Dosje

  • Në Madrid Leka Zogu përgatit grupe sulmi kundër Shqipërisë... Enigma e dy arkave me dokumentacion planesh ushtarake,  takimi ne madrit i Hysen Tërpezës me Leka Zogun dhe Geraldinën.Informacioni i njëkohshëm i Departamentit Amerikan, në shkurt 1976, për dy ambasadat e veta, atë në Romë dhe tjetrën në Beograd, thoshte se në Tiranë qeveria vendase po zbatonte një platformë të tërë për bunkerizimin e përgjithshëm të territorit shtetëror, madje u pati kërkuar edhe disa përfaqësive të huaja diplomatike, të vendosura në pika kyçe të relievit të kryeqytetit, të pranonin vendosje të tyre edhe brenda kangjellave apo mureve rrethues.
  • Dokumenti sekret/ Cili do të vdiste
    më shpejt Tito apo Enver Hoxha?

    Pjesa e tretw e ciklit “E fshehta e vitit 1981”. Një dokument tepër sekret në arkivën e ambasadës amerikane në Buones Aires... Viti 2016 shënon 35-vjetorin e demostratave të Prishtinës të mars-prillit 1981 dhe të shtypjes së tyre të dhunshme. Po ashtu në 24 maj mbushen tridhjetë e pesë vite nga dy shpërthimet provokative në ambasadën jugosllave në Tiranë. Në 18 dhjetor kanë të njëjtin përkujtim ngjarjet që çuan në humbjen e jetës së Mehmet Shehut.Ylli Polovina, duke filluar nga funddhjetori i shkuar dhe në vijim, ka botuar në “Shqiptarja.com”, me dy pjesë me nga pesë shkrime gjithsecila, ciklin “E fshehta e vitit 1981”.
    Ky që po nisim të publikojmë sot, është pjesa e tretë e tij. 

  • Aventurat e Serembres në Brazil
    për çfarë e ndihmoi Dora D’Istria

    Pjesa e tretë e kujtimeve të studiuesit Nasho Jorgaqi. Rrëfime, fakte të panjohura e dëshmi nga udhëtimet nëpër botë të Serembes deri kur u kthye i zhgënjyer në fshatin e lindjes…

  • Jusuf Vrioni/Një "takim" i ëmbël me 
    vdekjen në plazhin e Durrësit në '84

    Pjesa e dytë e kujtimeve për mjeshtrin e përkthimit Jusuf Vrioni, Kalorës i Legjionit të Nderit të Francës, me rastin e 100 vjetorit të lindjes dhe 15 vjetorit të ndarjes së tij nga jeta... Kujtimet janë botuar në librin "Përkthimi një histori pasioni", nga Eshref Ymeri. 16 marsi i këtij viti shënon 100 vjetorin e lindjes së Jusuf Vrionit, Kalorës i Legjionit të Nderit të Francës dhe, për shqiptarët, kalorës i legjionit të Letrave moderne shqipe . Po ky vit shënon edhe 15 vjetorin e shuarjes dhe humbjes së tij të pazëvendësueshme. Në nderim të kësaj figure të lartë, shembull paepshmërie, modestie e fisnikërie, erudit dhe Mjeshtër i shkollës përkthimore shqipe, që me punë vetëmohuese përcolli në botë vlerat e Letrave shqipe dhe që shumëkush i ka një borxh të madh, ditën e diel, ne sollëm pjesën e aprë të kujtimeve të studiuesit Fotaq Andrea, kujtime, që janë përfshirë në librin e Prof. Dr. Eshref Ymerit "Përkthimi, një histori pasioni", një libër me vlera enciklopedike, një monument i artit të përkthimit. Vijimin e kujtimeve, e sjellim në numrin e sotëm, si më poshtë.
     

  • Serembe/ Vargjet e panjohura, që
    këndohen nga bashkëfshatarët e tij

    UDHËT E SEREMBEs/ Pjesa e dytë e kujtimeve të studiuesit Nasho Jorgaqi. Rrëfime, fakte e gojëdhëna, një vizitë në fshatin ku lindi dhe vdiq Zef Serembja…
    115 vjet pa poetin. Në gjurmët e Serembes… Rrëfenja, dëshmi dhe fakte mbi një personazh të pazakontë, një burrë të veçantë, një poet të madh lirik dhe një dashnor pasionant.Pas pjesës së parë të kujtimeve, botuar në numrin e së dielës në Rilindasi, mbi vizitën e studiuesit Nasho Jorgaqi në Strigar, fshatin ku u lind poeti Zef Serembja, sjellim sot pjesën e dytë, ku rrëfehet vizita në shtëpinë e poetit dhe rrëfenja të bashkëfshatarëve të Serembes…

  • Arsimi, Vepra e Kongregadës
    së Propagandës Fide në Shqipëri

    Historia e misioneve është qenësisht pjesë e historisë universale të shpëtimit dhe në këtë kuptim shembulli më i qartë dhe domethënës qe rivendosja e misioneve françeskane në Shqipëri në vitin 1634.

  • 100-vjetori i Jusuf Vrionit:"Ai ishte
     i pari, ai ishte mbi të gjithë ne"

    Kujtime për mjeshtrin e përkthimit Jusuf Vrioni, Kalorës i Legjionit të Nderit të Francës

  • 115 vjet pa poetin, fisi i çuditshëm
     ku u lind dhe u rrit Zef Serembe

     Në gjurmët e Serembes: Rrëfenja, dëshmi dhe fakte mbi një personazh të pazakontë, një burrë të veçantë, një poet të madh lirik dhe një dashnor pasionant…

  • Gjovalin Luka, letërsia nga
     rilindasit tek reaksionarët

    Pjesa e dytë e tezës së përgatitur nga Gjovalin Luka për Kongresin e Tretë të Lidhjes së shkrimtarëve më 1949. “Rruga e Konicës dhe Fishës nga ana e demokratëve me 1920-1924, deri në rrugën e tyre reaksionare në vitet e pushtimit…”

  • "Pse me intereson të studioj
    diktaturën komuniste në Shqipëri"

    Një rrëfim i veçantë, ishte ai me antropologun dhe historianin çek Přemysl Vinš, i dashuruar me Shqipërinë, natyrën, gjuhën dhe historinë e vendit tonë… Intervistën e tij, realizuar nga Fiona Kopali, e ndamë në dy pjesë, dhe dje në Shqiptarja.com sollëm pjesën e parë të këtij rrëfimi, ku ai zbuloi disa detaje mjaft grishëse mbi njohjen e tij me Shqipërinë, më gjuhën shqipe, historitë e veçanta dhe interesat që e lidhin me vendin tonë. 
    Antropologu dhe historiani çek që dashuron Shqipërinë

  • "Rilindasi", Ali Asllani “Zemra që
    s’u plak”, kujtimet e jetës së poetit

    Jeta e poetit nga fëmijëria, rinia e hershme, angazhimi në luftën e Vlorës, krijimtaria e tij në vitet '20-'30, angazhimet dhe veprat e shkruara gjatë periudhës së pushtimit dhe vitet e vështira gjatë regjimit komunist deri në vitin e vdekjes 1966.

  • Dokumenti i 1949, dënimi i Fishtës
    për përdorimin e gegërishtes së tij

    Si dhe pse u dënua At Gjergj Fishta në konferencën e Tretë të Lidhjes së Shkrimtarëve në vitin 1949?

  • Dokumenti i 1919, ja marrëveshja për
    zhdukjen e pavarësisë së Shqipërisë

    Plani i kryeministrit grek Venizello dhe ministrit te jashtëm Itlaian Titoni/ Dokumenti në monografinë "Shqipëria në Konferencën e Paqes 1919-1920" me autorë Muin Çami dhe Marenglen Verli.

  • Vangjel Zhapa apo Vangjel Zhaba? 
      Një saktësim nga Faik Konica

    Edhe pse ndodh që një emër, për më tepër i shquar, merr historikisht një trajtë të caktuar, gjer edhe të gabuar, përsëri, onomastika, si fushë e studimit të emrave të përveçëm, shfaq mundësitë hulumtuese për të gjurmuar rreth origjinës, kuptimit dhe etimologjisë së atij emri në evolucionin e vet.

  • Ali Asllani, pengu për Naimin dhe
    disa mendime mbi vlerën e Artit

    Në bisedat e tij, Ali Asllani, për hir të së vërtetës, pak e rrallë do të fliste mbi problemet letrare. Ai nuk shquhej për erudicion, as për ndonjë përgatitje e kulturë të dalluar artistike. Mendimet e tij për letërsinë dhe artin në përgjithësi buronin kryesisht nga përvoja dhe intuita e një krijuesi tepër të ndjeshëm e të hollë.

  • Dokumentet,vepra e Kongregatës
    së Propagandës Fide në Shqipëri

    Suplementi Rilindasi/Il salva nos perimus” [Na shpëto se sharruam/mbaruam]. Me këto fjalë të huazuara nga Ungjilli sipas Matteut [Mat. 8:25], më 10 dhjetor 1688, Arqipeshkvi i Shkupit Imzot Pjetër Bogdani, do të nënshkruante në vend të firmës së vet, para se të ndërronte jetë nga sëmundja e murtajës, ditën e Shën Nikollës në dimër më 6 dhjetor të vitit pasues, letrën e parafundit dërguar sekretarit të Përgjithshëm të Kongregatës së Propagandës Fide, Monsignor Eduardo Cibo (13 janar 1680-gusht 1695).

  • Arben Meksi, mjeshtri i 2000
    karikaturave e arkitekti i së ardhmes

    Suplementi/ Në shtëpi përditë gjente gazeta e revista të shumta dhe lexonte gjithë shtypin e kohës, që i vjen të atit, drejtor dhe kryetar këshilli. Fëmija endej midis figurave e fotove, por mbi të gjitha mezi pret gazetën “Drita” dhe e tërheq revistën “Hosteni”, me karikaturat e shumta në faqet e saj. Fëmijës i bëjnë përshtypje

  • Ali Asllani, lufta dhe përpjekja për
     të kapërcyer “njollat në biografi ”

    Suplementi Rilindasi/ Nuk e mbaj mend mirë se kur jam takuar për herë të parë me Ali Asllanin. Ka mundësi që të ketë qenë nga fundi i viteve 50, kur sapo kisha kryer studimet e larta dhe punoja tashmë në shtëpinë botuese “Naim Frashëri”.

  • Letra ekskluzive/ Si u dënua vepra
    'shoviniste' e Fishtës nga shkrimtarët

    Analiza: Në vitin 1905 Fishta doli në skenë me Lahutën e Malcisë, Ble I, Te Ura e Rrzhanicës. Këtu filloi karriera e tij prej poeti të shitur këmbë e kokë tek imperializmi. Këtu filloi të ngrihet kënga e Fishtës si një hendek përçarje në mes popujve...

  • Hetimet e 1998, një dorë misterioze
    dëmtoi Çifutin shëtitës të Rembrandit

    Dokumentet Ekskluzive/ Një histori kujtimesh nga vitet '88 - '89 mbi sigurinë në Galerinë Kombëtare të Arteve në Tiranë. Si ruheshin veprat? Kush ishin përgjegjësit dhe si u përforcuan masat e regjimit në këtë institucion pas aktit që mbeti pa autor....“Çifuti shëtitës”, një vepër që i atribuohet Rembrandit, sot, pjesë e fondit të Galerisë Kombëtare të Arteve, ka një histori  ngacmuese të ‘jetës” së saj në Shqipëri.

Për lajme të tjera kërkoni në arkiv