Simbolet /E vërteta e frizit në
fasadën e Muzeut Historik Kombëtar
Frizi është i mbushur me medalione të ndryshme, të cilët tregojne skematikisht historinë e Shqipërisë… Aty shikon përkrenaren dhe heshtën, luftën për pavaresi, epokën e Skënderbeut, librin, pra arsimin, motivet në artin popullor, muzikën, mbrojtjen, ndërtimin industrial në kohën e komunizmit, bujqësinë, Luftën Nacional-Çlirimtare, shkencën, etj…
Kati i parë i Muzeut Historik Kombëtar, i veshur me gur të zi që quhet gabro, ndahet nga kati i dytë me një shirit te bardhë dekorativ, që qarkon pa ndërprerje të gjithë ndërtesën. Jo shumë kohë më parë kam lexuar diku se ky shirit është vendosur artificialisht për të treguar supremacinë e socializmit. Edhe fantazia, si edhe në këtë rast, ka të drejtën e saj, por të kufizuar në idenë aluçinacioniste të fantazistit.
Duke qenë pjesë e grupeve të punës që u angazhuan për ndërtimin e muzeut kam patur rastin të bisedoj me shumë specialistë të fushave të ndryshme dhe të njihem me mendimet e tyre. Duhet thënë se idetë e ndërtimit të Muzeut Historik Kombëtar ishin në zhvillim të vazhduar. Ide të reja, që lindnin gjatë përfyrytimit të tërësores së muzeut të përfunduar, diskutoheshin dhe zbatoheshin në se miratoheshin në një këndvështrim më të përparuar.
As që ishte projektuar që ndërtesa e muzeut të qarkohej nga frizi, që është edhe sot. Ideja u dha nga skulptori Dhimitraq Miho. Dhimitraqi, apo Taqua siç e thërrisnim shkurt, thom e thërrisnim sepse ai sot nuk është më, kishte nje përvojë të madhe dhe të suksesshme për relievet e realizuara në beton. Dhe ai përfytyroi frizin si një shirit që do të zbuste ndarjen e egër të dy kateve të para.
Një ditë ma shpjegoi idenë e tij. Ishim në hapsirën midis Hotel “Tirana” dhe ndërtesës së muzeut. “Nuk shkon kështu!”- më tha. E kishte biseduar edhe me arkitektët e projektimit të ndërtesës, por nuk bindeshin në zgjidhjen e dhënë nga Taqoja. Dhe ishte i mërzitur. Por mbas shumë diskutimeve arriti të gjente një shteg inteligjent: le të bënin një provë! Prova do të bëhej në pjesën e prapme të muzeut, pikërisht aty ku është hyrja, dhjetë metra vend, sa për të demonstruar idenë. Dhe u miratua menjëherë dhe u realizua.
Frizi prej betoni me çimento të bardhë është i mbushur me medalione të ndryshme, që edhe përsëriten, të cilët tregojne skematikisht historinë e Shqipërisë, duke filluar nga periudha ilire, e deri në vitet e socializmit. Aty shikon përkrenaren dhe heshtën, luftën për pavaresi, epokën e Skënderbeut, librin, pra arsimin, motivet në artin popullor, muzikën, mbrojtjen, ndërtimin industrial në kohën e komunizmit, bujqësinë, Luftën Nacional-Çlirimtare, shkencën, etj…
Sadoherë që ta shikosh ai qëndron aty i harmonizuar plotësisht me ndërtesen, duke i a rritur vlerën arqitekturore. Parafytyrojeni ndërtesën pa atë friz, duket teknike, pa ndjesinë që i shton arti. Sepse në fund të fundit ai friz është vepër arti. Përse të mos quhet frizi Dhimitraq Miho? A nuk do të ishte një kuriozitet më tepër për historinë e arkitekturës, një njohuri, një mësim i imponuar butë nga vepra e artit dhe një kuriozitet më shumë për vizitorët e huaj
Sondazhi i ditës:
Si po përballohet situata e krijuar nga zjarret në vend?
-
Mirë
43.4%
-
Keq
40.3%
-
Nuk e di
16.3%
Vota total: 2137
Votat totale janë unike
Lajme të tjera
-
Shëngjini, destinacioni i preferuar i shqiptarëve të Kosovës! Gushti shënon rritje krahasuar me korrikun
10 Gusht, 18:47
-
Paris 2024/ Islam Dudaev rifutet në garë, nesër Shqipëria kërkon medaljen e bronztë
10 Gusht, 18:39
-
Sezoni turistik, Rama: Fluks pushuesish në veri të vendit, lajmi më i bukur i sezonit
10 Gusht, 18:31
-
VIDEO/ Superkupa është blu, Man. City mposht 7-6 me penallti Man. United në finale! Guardiola rikthehet te trofeu
10 Gusht, 18:12
-
'Nëna u afrua e puthi në ballë, nuk derdhi asnjë pikë loti', dalin detajet nga autopsia e Faton Hajrizit: Trupin nuk e kishte të dëmtuar
10 Gusht, 18:09
-
Ky është peshkaqeni i parë robot i historisë, çfarë po synon shkenca nëpërmjet revolucionit inxhinierik
10 Gusht, 17:59
-
Studiuesi Tare për Report Tv: Zjarri në Finiq dogji gjithë zonën arkeologjike! Duhet të krijohet shërbim për ruajtjen e parqeve
10 Gusht, 17:32
-
Punonjësit e fast-foodit përleshen në Himarë, njëri plagoset me thikë! Autori i dyshuar arratiset, detajet e para
10 Gusht, 17:27
-
Zyrtare/ Alexis Sanchez rikthehet te Udinese pas 13 vitesh
10 Gusht, 17:26
-
Eduard Zaloshnja: Votat e emigrantëve, shpresa e fundit e opozitës?
10 Gusht, 17:19
-
Zjarri përfshin Parkun Kombëtar të Qafë-Shtamës, e vështirë të ndërhyhet nga terreni! Në operacion edhe 50 forca të ushtrisë
10 Gusht, 16:55
-
OBSH për Evropën: Vaksinimi shpëtoi 2 milionë persona nga vdekja prej COVID
10 Gusht, 16:43