Ekonomi

Nga

Eliza Gjediku

Buxheti i këtij viti përveçse merr përsipër faturën e tërmetit të 26 nëntorit, duke vënë në dispozicion fondin prej 20 miliardë lekëve, ka pësuar ndryshime të papritura. Ndryshe nga sa ishte deklaruar se do të ishin investimet e reja ata që do të prekeshin, nga rishikimi i buxhetit preken sektor prioritar si Ministria e Mbrojtjes, Ministria e Shëndetësisë dhe e Arsimit. Janë 11 institucione të prekura me ulje fondesh nga kjo rishpërndarje e buxhetit. Ndërsa kanë përfituar fonde shtesë Bujqësia, Infrastruktura dhe Financat.

Në Europë raportohen vetëm 10 shtete që kultivojnë portokalle për shkak të klimës së tyre të përshtatshme. Në 2018-n, Shqipëria rezulton që ia ka kaluar Francës, e cila prodhoi rreth 10 mijë ton portokalle.

Ky ligj, që është konsideruar si një “amnisti” e radhës, ul shumë detyrimin që paguhet në rast të shitjes së banesës, ose një objekti tjetër të paluajtshëm, i cili normalisht është sa 15% e fitimit.

Nga

Eliza Gjediku

Me hyrjen e vitit 2020 hyn në fuqi edhe paketa fiskale, e cila sjell një sërë ndryshimesh dhe gjobash të reja për biznesin. Nga 1 janari të dy-punësuarit do të paguajnë tatim mbi të ardhurat për vlerën totale që marrin. Ndërkohë makinat elektrike dhe historike përjashtohen nga detyrimet tatimore.

Banka Botërore i rishikoi me ulje ecurinë e çmimeve të naftës për vitin 2020 në projeksionet e reja për çmimet e mallrave kryesore në tregjet globale.

Mos prisni shumë, pasi kërkesat më të mëdha, ashtu si në 2019-n, pritet të jenë për profesione të tilla si punonjës krahu, Punonjës shërbimi apo Punonjës shitjesh në terren.

Nga

Eliza Gjediku

Në vitin 2019 nuk pati realizim të të ardhurave, kryesisht të TVSH-së. Mbyllja e lojërave të fatit dhe mungesa energjisë elektrike ndikim negativ. 31 miliardë lekë më pak se në 2018 janë mbledhur nga TVSH-ja. Viti 2019 nuk zgjidhi “ngërçin” e projektit të “Unazës së Re”. Koncesionet më të bujshme Milot-Balldren dhe Orikum-Dukat. Sfida e 2020 mbetet rindërtimi i banesave të dëmtuara nga tërmeti 26 nëntorit

Nga

Eliza Gjediku

Bimët medicinale “Made in Albania” është një nga sektorët e pashfrytëzuar ekonomik. Nga eksporti i tyre buxheti i shtetit përfiton të paktën 45 milionë dollarë në vit. Sipas ekspertit të bimëve mjekësore Xhavit Hysenaj viti 2019 nuk ishte pozitiv sa i takon eksporteve pasi edhe mbështetja nga shteti ka munguar.

Monedha e përbashkët ka vijuar tendencën rënëse edhe përgjatë 2019-s, ndonëse me ritme më të ngadalësuara në raport me vitin e mëparshëm. Euro po e mbyll vitin në kuotën e 122 lekëve, nga mbi 125 lekë që nisi 2019-a, sipas të dhënave të Bankës së Shqipërisë. 

Nga

Eliza Gjediku

Në vitin 2020 bizneset përveç se do të vendosin në zbatim procesin e fiskalizimit do të përballen edhe me masa të reja ndëshkuese në rast se kryejnë shkelje. Të gjitha subjektet që nuk lëshojnë faturë, janë të paregjistruar, tregtojnë mallra pa faturë do të gjobiten nga 25 mijë lekë deri në 75 mijë lekë. Ndërsa për biznesin e mesëm dhe të madh masa ndëshkuese është në varësi të dëmeve që kanë shkaktuar me mos pagimin e TVSH-së.

Mbi 50 subjekte të tjera ende furnizoheshin nga Furnizuesi i Mundësisë së Fundit (FMF) pjesë e Operatorit te Shpërndarjes së Energjisë Elektrike (OSHEE) por që sipas ligjit deri në 31 dhjetor 2019 edhe ata duhet të gjenin një furnizues tjetër.

Nga

Eliza Gjediku

Në prag të fundvitit euro vijon të zhvlerësohet, kjo jo vetëm për shkak të efektit sezonal. Ekspertja e ekonomisë Elona Shehu tha për Report TV se shkak kryesor është informaliteti. Sipas saj jo çdo sasi valute kalon nëpërmjet sistemin bankar, dhe janë zyrat e këmbimit ato që gjejnë rrugëdaljet. Shehu thekson se përveç kontrollit që duhet ushtruar në zyrat e këmbimit valutor, duhet koordinim më i saktë mes politikës fiskale dhe monetare për të pasur zgjidhje.

Duke filluar nga 1 Janari, punonjësit naftëtarë do të përfitojnë një rritje page, mesatarisht 18 përqind.

Nga

Eliza Gjediku

Në prag të festave të fundvitit çmimet e produkteve ushqimore janë rritur nga 20 deri në 50 lekë për kilogramë. Për qytetarët këto çmime janë të papërballueshme sidomos për pensionistët.

Nga

Eliza Gjediku

4 pallate të braktisura nga ndërtuesi janë legalizuar. Drejtori i Kadastrës Artan Lame iu ka bërë thirrje pronarëve të paraqiten pranë zyrave të Kadastrës për të bërë legalizimin. Ndërkohë nga ana tjetër Lame ka sqaruar se procesi i legalizimeve nuk ka lidhje me cilësinë e pallateve, teksa iu referuar dëmeve të tërmetit të 26 nëntorit.

Sipas INSTAT rritja në raport me nëntorin e kaluat ishte 11.4%, duke qenë më e lartë se rritja mesatare vjetore prej 9% për 11 mujorin. Arsyet lidhen me festat e nëntorit ku shqiptarët vërshuan jashtë për shkak të 5 ditëve pushim dhe tërmetit që shkaktoi një valë largimesh për shkak të panikut të krijuar.

Banka Botërore ka rishikuar projektin për shërbimet mjedisore dhe ka nënvizuar në raportin e fundit atë që gjeti në terren lidhur me disa pika kyçe të projektit. 

Në vitin 2020, Albchrome ka planifikuar të investojë 10 milionë USD. Investimet do të jenë të fokusuara në: hapjen e vendburimit të Qafë Buallit, zhvillimin e projektit të thellësise të Minierës së Bulqizës, zbatimin e projektit të sistemit të pluhurkapjes në UFK Elbasan, në drejtim të teknologjisë dhe automatizimit të uzinave dhe minierës, si dhe në remontin e furres nr. 3 në UFK Elbasan.

Sipas INSTAT gjatë vitit 2018, për pjesën më të madhe të qarqeve të vendit, migrimi i jashtëm ka ndikim më të madh në numrin dhe strukturën e popullsisë se sa lëvizjet e brendshme.