Deponimi i togerit të Sigurimit, në Greqi: Populli po vdes urie, ndërsa funksionarët e partisë, me në krye Enverin, bëjnë jetë luksoze te vilat italiane në ‘Tiranën e Re’ dhe…

Pjesa e parë

-Misioni sekret i dështuar i oficerit të Sigurimit të Shtetit, toger Koço Kazanxhi në Greqi, dënimi dhe ekzekutimi i tij në vitin 1951-

Më 17 dhjetor 1951, Gjykata e Përhershme Ushtarake e Athinës, dënoi me vdekje togerin shqiptar të Sigurimit të Shtetit Kosta (Konstantin) Dimitër Kazanxhi, i akuzuar për spiunazh, i cili dy ditë pas Krishtlindjeve të vitit 1951, u ekzekutua. I arrestuar në fshatin Kastoria (Kastania) të Peloponezit, më 6 tetor 1949, në zonën e veprimit të Ushtrisë Kombëtare Revolucionare (ES) ku kishte dezertuar, ai u dërgua fillimisht në Tripoli dhe më pas në Athinë, referuar një marrje në pyetje të plotë. Po kush ishte Kosta Kazanxhi, me gradën Toger i Sigurimit të Shtetit shqiptar, cili ishte misioni i tij në Greqi, dhe si ai u arrestua nga forcat e ushtrisë, çfarë rrëfeu ai para oficerëve hetues e shërbimeve administrative dhe pse u ekzekutua? Të gjitha aventurat dhe misionet e tij, vijnë në këtë shkrim të gjatë, sipas dokumenteve që gjenden nëpër arkivat sekrete.

Sipas regjistrit biografik të Ministrisë së Brendshme të Shqipërisë, Kosta ose Koço Kazanxhi, lindi në Durrës, më 6 prill 1923, nga një nënë minoritare greke (sipas deklaratave të tij publike të bëra më vonë në Greqi) dhe një baba shqiptar, me origjinë vllehe. Ai fliste, përveç shqipes dhe italishtes, edhe vllahisht, ndërsa komunikonte pa vështirësi edhe në greqisht (nuk dinte të shkruante) dhe kuptonte sllavo-maqedonisht. Nëna e tij Pandora, e bija Koçit, ishte nga Monastiri në atë që ishte Mbretëria Serbo-Kroato-Sllovene e atëhershme, sipas deklaratave të tij gjatë arrestimit në Greqi. Babai i tij, Dhimitër Kazanxhi, punonte në kompaninë “Singer” në Tiranë që nga viti 1935, ndërsa xhaxhai i tij, Sterjo Koçia, vëllai i nënës së tij, jetonte në Durrës dhe ishte një tregtar i pasur rrobash, me shumë pasuri dhe pasuri të madhe.

Mirëpo, në vitin 1938, kur Kosta Kazanxhi ishte vetëm 15 vjeç, i vdiq i ati dhe e gjithë familja, e vendosur në Tiranë, u kthye në Durrës. Në vitin 1941, ai studionte në shkollën Tregtare të Vlorës, ku dha mësim Mihal Prifti (më vonë diplomat dhe zv/ministër i Punëve të Jashtme të Shqipërisë), me origjinë nga Lunxhëria e Gjirokastrës. Studimet e Kazanxhiut u ndërprenë papritur pas dy vjetësh, pa u diplomuar, dhe më pas, për shkak të vështirësive financiare familjare, ai punoi si nëpunës në një kompani tregtare në Durrës, deri në shtator 1943, kur Italia kapitulloi. Menjëherë më pas u caktua në Ushtrinë Nacionalçlirimtare, krahu ushtarak i Partisë Komuniste Shqiptare, madje u ngjit në hierarkinë ushtarake, si komisar politik.

Në shkurt të vitit 1945, çmobilizohet dhe deri në tetor të po atij viti, punoi në një Kooperativë Bujqësore të Durrësit, si drejtues financiar. Në tetor të vitit 1945, emërohet oficer në Repartin e Mbrojtjes së Popullit të Durrësit, shërbim që i parapriu Sigurimit të Shtetit, ku shërbeu deri në gusht 1946, kur thirret në Ministrinë e Brendshme dhe gradohet oficer në Drejtorinë e Sigurimit të Shtetit në Tiranë. Më 19 gusht 1946, me urdhër të Ministrit të Mbrojtjes Kombëtare, u gradua në gradën toger. Ai mbart dekorata dhe dallime të ndryshme luftarake, ndër të cilat, me nr. 4061/ 27.09.1965 dekret i Presidiumit të Parlamentit Popullor dhe i “Shkëlqesisë së Trimërisë”, që është çmimi më i lartë shqiptar për trimëri dhe merita ushtarake. Në dosjen e tij personale që ruhet në arkivat sekrete të shërbimit sekret shqiptar, Kazanxhi, renditet me këto karakteristika: Njeri me rezistencë ndaj vështirësive dhe ndershmëri shumë të mirë.

Në prill të vitit 1946, kur u vendos që nga reparti i Sigurimit të Durrësit të ngrihej në shërbimin qendror të Sigurimit të Shtetit të Tiranës, shefi i Sigurimit të Durrësit, Vilson Pecani, vuri në dukje se shpresonte në zhvillimin e shpejtë profesional të toger Kosta Kazanxhiut. (Në rrëfimet e tij para autoriteteve greke, Kazanxhi, pranoi se ishte anëtar i Partisë Komuniste të Shqipërisë, që nga viti 1944, të cilës i shërbeu “nga nevoja, por edhe me ndershmëri”, sepse besonte se kështu i shërbente vendit dhe zhvillimit të tij). Menjëherë pas transferimit të tij në Sektorin e Mbrojtjes së Popullit të Durrësit (fillimi i vitit 1946) ministri i atëhershëm i Brendshëm dhe i Sigurimit, zëvendëskryeministri Koçi Xoxe, në një komunikim që kishte me Kazanxhiun (pranverë 1946) e pyeti nëse dinte greqisht, për shkak të origjinës së nënës së tij.

Kur mësoi se Kazanxhi dinte greqisht, urdhëroi që të transferohej në shërbimin qendror të Sigurimit të Tiranës, për të ndërmarrë veprime sekrete, si oficer Zbulimi, në kuadër të operacioneve të furnizimeve me armë dhe ndihma të tjera, nga ana e vendeve të Bllokut Lindor për Ushtrinë Demokratike Greke, përmes Shqipërisë. (Gjatë ndalimit, në një komunikim që ka pasur me gazetarët e asaj kohe, Kazanxhi, ka bërë një retrospektivë të Shqipërisë që po linte pas). Deklaratat e tij, janë pjesë e shkresave të lëndës. “Enver Hoxha, – deklaroi Kazanxhi, – nuk është gjë tjetër veçse një kukull e Kremlinit, i prangosur nga sovjetikët, ngjitja e tij në postin e Kryeministrit të vendit ishte rezultat i rrethanave, por edhe i marrëveshjeve, kryesisht me britanikët, të cilët, të zhgënjyer, me premtimet e tij mashtruese, e mbështetën atë”.

Në fakt, në pranverën e vitit 1944, pas konferencës së Përmetit dhe daljes së tij si sundimtar i lojës politike, britanikët nxituan të lëshonin njoftime me foton e tij dhe mbishkrimin, se e njihnin si lider të padiskutueshëm të lëvizjes së rezistencës.

Duke iu referuar zyrtarëve të tjerë të qeverisë dhe liderëve partiakë, Kazanxhi përmendi se; njëri prej tyre ishte Myslim Peza, i cili ishte strehuar në male pesëmbëdhjetë vjet më parë si kriminel i zakonshëm (kishte kryer vrasje) dhe tani ishte i arratisur. “Tani ai nuk është gjë tjetër, veçse një i dehur dhe një plak i ngathët, që nuk di të vërë firmën, por mban gradën e gjeneralit dhe postin e nënkryetarit të Kuvendit Popullor të

Shqipërisë. Është kurioze, vazhdoi Kazanxhi, që gjatë periudhës së “rezistencës”, gjenerali britanik Davis (Edmund F. Davis)i cili, megjithatë, u kap nga gjermanët, në një përleshje në veri të Elbasanit, sepse mbeti vetëm, pasi Hoxha dhe njerëzit e tij e braktisën.

Gjatë “rezistencës” në Shqipëri, nuk kishte as serbë e as rusë, vetëm anglezë që luftonin bashkë me kryengritësit shqiptarë. Drejtuesi i grupeve nacionaliste, ishte Abaz Kupi, major i ushtrisë së rregullt të Mbretit Zog, i cili ishte nga të paktët që u rezistoi italianëve gjatë operacionit të zbarkimit në prill 1939 në Durrës. Luftëtar me prestigj dhe respekt në luftën guerilje, por në një moment e “gjeti” me italianët dhe, kur Mehmet Shehu mori vesh këtë marrëveshje, e goditi pas shpine dhe i shpërndau forcat. Kupi, megjithatë, arriti të arratisej në Egjipt, pranë mbretit Zog, të cilit i shërben me bindje edhe sot. Në tetor 1944, në Kongresin e Beratit, u formua qeveria e parë e rezistencës me Enver Hoxhën kryeministër dhe Koç Xoxen nënkryetar. Kazanxhi përmendi edhe dy ministra të rëndësishëm të qeverisë së tij në atë kohë: Manol Konomin, i cili mori Ministrinë e Drejtësisë dhe Spiro Kolekën që mori Ministrinë e Rindërtimit. Një faktor i rëndësishëm në qeverinë e përkohshme ishte edhe Mihal Prifti, komisar politik i Divizionit të II-të të Ushtrisë, në kohën e luftës guerile.

“Është ai, – dëshmoi Kazanxhiu, – që ishte përfaqësuesi i Shqipërisë në asamblenë e fundit të OKB-së në Nju Jork, edhe pse ai u diplomua në universitete në Athinë, të cilat megjithatë kanë evoluar. Preferencat e pushtetit komunist shqiptar, u bënë të dukshme që në ditët e para. Në atë kohë në Shqipëri, kishte misione aleate dhe forca të vogla të ushtrisë britanike e amerikane, por nuk kishte rusë, vetëm 4-5 persona, që nuk kishin asnjë përfshirje të dukshme në çështjet qeveritare dhe partiake. Me gjithë këtë dhe me gjithë praninë e misioneve aleate, u shfaqën disa manifestime, dukshëm armiqësore ndaj aleatëve perëndimorë. Parullat; “Rroftë Churchill!”, “Rroftë Roosevelt”! u hoqën gradualisht dhe të tjera me shenjën aleate.

E, në vend të tyre, ishin postuar të tjera si: “Rroftë Stalini” dhe “Rroftë Tito”! Ndërkohë u ndryshua vija e partisë, u ndryshuan edhe parullat e përdorura nga propaganda komuniste dhe titujt e bujshëm gazetareske.

Në të njëjtën kohë, qeveria komuniste, konfiskoi fermat më të mira nga pronarët e tyre, duke ua dhënë për t’i drejtuar, anëtarëve të besuar të partisë dhe titullarëve të dobët të qeverisë, shtetëzoi industritë e vogla, traktorët, makineritë e shirësit dhe të gjithë infrastrukturën bujqësore. Populli i shikoi me frikë të gjitha këto reforma rrënjësore, por nuk mund të kuptonte se çfarë po ndodhte, nuk mund të kuptonte se si ishte e mundur që ata të merrnin pronat dhe makineritë nga pronarët e tyre të ligjshëm, të fituara me mund dhe djersë, për t’i shtetëzuar, pa u dhënë dëmshpërblim në lekë përfituesve. Kështu, pronarët e pasur, pranë të cilëve jetonin mijëra familje, u varfëruan dhe shqiptarët filluan të vdisnin nga uria, por një kastë e të privilegjuarve të rinj u pasurua. Qeveria u bë tiranike, despotike, diktatoriale, pasi në zgjedhjet e para të dhjetorit 1945, mori pjesë vetëm Fronti Demokratik (që në fakt ishte Partia Komuniste e Shqipërisë), pra një fletë e vetme dhe votuesi nuk kishte zgjidhje tjetër veçse të hidhte votën e vetme.

Ndërkaq, të pasurve u vendos një taksë e rëndë, me taksa të papërballueshme, më të mëdha se prona e tyre, e cila i shkonte menjëherë shtetit. Prandaj, dyqanet e vogla u shpërbënë dhe funksiononin vetëm kooperativat ose, shoqëritë kooperativa, të kontrolluara rreptësisht nga shteti, nga ku mallrat shpërndaheshin me racion. Shpërndarjet, megjithatë, ishin të pamjaftueshme dhe familjet po vdisnin nga uria, pasi nuk mund të jetonin me rezervat e vetëm gjysmë kilogrami naftë në muaj. Çdo fshatar lejohej të mbante vetëm 18 kg. grurë në muaj, nga prodhimi i tij, pjesa tjetër duhej t’i paguhej shtetit; nëse një tregtar kapej duke ofruar ndonjë artikull për tregtinë e lirë, ai shkatërrohej, dënimet ishin torturuese: burgim dhe konfiskim të gjithë pasurisë së tij. Kështu, i gjithë aktiviteti tregtar, u ndal dhe ndodhi nekroza ekonomike.

Por bota është plotësisht e paditur se çfarë do të thotë komunizëm, imperializëm, kapitalizëm apo socializëm. E sheh se me gjithë këtë, po vdes urie, ndërsa ministrat dhe funksionarët e partisë, bëjnë një jetë luksoze dhe ekstravagante në pallatet e vilat që italianët kishin ndërtuar pranë kryeqytetit të vjetër, një vendbanim të tërë që e quanin “Tirana e Re”. Prandaj indinjata dhe reagimet popullore po vërshojnë, mbi të gjitha në fshat, ku kundërshtarët e regjimit po shtohen dita ditës. Armiqtë e regjimit janë të panumërt dhe thuajse të gjitha forcat e Sigurimit dhe Ushtria, janë të punësuar vetëm për të penguar veprimet e tyre subversive, të cilat filluan të nesërmen e zgjedhjeve të 2 dhjetorit 1945. Në zgjedhje, pati një reagim nga disa intelektualë të shquar, me në krye tregtarin Shefqet Beja dhe mjekun Enver Sazani, nga Gjirokastra. Të gjithë u sollën në Gjykatën Ushtarake, e cila zgjati një muaj dhe u dënuan me vdekje me pushkatim, përveç Bejës, që u ekzekutua me varje. Të tjerë, si Kol Kuqali, u vetëvranë në burg.

Por ndërkohë, reaksioni po organizohej në male dhe grupet po formoheshin me bërthama e përforcime nga qytetet, me mbështetje financiare nga të pasurit: një grup ishte ai i vëllezërve të Abaz Kupit, një tjetër i Cen Elezit, pronar i hotelit “Continental”, më i madhi në Tiranë. Në veri të tij vepronte grupi i Jup Kazazit dhe Riza Danit, i cili ishte deputet. Të gjithë ata u ndoqën nga një turmë njerëzish dhe mbi të gjitha priftërinj katolikë, të cilët nuk ishin dakord me besnikërinë komuniste dhe reaguan ashpër. Në zonën e Lumës vepronte edhe grupi i Muharrem Bajraktarit, mbështetës i Zogut. Kundër këtyre grupeve, u nis një fushatë e furishme e udhëhequr nga gjakatari Mehmet Sehu dhe Nesti Kerenxhi, kreu i Shërbimit Sekret Shqiptar, (Sigurimi i Shtetit), por reaksionarët e veriut, po shpërbëheshin në një vend dhe mbinin në një vend tjetër.

Imazhi i përditshmërisë i projektuar nga gazetat shqiptare është një shtrembërim provokues i realitetit, askush nuk mund të pretendojë se gjendja e brendshme e vendit, është ajo që sundimtarët e Tiranës, ëndërronin të krijonin; populli është i uritur, vuajtur, jeton në ankth të vazhdueshëm, lufton kundër privimit dhe dridhet nga regjimi që përpiqet të mbështetet te terrorizmi e dhuna. Enver Hoxha dhe bashkëpunëtorët e tij, bëjnë gjithçka për të qëndruar në pushtet; nëse e kuptojnë se dikush, nuk pajtohet me synimet dhe aspiratat e tyre, i shfarosin; gjykatat ushtarake, punojnë si një makinë e rregullt represioni dhe trekëmbëshi, gllabëron njerëzit pa mëshirë. Spastrimi prek edhe zyrtarët më të lartë të hierarkisë shtetërore dhe partiake, bashkëpunëtorët e drejtpërdrejtë të Enver Hoxhës, të cilët deri në atë moment, ishin sundues absolut në jetën publike. Të gjithë këta, bashkëshortët e gjirit, që përbëjnë sistemin e bashkëjetesës dhe bashkëjetesës së miqve të vegjël, të quajtur “demokracia mate”, janë viktimat e mundshme të saj, si Koçi Xoxe, dikur zëvendëskryeministër i plotfuqishëm dhe Ministër i Brendshëm, drejtues Sigurimi që edhe duke e dëgjuar, të gjithë u drodhën.

Ishte ai që nxori urdhrat për shfarosjen e kundërshtarëve politikë të regjimit, dërgoi në kampet e përqendrimit ata që ngritën zërin e protestës, heretikët, mbikëqyri gjithë jetën publike, por në fund ai vetë kaloi përmes tehut të shpatës së Hoxhës. “Shqipëria, vendi im i vogël, – vazhdoi Kazanxhi, – që kur u konstituua si shtet, ka jetuar nën një sovran, mik të shtirur apo pushtues të hapur. Para luftës kishim italianët, të pushtuar nga italianët dhe gjermanët. Pas përfundimit të luftës dhe çlirimit, do të themi, jugosllavët, të cilët pushtuan Shqipërinë sapo aleatët dëbuan gjermanët. Jugosllavët u bënë zotëruesit absolut të Shqipërisë dhe ngadalë dhe metodikisht dominuan gjithë jetën publike. Më 9 korrik 1946, u nënshkrua në Tiranë Pakti shqiptaro-jugosllav i miqësisë dhe ndihmës së ndërsjellë. I mbërritur dhe i pritur pas marshimeve dhe degëve në të gjithë Shqipërinë, ministri i Jashtëm jugosllav nënshkroi marrëveshjen që e robëroi vendin ekonomikisht, ushtarakisht dhe politikisht.

Menjëherë pas kësaj, jugosllavë të panumërt, politikanë dhe ushtarë, erdhën nga Jugosllavia dhe zunë pozita kyçe në administratën publike. Zyrat publike, operacionet ushtarake, kampet u pushtuan nga zyrtarët jugosllavë. Njëkohësisht të gjitha kompanitë shqiptare, teknike, financiare etj., ranë nën komisionin jugosllav: vendburimet e naftës së Kuçovës, burimi kryesor i prodhimit të pasurisë së vendit dhe mbështetja më e rëndësishme e tij për ngritjen ekonomike, ranë nën pronësinë e jugosllavëve, të cilët blenë të korra dhe transportuan në Jugosllavi naftë, vajra, xehe, portokall, asfalt, krom, lëkurë, lëndë të parë dhe çdo lloj produkti me vlerë në këmbim të pastave, furçave dhe këpucëve numër 45, që askush nuk mund t’i vishte. Në heshtje dhe metodikë, jugosllavët depërtuan kudo. Çdo ditë vinin civilë dhe ushtarë të rinj jugosllavë me familjet e tyre, pushtonin shtëpitë, dëbonin pronarët e tyre të ligjshëm, dyqanet, me një shfaqje force dhe dhunë, paturpësisht dhe pamëshirshëm. Sundimtarë absolute kudo.

Shërbimet tona, pra Sigurimi Shtetit Shqiptar, çdo ditë merrte informacione për shqetësimin e qytetarëve, pasi jugosllavët, ndër të tjera, deheshin, shanin dhe bërtisnin se Shqipëria do të shndërrohej në republikën e shtatë të Jugosllavisë. Njerëzit e dëgjuan këtë dhe nuk mund ta përtypnin. Ai ushqeu inat dhe urrejtje për “miqtë”; e tij jugosllavë. Dhe për të shuar indinjatën dhe për të zbutur zemërimin e popullit, ata sillnin aty-këtu një ngarkesë me grurë. Dhe pastaj, propaganda egoiste kufizohej me psikozën dhe histerinë. Ngjitje muri, shkrime gazetash, thirrje të furishme në radio, deklarata të rrepta dhe nxitje të zyrtarëve, i bënin thirrje popullit shqiptar të bashkëpunonte dhe të ndihmonte “vëllezërit jugosllavë”; që po punojnë si dashamirës të Shqipërisë, për ta shpëtuar atë nga komploti i monarko-fashistëve grekë dhe kryekomandantët anglo- amerikanë. Megjithatë, zemërimi dhe shqetësimi i popullatës ishte i pakufizuar. Çdo ditë, kishte incidente dhe grindje mes shqiptarëve e jugosllavëve, atmosfera dhe marrëdhëniet bëheshin armiqësore.

Privimet e popullsisë sa vinte e shtoheshin, për shkak të marrëveshjeve grabitqare me jugosllavët dhe uzurpimit të pasurisë kombëtare nga ana e tyre, pushteti nuk mundi ta menaxhonte krizën e afërt dhe zemërimin e pakontrolluar. Grupet guerile që vepronin në male po përfitonin nga pakënaqësia dhe po ndërtonin forcat e tyre. Dhe pikërisht në kulmin e konfliktit shpërtheu këputja e qershorit 1948, duke e ndarë kampin lindor në dysh. Pas konfliktit Tito-Kominform dhe shembjes së miqësisë shqiptaro-jugosllave, situata ndryshoi në mënyrë drastike. Gazetat dhe radiot, ndryshuan drejtim brenda natës. Në fillim me ndrojtje, por më pas me vendosmëri, ata e cilësuan Titon, si; renegat, tradhtar dhe falangën e pestë të imperializmit.

Njerëzit grisnin rrobat dhe nuk e besonin sesi nga një moment në tjetrin; “shpëtimtari i popullit shqiptar”, siç e quante Enver Hoxha, mund të shndërrohej në tradhtar të socializmit dhe në konvertim në ortodoksinë komuniste. Dhe ne mbajtësit e policave të sigurimit ende nuk po diskutonim, prisnim udhëzimet nga lart. Dhe vërtet, Koçi Xoxe ishte i pari që mbërriti në Korçë, ato ditë rastësisht isha edhe unë dhe në një takim të fshehtë na njoftoi se kishte pasur një shkëputje me Titon, i cili kaloi në kampin e kryekomandantëve perëndimorë. Xoxe rrëfeu se shumë rrëshqitje dhe gabime politike u bënë “në periudhën e muajit të mjaltit”; me jugosllavët, por ai gjithsesi na motivoi të  kujdesemi që; fryma anti-perëndimore, të kultivohej në të gjitha radhët e popullit dhe në ushtri”, rrëfen Kazanxhi.

E inkurajuar, bota filloi të flasë, sepse, nën sundimin e Jugosllavisë, askush nuk guxonte të artikulonte një argument të kundërt me opinionin mbizotërues. Situata ishte më e keqe se në kohën e shtypjes italiane dhe gjermane. Në Tiranë, nën drejtimin e vetë Enver Hoxhës, u mbajt një tubim i madh i drejtuesve të lartë të udhëheqjes për të përvijuar vijën e partisë, në rrethanat aktuale dhe përçarjen gërryese në kampin komunist, tubime të ngjashme u mbajtën edhe në qytete të tjera, ku anëtarë të Byrosë Politike të Komitetit Qendror. Në të njëjtën kohë, u dhanë urdhra qeveritarë dhe jugosllavët që kishin vërshuar në të gjithë Shqipërinë, filluan të tërhiqen: nga biznesi, shërbimet publike dhe ushtria, të gjithë u larguan. Në fakt, ka pasur incidente gjatë largimit, protesta dhe komunikime verbale nga ambasada e tyre. Por populli, buzëqeshte nën buzë me kënaqësi, sepse besonte se me largimin e jugosllavëve, që kishin ardhur si pushtues, jeta e tyre do të ndryshonte, do të bëhej më e lehtë. Oficerët jugosllavë e terrorizuan popullin dhe i kërcënuan me hakmarrje për pabesinë e kryer nga udhëheqja e tyre.

Mirëpo, si mund ta imagjinonte shqiptari i thjeshtë, se do të vinte një pushtues i ri, më i keq se ai i mëparshmi! Kështu, dhe ndërsa kishte shenja të një përmirësimi të situatës, mbërritën sovjetikët, duke zënë vendin e jugosllavëve. Oficerët e lartë sovjetikë, me gra me veshje luksoze, pushtuan ministritë, Shtabin e Përgjithshëm të Ushtrisë dhe Sigurimin e Shtetit, duke diktuar dëshirat e tyre. Së bashku me oficerët, erdhi një ushtri me mësues dhe profesorë rusë, për të mësuar rusishten, në vend të serbishtes që mësohej deri atëherë, por që ishte shfuqizuar. Në ato ditë, në Korçë, ku shërbente Kazanxhi, kishte mbërritur edhe një oficer i ushtrisë jugosllave, për të shoqëruar Zahariadhisin, i cili kishte mbërritur atje ditë më parë nga Beogradi, për të komunikuar me Xoxen dhe Gioannis Ioannidis (ne e quanim Barba ose barba Gjonin), i cili po qëndronte aty, sepse ishte i sëmurë.

Majori jugosllav dhe një nga togerët tanë vizituan lagjen greke, njëra prej të cilave ruhej nga kryengritësit grekë në Korçë, sepse objektet e tyre shtriheshin në një vendbanim të tërë me shtëpi, dyqane, kisha; pallatet më të mira të ish-kundërshtarëve të regjimit. Ishte komanduar me të gjitha komoditetet e kohës. Vend-banimi ruhej nga roje shqiptare, të cilët nuk lejonin askënd të lëvizte dhe i gjithë transporti bëhej gjatë natës. Mirëpo, ne i kishim parakaluar ata, duke mbërritur në kabinetin e oficerëve jugosllavë, me qëllim që të hiqnin fotografitë e Titos, të ulnim flamujt jugosllavë dhe t’u hiqnin simbolet kombëtare. Episode, debate, ofendime, por në fund i hoqëm dhe i grisëm fotot e ish – “aleatit dhe shpëtimtarit” tonë dhe u larguam”, vëren Kazanxhiu. Oficerët jugosllavë, megjithatë nuk u takuan me Zahariadhis. Ai, dinak dhe mashtrues, i shmangu ata, duke u fshehur në një zonë ngjitur. Memorie.al

M.Q./Shqiptarja.com

TAG:
• enver hoxha
• komunizmi