të qenësishëm, të cilët përbëjnë edhe themelet e ekonomisë së tregut, çuditërisht, në një stad shumë të zhvilluar.
Për më shumë shihni reklamën marrë nga revista LEKA, e shkurtit 1943, ku në krye figuron emri i një kompanie të madhe sigurimesh italiane, themeluar në Triesten ( në atë kohë, akoma nën Austro-Hungari) e vitit 1838, e që në Shqipëri vinte nëpëmjet aktivitetit tregtar të Vëllezërve Prennushi në Shkodër.
Në reklamë, veç të dhënave shumë të sakta mbi kapacitetet financiare të firmës italiane, shpërndarjen nëpër filiale, numrit të NIPT-it, fondeve të sigurisë dhe statusit juridik të saj, shihen fare qartë edhe produktet që ajo ofronte edhe për tregun shqiptar.
Redaksia Online
e.m/Shqiptarja.com